Tímarit Máls og menningar - 01.12.1957, Síða 103

EINMANA MAÐUR?
Elisabeth" úr höfninni í New York með
Chaplín-fjölskylduna innanborðs, án þess
að þessi illkvittni leikur hefði heppnazt.
Varla var hafskipið enska komið út í
rúmsjó er útvarpið flutti yfirlýsingu frá
dómsmálaráðherra Trumanns, Mac Gran-
ery. Fyrirskipuð hafði verið réttarrannsókn
gegn Chaplín fyrir „óamerískt" hátterni,
einkanlega út af skeytinu sem hann hafði
sent Picasso fimm árum áður til að mót-
mæla útlegðardómnum yfir Hans Eisler.
Þulurinn bætti við:
Dómsmálaráðherrann kvaðst hafa mœlt
svo fyrir viS útlendingaeftirlitiS aS leikar-
inn frœgi skyldi handtekinn, ef hann sneri
aftur til Bandaríkjanna. Því var bœtt viS í
Washington í kvöld, aS ef Chaplín ákveSur
aS hverfa aftur til New York verSur hann
eins og allir útflytjendur fangelsaSur á
Ellis Island, þar til ákvörSun hefur veriS
tekin um mál hans. Opinberir aSilar láta
þó í þaS skína, aS stundum sé hœgt aS kom-
ast aS bráSabirgSasamningum, meSan á
slíkri rannsókn stendur ...
I bandarísku stórblöðunum hófust árás-
irnar á Chaplín af fullum þunga á nýjan
leik. Kröfur voru bornar fram um það að
„útflytjandi" þessi fengi aldrei framar að
stíga fæti á bandaríska grund. Randolph
Hearst hafði iátizt rúmlega áttræður, en
biaðahringur hans hélt velli, og biöðin
komu enn út í milljónum eintaka. Einn af
ritstjórunum, Westbrook Pegler, krafðist
þess að nú yrðu Bandaríkin endanlega los-
uð við Chaplín, sem „í hálfa öld hefur
grafið undirstöðurnar undan bandarísku
siðgæði.“
Þegar „Queen Elisabeth" kom tveimur
dögum síðar við í Cherbourg, beið mikiil
fjöldi blaðamanna og ljósmyndara eftir
Chaplín til að heyra livað hann segði um
„bombu Mac Granerys“.
Þegar Chaplín birtist í salnum, þar sem
blaðamennimir biðu hans, var hann klædd-
ur dökkbláum fötum og bar hið rauða band
heiðursfylkingarinnar í hnappagatinu. Þeir
sem ekki höfðu séð hann áður veittu athygli
mildinni í bláum augum hans, þéttu mjall-
hvítu hári og veikbyggðum öxlum. Hend-
unar voru fíngerðar og freknóttar og alltaf
á iði. Hann brosti rólega og virðulega með-
an blossar myndavélanna dundu á honum,
viss í sinni sök og beraði hvítar úlftennur.
I brosi hans mátti greina viðkvæmni, harm,
nokkurn kvíða og mikla hlýju. Þegar ljós-
myndararnir höfðu lokið sér af, þeystu
blaðamennirnir úr sér heilli skothríð af
spurningum til þess að komast sem fyrst að
„efninu".
RáSstafanir þœr sem gerSar hafa veríS
gegn mér í Bandaríkjunum breyta í engu
ájormum mínum, sagði Chaplín. Hvað sem
á dynur œtla ég aS snúa ajtur til Bandaríkj-
anna.
Hann var spurður, hvemig honum hefði
orðið við þegar liann heyrði fréttina í út-
varpinu:
Ég varS alveg steinhissa. Ég hafði geng-
ið frá öllu við yfirvöldin; málið var í þrjá
mánuSi hjá útlendingaejtirlitinu, en síSan
var mér veitt full trygging, einkanlega um
þaS aS ég mœtti hverfa heim ajtur. Utlend-
ingaeftirlitið kom fram viS mig af ýtrustu
kurteisi er ég fór og óskaSi mér margsinnis
góðrar heimkomu. Hafi einhver grunur leg-
ið á mér, höjðu yfirvöldin þrjá mánuði til
að athuga málið. Allavegana hugsa ég mér
að hverfa fljótlega ajtur til Kaliforníu, en
þar hef ég nú senn átt heima í fjörutíu ár.
Störf mín kalla mig hingaS. Ég er því mjög
feginn að vera kominn til Evrópu aftur, en
ég vil ekki hœtta við framtíðaráform mín.
Hann var enn einu sinni spurður um
stjórnmálaskoðanir sínar:
Eg er enginn stjórnmálamaður. Ég er
fyrst og fremst einstaklingshyggjumaður.
293