Tímarit Máls og menningar - 01.03.1956, Blaðsíða 32

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
hlýtur að skilja að maður er maður og tímarnir eru erfiðir. Kötturinn drepst.
Og það verður að vera brennivín. Ef allir færu í moldarvinnu yrði ekkert gert
fyrir vísindin.
Ég gef aldrei fylliröftum penínga, sagði rithöfundurinn, ég tel það til einskis
gagns.
Þetta er náttúrlega alveg rétt athugað útaf fyrir sig, sagði gesturinn. Það er
gagnslaust að vera fullur. Því þegar maður er búinn að vera fullur þá er maður
orðinn ófullur aftur. Það er indælt að liggja á spítala því þar er maður matað-
ur og getur hlustað á útvarpið; og altaf sætur eftirmatur á sunnudögum; og
jólatré á jólunum og páskablóm á páskunum. En þó er ekki til nema einn
staður þar sem menn lifa alveg fullkomlega heilbrigðu lífi, og það er í tukt-
húsinu. En hvurnin á maður að fara að þegar guð hefur ekki gefið manni
hæfileika til að drýgja nógu hroðalega glæpi; setjum svo að maður hafi ekki
smekk fyrir að fara á stað og myrða fólk til fjár; ellegar gifta sig til fjár: þá
kemst maður bara hreint ekki í tukthúsið; í hæsta lagi ef manni er fleygt þar
inn án réttarhalda og annarrar viðhafnar svona nótt og nótt af þvi einhver
prakkari hefur rotað mann sér til skemtunar á götunni; ellegar manni hefur
orðið á að sofna oní polli. Ég segi fyrir mig, það eru alveg framúrskarandi
menn sem hafa tukthúsið. Tukthúsið er það réttasta og langmest betrandi
mannlegt samneyti sem til er, enda staðurinn þar sem bibblían færa að rykfalla
uppá hillu af því einginn er nógu syndugur til að opna hana, og menn þurfa að
fá sérstakt leyfi úr Stjórnarráðinu til að drýgja annað eins ódæði og fá sér í
nefið. En ef manni þykir nú kanski vænt um eitthvað; ef það er eitthvað sem
maður vill lifa fyrir og deya fyrir, — þá vill maður líka taka áhættuna. Til
dæmis þessi köttur sem ég fann niðrí fjöru hér um árið: þessi þrifna rólega og
þolinmóða skepna, sem var fædd til að bera slaufu, haldið þér ekki að hún fiafi
orðið að vera að eltast við holdsveikar rottur í þaranum í verstu veðrum um
hánætur til þess að hafa ofanaf fyrir sér. Þó alt sé best í tukthúsinu þá hafa þeir
ekki kött. Og maður sem ber ábyrgð á stórum og hávísindalegum sjúkdómi
einsog ég, hann neyðist til að lifa í þessu heimskulega og óhagkvæma frelsi
senr allir guma af, í staðinn fyrir að búa í tukthúsinu. Og þessvegna ætla ég nú
að lokum að biðja yður, af því ég er að koma úr þessu sérstaka húsi, og af því
kötturinn er dauður, að vera nú svo mikið veruleikaskáld að gefa mér þó ekki
væri nema einsog einusinni í nefið til þess ég fái kjark að starfa áfram fyrir vís-
indin.
Ég tek ekki í nefið sagði rithöfundurinn. Og mér finst ekki ástæða til að
menn taki í nefið. Og þarmeð loka ég hurðinni.
22