Tímarit Máls og menningar - 01.12.1957, Blaðsíða 110

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
skálda, sem nú vir'ðast óðum vera að brúa
bilið milli andstæðnanna í íslenzkum ]jóð-
formum síðustu ára. Það skyldi þó aldrei
fara svo, að ]>eir góðu brúarsmiðir stæðu
með pálmann í höndunum, þegar um hæg-
ist. Tímamótamenn trúi ég þeir verði kall-
aðir, hvað sem öðru líður.
Þórarínn Guðnason.
Einar Bragi:
regn í maí
Helgafell 1957.
vikan í öllum sönnum skáldskap er
heiðarleiki, góðvild, afsláttarlaus
sannleikskrafa, frelsisþrá, ást á fegurðinni,
ást á manninum, lotning fyrir lífinu. Sá
sem ekki á þessa strengi í brjóstinu getur
ekki skapað sanna list, er ekki skáld.“
Þannig farast Einari Braga orð í grein
sinni um skrif Jónasar Ámasonar í síðasta
hefti Birtings. Manni verður ósjálfrátt
hugsað til þessara orða E. B., þegar maður
les síðasta verk hans, — Ijóðakverið regn
í maí. Hvernig tekst nú E. B. að töfra fram
þessa þætti sálarlífsins í þeim 13 Ijóðum,
sem kverið geymir? Því ekki efa ég, að
brjóst hans er ríkt af áðurnefndum aðals-
merkjum listarinnar.
Flest, en ekki öll, þessara Ijóða eru
óbundin í formi, fara ekki að íslenzkri
braghefð, og við því er ekkert að segja. Sá
stakkur, sem lögmálsok bragfræðinnar ís-
lenzku hefur hneppt ljóðagerð okkar í,
hlaut að trosna og gliðna, til þess liggja
svo margar orsakir. Það er fjarstæða að
mínum dómi að gera hrynjandi eða rím að
úrslitadómi um ]>að, hvort ljóðið er IjóS,
það, hvort hægt er að berja það á trumbu
eða ekki. — Það er hin innri bygging
ljóðsins, sem fólgin er í sköpun Ijóðmynd-
anna, er hlýtur að vega miklu þyngra, þeg-
ar velja þarf á milli hrynjandi og myndar.
— Og það er heldur ekki form þessara
ljóða, sem ræður neinum úrslitum um list
þeirra og líf, heldur hvemig tekizt hefur
að holdga sönginn til þeirra hugsjóna, sem
að ofan var vitnað til, hvernig hann er túlk-
aður í myndum þessara ljóða.
Boðskapur fyrstu þriggja ljóðanna er
nokkuð óljós mínum augum, þó held ég, að
fyrsta ljóðið, regn í maí, sé „trúarjátning"
E. B. til fegurra heims, nýs lífs í mann-
eskjulegri og betri heimi en þessum. Þrjú
kvæðanna bera útlenzk nöfn og að ástæðu-
lausu finnst mér — það er aðeins til að
vekja á sér illan grun þeirra, sem ekki
þekkja mann, um hégómahátt, líka þegar
ekki er látið duga að yfirskrifa þau færey-
isku eða dönsku. En eitt þessara þriggja
kvæða, Andante, er e. t. v. bezta kvæði
þessa ljóðakvers, en þetta er upphaf þess:
Eilífbjartur er vor draumur:
heimta djúpt úr huldum sjóði
sömu mynd af glöðum bömum
strjúka burtu dagsins skugga
sjá þau leika þar á ströndu
sem vér héldum ung frá landi
Con amore er falleg ljóðmynd, minnir að
vísu dálítið á Ijóð eftir Lundkvist, en er
vel gerð engu að síður, .— það er aðeins
þessi næturgali sem angrar mann, löngu
slitin líking í Ijóðum og verður ekki nýrri,
þótt komið sé fyrir í konuaugum, auk þess
hálfspaugilegur í íslenzku ljóði.
Nocturne minnti mig ósjálfrátt á kvæðin
Malbik og Stigann eftir Lundkvist í þýð-
ingu Magnúsar Ásgeirssonar. — Kvæðið I
apríl er tiltölulega meinlaus ástarstemning,
VorljóS er lífsbjart og fallegt kvæði, en
áttunda kvæðið, Hœgt, er einna slakast,
myndin slöpp eða dauð. Næstsíðasta kvæð-
ið ViS kvöldmál hefur ekki nógu sannferð-
ugt andlit til þess maður geti trúað því.
Boðskapur kvæðanna Spunakonur og Dags-
koma er mér óljós, og þó er myndbygging
300