Tímarit Máls og menningar - 01.05.1955, Side 68

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
fyrsta skilyrðið til þess að vinna bug
á hinu ljóta að geta séð það og þora
að sjá það. Og í þriðja lagi er svo
guði fyrir þakkandi, að heimurinn á
til mörgum sinnum meira af fegurð
en ljótleika, en þessa staðreynd sést
sjáandi mönnum grátlega oft yfir.
Blindum mönnum bregður stund-
um fyrir í verkum skálda og rithöf-
unda.
Ég hafði lesið sitt af hvoru af þessu
tagi, áður en ég missti sjón og fannst
mér þetta þá yfirleitt góð latína og
bera vitni um skarpan skilning og
mikið innsæi höfundanna. En ein-
hvern veginn er það nú svo, að þegar
ég hef rennt huganum yfir þetta í
seinni tíð hefur mér fundizt flest af
þessu óraunverulegt og út í hött. —
Þessir blindingjar bókmenntanna eru
yfirleitt dálítið skrítnir náungar.
Sumir eru nær hugstola af örvænt-
ingu yfir örlögum sínum, aðrir dálít-
ið sérvitrir, — enn aðrir útundir sig
og slóttugir og reyna beinlínis að
leika á þá sjáandi, en venjulega með
grátlega litlum árangri. Hinir sjáandi
eiga svo auðvelt með að sjá við
brögðum hinna blindu.
En hér verður þó að gera eina
heiðarlega undantekningu.
Eyjólfur netagerðarmaður í Sölku
Völku er venjulegur maður, þrátt fyr-
ir það að hann er blindur.
Og þar með erum við komin að
kjarna málsins. — Blindir menn eru
þrátt fyrir allt venjulegir menn.
Hitt er svo annað mál, að það
hleypur enginn fyrirhafnarlaust frá
ljósi til myrkurs og það kostar ef til
vill nokkra áreynslu að taka upp þráð-
inn aftur á hinu nýja tilverusviSi. Ný
vinnubrögð þurfum við að temja okk-
ur, nýjar umgengnisvenjur og jafnvel
á sumum sviðum nýtt mál.
ViS getum t. d. ekki sagt. — Mér
sýnist þetta gott. — það væri gaman
að sjá, hvað úr þessu verður, — og
það er jafnvel ekki hægt að segja, —
mér lízt ekki á blikuna.
Lengi framan af var mér innan-
brjósts líkt og ég hefði framið eitt-
hvert hneyksli, eða afbrot, sem ég
þyrfti að fyrirverða mig fyrir frammi
fyrir sjáandi samborgurum mínum,
t. d. stundað svartamarkaðsverzlun
eða framið skattsvik. En nú er ég bú-
inn að yfirvinna þennan veikleika og
ber höfuðið hátt, eins og sá sem hef-
ur stundað skattsvik og svartamark-
aðsverzlun svo lengi, að hann er far-
inn að vaxa í sínum eigin augum.
Eins og allt líf jarðarinnar er mað-
urinn gæddur þeim dásamlega eigin-
leika að geta lagað sig eftir hinum
ólíkustu aðstæðum og umhverfi,
framar öllum skynsamlegum vonum.
Blindur maður færir sér þennan
eiginleika í nyt, það er allur galdur-
inn. Þess vegna getur líf hans orðið
með öðrum og skárra hætti en sjá-
andi menn þora að gera sér í hugar-
lund.
AS sjálfsögðu verður það minna í
178