Tímarit Máls og menningar - 01.03.1956, Blaðsíða 91

UMSAGNIR UM BÆKUR
mér þetta ekki vera bók til að skrifa um,
heldur til að lesa í góðu tómi — og njóta.
Fyrir rúmum þremur áratugum skrifaði
þessi höfundur verk, sem olli straumhvörf-
um í íslenzkum bókmenntum. Það var bréf
til Láru. Síðan er þeim, sem skrifa bækur á
lslandi, meiri vandi á höndum en áður.
Með Sálminum um blómið hefur nú þessi
höfundur numið nýtt land, skapað nýjan
stfl, sem fyrst og síðast einkennist af bams-
leguni einfaldleik og ætti líklega að gera
það auðveldara en áður að skrifa bækur á
Islandi. Nú er spumingin, hvort þetta nýja
verk markar jafn-djúp spor eða dýpri í ís-
lenzkum bókmenntum — hvort það veldur
viðlíka straumhvörfum og Bréf til Láru. Ég
fæ ekki betur séð en að það hafi til þess
mörg skilyrði.
Á.H.
Olafur Jóh. Sigurðsson:
A vegamótum. Sögur.
Heimskringla. Reykjavík 1955.
Olafur jóh. sigurðsson gerist nú um-
svifamikill á sviði íslenzkra bók-
mennta. Nýlega var hin mikla skáldsaga
hans, Vorköld jörð, lesin í útvarp, og hafa
vafalaust á hana hlustað margir, sem lítil
kynni höfðu af honum áður, og er það vel.
Og núna fyrir jólin komu tvær nýjar bækur
frá hendi hans: Gangvirkið, tuttugu arka
skáldsaga, sem ekki verður gerð að umtals-
efni að sinni, og smásagnasafnið Á vega-
mótum.
í þessari síðamefndu litlu bók em fjórar
sögur. Tvær þeirra, Gömul frásaga og Trufl,
fjalla um böm og segja af mikilli nærfæmi
og góðum skilningi frá því, hversu áhrifa-
gjöm þau geta verið og hvemig þau bregð-
ast við, þegar blekkingar bernskunnar taka
að afhjúpast fyrir augum þeirra. Ein sagan,
Bruni, segir frá draumförum eins virðulegs
TÍMARIT MÁI.S OC MENNINGAR
þjóðfélagsborgara, nokkuð ólíkindaleg að
efni eins og títt gerist um drauma, en fer
þó ekki algera erindisleysu.
Allar em sögumar í þessari bók vel gerð-
ar, skrifaðar í þeim rólega, látlausa og alls-
gáða stíl, sem þessi höfundur hefur tamið
sér, og á hreinu, vönduðu máli. Þó ber síð-
asta sagan, Hvolpur, mjög af. Þessi saga af
skriffinninum með veiðistöngina, síveltandi
vöngum yfir vandamálum nútímans, og svo
af hvolpinum og hananum og öllu því dóti,
er svo bráðsmellin og skemmtilega „aktuel"
(tímaborin er það víst kallað á íslenzku), að
fágætt er um smásögur. Ég man ekki betur
en að einhver spekingur væri að telja okkur
trú um það hér á dögunum, að Ólafur Jó-
hann ætti ekki til skopskyn. Þeim hinum
sama væri ráðlegt að lesa þessa sögu. Ólaf
Jóhann skortir engan veginn skopskyn, en
skop hans leikur kannski á lægri nótum —
birtist kannski ekki í öðrum eins bægsla-
gangi og sumra „húmorista" hérlendra. En
það hittir ekki síður í mark fyrir því.
Að þessum smásögum Ólafs Jóh. Sigurðs-
sonar er góður fengur, og hann hefur enn
áréttað rithöfundarhróður sinn — einkum
með síðustu sögunni.
Á.H.
Hannes Sigfússon:
Strandið
Skáldsaga. Heimskringla,
MCMLV.
c minnist þess, að eitt sinn er Hannes
Sigfússon las ljóð sín fyrir okkur í ung-
skáldaklíkunni á öndverðum stríðsárunum,
kom einhver úr hópnum með svolátandi at-
hugasemd: „Þú átt ekki að vera að yrkja
ljóð, Hannes. En prósa áttu að skrifa, því
það geturðu.“ — Þetta var þó á þeim tíma,
þegar velflest ljóð voru rímuð og Hannes
ekki farinn að gera óguðlegar tilraunir með
6
81