Tímarit Máls og menningar - 01.12.1957, Blaðsíða 104

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Ég trúi á frelsið. Slík er stjórnmálaskoðun
mín. Ég er með mönnunum. Slíkt er eðli
mitt. Og ég þykist ekki vera neinn einka-
vinur jöðurlandsins. Þjóðernisrembingur
leiðir til liitlerisma.
Sumir blaðamannanna virtust áfram um
að létta Mac Granery störfin, en þegar slík-
um spurningum var lokið, höfðu aðrir
blaðamenn hug á að spyrja Chaph'n um
list hans:
Ég hœtti ekki að gera kvikmyndir fyrr
en ég dey. Eg trúi ekki á tæknina, á mynda-
tókuvélar sem hringsóla kringum eyru og
nef stjarnanna. Ég trúi á látbragðið og ég
trúi á stílinn. Sumir segja að ég sé úreltur,
aðrir að ég sé nýtízkulegur. Hverju á mað-
ur að trúa?
Síðan dimmdi yfir honum, og hann hélt
áfram:
Ég er uggandi um framtíð okkar. Heim-
ur okkar er ekki lengur svið hinna miklu
listamanna. Þetta er órólegur og beiskur
heimur, hrjáður og tröllriðinn af stjórnmál-
um.
Hann lét teyma sig upp á þilfarið út í
bjart septembersólskinið. Þar voru enn
teknar myndir af honum, konu hans og
bömum: Geraldine 8 ára, Michael 6% árs,
Josephine 3% árs, Victoria eins árs. Sú
síðasttalda var í fanginu á móður sinni,
enda ekki vel traust á fótunum.
„Queen Elisabeth" kom til Southampton
undir kvöld. Þar biðu enn fleiri blaðamenn
en í Cherbourg. Sumum þeirra gafst kostur
á því að dveljast um stund með Chaplín.
Hann lék á slaghörpu, söng, stældi fiðlu-
snillinginn Jascha Heifetz og lék aftur
gamla brauðhnúðadansinn sinn fræga á
töfrandi hátt.
Fyrst var hann spurður um Lundúni og
gömlu ættjörðina, en því næst var vikið að
fyrirætlunum hans í kvikmyndagerð. Þá
sagði hann þeim myndasögu og lék hana
fyrir þá, en greip á milli í slaghörpuna;
hann sagðist vera að hugsa um þessa sögu:
Maður er sloppinn úr þrœlabúðum naz-
ista, en hann hefur misst minnið og kemur
varla upp nokkru hljóði. Hann kemur til
A'ew York. Utlendingaejtirlitið spyr hann
spjörunum úr. Hann er m. a. spurður: Ætl-
ið þér að steypa stjórn Bandaríkjanna af
stóli? Eruð þér hingað kominn til að myrða
forsetann? Hann getur engu svarað nema
angistarópi því sem er mál hans eftir að
hann slapp úr dauðabúðunum.
Hefur Charies Chaplín í raun og veru
hugsað sér að gera mynd með slíkri at-
burðarás? Eða var þetta aðeins lærdóms-
rík dæmisaga sem hann samdi handa blaða-
mönnunum? Orlögin sem hann lýsti voru
allavegana þau sömu og í Einræðisherran-
um: eitt af fórnarlömbum styrjaldarinnar
var allt í einu kominn heim til sín eftir
margra ára minnisleysi, en á meðan hafa
fasistar komizt til valda.
Næsta morgun beið mikill manngrúi eft-
ir Chaplín-fjölskyldunni við Waterloo-stöð-
ina í Lundúnum. „Aldrei hafði mér dottið
þetta í hug,“ sagði hann við konu sína.
Honum hafði ekki til hugar komið að eftir
alla þessa fjarveru myndu jafn margir Eng-
lendingar taka á móti honum 1952 og þeg-
ar hann kom í fyrri skiptin, 1921 og 1931.
Þessi tryggð almennings snart hann svo að
honurn vöknaði um augu. Konungshjón
Cockneyjanna komu æfintýralega klædd,
alþakin skelplötuhnöppum, og réttu honum
„vináttubjór" og geysistóran blómvönd
með áletruninni „Velkominn, Charlie!"
Mannfjöldinn hrópaði: „Velkominn heim
til föðurlandsins! Seztu að hjá okkur!
Heima er bezt!“ Það leið langur tími þar
til vagninn gat þumlungað sig gegnum
þennan fagnandi manngrúa.
294