Tímarit Máls og menningar - 01.09.1944, Side 74

168
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
veg hætt að skeyta um börnin, svo að þessi grey voru á flækingi
hingað og þangað, skítug og rifin eins og munaðarleysingjar, og
horinn lak úr nefinu á þeim. Og á heimilinu var líka allt á öðrum
endanum.
„Segðu mér nú í einlægni, Mikkóla, er þetta rétt gert? Að sjálf-
sögðu hef ég ekkert út á bókaramenntina að setja, sjálfum þykir
mér gaman að lesa góðar bækur um vélar og verkfræði. Eg átti býsn-
in öll af skemmtilegum bókum, rit um meðferð dráttarvéla og
annarra aflvéla, leiðarvísi uin hvernig setja skuli díselvélar í várð-
skip, svo að ég ekki nefni allar bókmenntirnar um kornskurðarvél-
ar. Og ég sagði við hana oft og mörgum sinnum: „Hérna Nas-
taja, taktu þessa bók og lestu svolítið um dráttarvélar. Þetta er
geysilega hrífandi bók með teikningum og litmyndum. Þú stýrir
sjálf dráttarvél, svo að þú ættir að lesa hana vel“. En heldurðu
kannski að hún hafi lesið hana? Onei, fjandinn fjarri mér! Hún
fussaði bara og sveiaði bókunum mínum, eins og skrattinn reyk-
elsi; en skáldsögur vildi hún, já, reyfara, sem ástin blátt áfram
streymir út úr, eins og sjóðandi grautur upp úr potti. Ég ýmist
bölvaði eða bað hana vel, en allt kom fyrir ekki. Ég barði hana
ekki og hef aldrei gert, því að áður en ég lærði að fara með korn-
skurðarvélar, sveiflaði ég reksleggju í sex ár, svo að ekki er laust við
að ég sé nokkuð þunghentur.
„Svona var þá okkar hjónaband, bróðir sæll, allt þangað til ég var
kvaddur í herinn. En ekki skaltu halda, að ástandið sé hótinu betra,
þó að við séum ekki lengur saman. Onei, ekki aldeilis! Ég skal segja
þér nokkuð í fullum trúnaði: Mér er alveg ómögulegt að eiga al-
mennileg bréfaskipti við hana Nastaju, það gengur einhvernveginn
ekki, bróðir sæll! Og ég get enga bót á því ráðið. Þú veizt það sjálf-
ur, Mikkóla, að öllum hermönnum þykir gaman að fá bréf að heim-
an, og þeir lesa þau upphátt hver fyrir annan. Sjálfur hefurðu, til
dæmis, lesið fyrir mig bréf frá honum syni þínum — en ég get ekki
lesið neinum bréfin frá konunni minni, af því að ég skammast mín
fyrir þau. Einu sinni, þegar við vorum enn á Karkoffsvæðinu, fékk
ég frá henni þrjú bréf í röð, og öll byrjuðu þau á þessa leið: „Elsku
hænuunginn minn!“ Ég varð að lesa þetta, og mig logsveið í augun
eins og af eldi. Hún hefur einhversstaðar rekizt á þetta dæilega orð;