Tímarit Máls og menningar - 01.05.1955, Qupperneq 16

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
siðferðilega kröfu á að okkur yrði hlíft við hinu versta, bæði meðan á styrjöld
stæði og á eftir. Það er því alrangt að segja að einu gildi, þótt við játumst
undir aðild að stríði, því að annars yrðum við neyddir til einhverskonar þátt-
töku.
Þessi mál eru stundum rædd meir af kappi en forsjá. Fer ekki sú stund að
nálgast að hægt verði að sýna meiri rósemi í umræöunum? í aöalatriöunum
eru sennilega flestir íslendingar sammála, þegar að er gáð.
2. Það er ömurlegur vottur um sljóa siöferÖisvitund að menn skuli láta sér
til hugar koma að beita vopni, sem í einu vetfangi getur steikt tugmiljónir
manna lifandi, sviðið og eitrað jörðina og jafnvel spillt sjálfu erfðafrymi
manna svo að afkvæmi ungu kynslóðarinnar gætu orðið vanskapaðir örkumla-
menn.
Algjört bann við kjarnorkuvopnum og takmarkalaust eftirlit með fram-
kvæmd þess, svo að enginn geti laumazt til að útbúa þvílík tól, ætti að vera
sjálfsögð ósk allra.
Þótt kjarnorkuvopn verði vonandi aldrei framar notuð í hernaöi valda þau
þó miklu tjóni með tilveru sinni einni saman. Múgmorð eru svo andstæð sið-
ferðisvitund manna að þjóðirnar hafa verið miður sín af ótta og sektartilfinn-
ingu síðan kjarnorkuvopnum var fyrst beitt. Nagandi ótti, sem stundum snýst
upp í sjúklegar gælur við tortíminguna, hefur vafalaust spillt fyrir alþjóðlegum
trúnaði og samvinnu meir en nokkuð annað síðastliðin 10 ár.
Nær allir óska þess í einlægni að dragi úr þessum ótta, Það er öllum þjóðum
jafnt í hag að kjarnorkuhernaður verði bannfærður og múgmorðsvopn eyöi-
lögð.
3. Já.
Dr. Björn Jóhannesson, efnajrœðingur:
1. í kjarnorkustyrjöld yrði kjarnorkusprengjum væntanlega varpað á hern-
aðarlega mikilvæga staði fvrst og fremst. Það mun óumdeilt, að í styrjöld sé
ísland mjög þýðingarmikil herstöð og þeim mun þýðingarmeiri sem hernaðar-
aðstaða er þar fullkomnari. Því virðist óhjákvæmilegt að gera ráð fyrir því,
að í kjarnorkustyrjöld yrði ísland sett í mikinn voöa, að stórum hluta þjóðar-
innar kynni að verða tortímt og stærri eða minni svæði landsins lögð í auön.
Því miður kem ég ekki auga á nokkrar skynsamlegar líkur til þess, að oss ís-
lendingum yröi hlíft í kjarnorkustyrjöld fremur en þeim öðrum milljónum
óbreyttra borgara, sem fórnað yrði í slíkum hernaði.
126