Tímarit Máls og menningar - 01.03.1956, Blaðsíða 40

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Norðan sveljandann herti með
kvöldinu og ég minnist þess að eftir
að búið var að kveikja sá ég skafbyls-
gusurnar koma í hringsveipum inn í
gluggatóftina, skella á rúðunum, sem
var óðum að leggja, hvísla við þær
sussandi og svífa til og frá í glætunni.
— Skaflinn við gluggann hækkaði
jafnt og þétt.
Og pabbi kom inn frá útiverkunum,
barði af sér snjóinn frammi í göngun-
um með limsópnum og fór úr hríðar-
úlpunni sinni. Við borðuðum og
mamma settist við rokkinn sinn. Eftir
öllum lögmálum átti pabbi að taka til
við hrosshárið. En það var í honum
eitthvert eirðarleysi. Hann handlék
hókaböggulinn nýkomna og sagði við
mömmu: — Nú hefði ég skroppið
með böggulinn og fengið eitthvað að
lesa, ef ekki hefði versnað veðrið. —
Það getur þú gert á morgun, sagði
mamma. — Veit ég víst, en maður
hefur ekki séð bók svo vikum skiptir,
— og hafði þegar leyst lykkjuna á
krossbandinu.
Þá stöðvaði mamma rokkinn og
spurði bónda sinn, full undrunar og
vandlætingar: — Hvað ertu að gera,
maður? Ertu að rífa upp sendingu
sem aðrir eiga? Og hann, grandvar
maðurinn, svaraði af ótrúlegu kæru-
leysi: Ja, hvað skal segja? blindur er
bóklaus maður, og ekki ét ég skrudd-
urnar. Fyrst er að syndga, svo er að
iðrast.
Ekki man ég nú lengur hvað bóka
það var, sem úr bögglinum kom, utan
það, að þar voru Númarímur. Og sem
pabbi hafði þær í höndum, en hann
hafði þá ekki séð þær árum saman,
þá leitaði hann ekki lengur annarra
bóka. Hann, sem hafði svo ágæta
kvæðarödd og kunni stemmur í tuga-
tali, dró kistilinn að lampanum, án
þess að sleppa augunum af bókinni og
án þess að taka hinar saman, og hóf
að flytja, fyrir þakklátum áheyrend-
um, þetta ástsæla söguljóð:
Líð þú niður um ljósa haf,
lituð hvítu skrúði---
Og hann kvað og kvað langt fram
yfir öll venjuleg vökulok. Löngu eftir
að ég var háttaður umdi mér í eyr-
um hreimfögur rödd hans, sem hún og
gerir enn þann dag í dag, hvert sinn
er ég handleik Númarímur. Og þegar
ég minnist þessa kvölds, verður mér
svo undursamlega augljós og skiljan-
leg sú sjálfsagða ofurást, sem íslenzk
alþýða lagði á þetta listaverk. — Hitt
er mér einnig ljóst, að hungur henn-
ar eftir þvílíkri list fær enginn skilið,
nema sá sem sjálfur hefur lifað fá-
breytni íslenzks sveitalífs, eins og það
var um aldir, né heldur þá gleði sem
það veitti góðum kvæðamanni' að
túlka þessa list fyrir fólki baðstofunn-
ar á löngum vetrarvökum. — Alla tíð
síðan hef ég unnað Sigurði Breið-
fjörð tállausum huga, og fæ því ekki
gleymt hvernig pabbi breytti þessu
kalda kvöldi í dýrlegt ævintýri.
30