Tímarit Máls og menningar - 01.09.1967, Page 9

Lágt í hlíðum, laust við bæi,
liggtir mjallarfaldur hvítur,
rifinn af á efstu hrjónum,
upp í hömrum sundur slitinn.
Fljótið þræðir þrönga ála,
þungt og mótt af klakaförum.
Þó er vökin þíð sem áður
þar, sem bæjarlindin streymir.
ASeins einstaka kvæðum er gefin
dýpri merking, fram yfir sjálfa lýs-
inguna. Eitt af þeim er Börn jarðar,
eitt bezta kvæSi bókarinnar. Hver
sem verSa þjóSaörlög er gróSurmátt-
ur lífsins sigurvegari á jörSu: hugs-
un spegluS í mynd dalverpis sem er
falliS í auSn. ÞaS „mun fegursta
gróSrinum vafiS“:
Því þar teygja grösin sig ofar í urð
og utar í sandinn — við hafið.
Og kvæSiS endar þannig:
Ef eldurinn kviknar í óvitans hönd
og eitrast vor þéttbýlis gróður,
að lokum snýr fólkið á flóttanum heim
í fang sinnar ástríku móður.
Konan við fossinn og fleiri kvæSi
sýna hve skáldinu er sárt um frelsi og
heiSur þjóSar sinnar. Eitt sinn bjarg-
aSi kona fossinum frá lævísum gesti,
nú er enginn á verSi:
Ég heyri nálgast, þramma þungum skrefum
á þykkum sólum, nýjan gest.
Ekki veit ég hvernig á því stendur, en
fyrsti hluti bókar, af þremur, er sízt-
ur, ef til vill eru þaS gömul kvæSi
íslenzk Ijóðagerð 1966
sem skáldiS hefur látiS fljóta meS.
Bezt eru þau sem nefnd hafa veriS
og tengd eru æskuminningum úr
sveitinni. Andspænis nútímaefnum,
þjóSsvikum eSa stórglæpum eins og
stríSinu í Vietnam, verSur þessi hefS
eins og aflvana, þaS hugarfar sem
meS henni býr of milt. Hún er sterk
innan ákveSinna takmarka en brest-
ur afl þegar kemur út fyrir þau. Og
er þar ein meginskýringin á því aS ný
kynslóS hlaut aS taka viSfangsefnin
öSrum tökum og rySja ljóSagerSinni
nýjan farveg.
7 x 7 tilbrigði og Kvœðasafn eftir
Kristján frá Djúpalæk. LjóSagerS
Kristjáns brúar aS sínu leyti bil milli
kynslóSa. Hann leikur sér meS rím
og hætti í fjölmörgum nýjum til-
brigSum (eins og nafniS á nýjustu
IjóSabók hans ber líka meS sér) og
þessi tilbrigSi eiga einatt létta hrynj-
andi og fj örlegan áslátt, eins þó sorg-
in kveini í strengjum. KvæSasafn
hans, er Bjarni Benediktsson frá Hof-
teigi hefur valiS í samráSi viS höf-
undinn, ber meS sér hve hugþekkt
skáld Kristján er. Átta IjóSabækur
liggja eftir hann og er valiS úr þeim
öllum. Fer ekki hjá því aS KvæSa-
safn veki nýja athygli á hæfileikum
þessa skálds og því rúmi sem hann
skipar í nútíma IjóSagerS okkar.
Hann er þar allmjög einstæSur, þó
mest í ætt viS alþýSuskáldin, meS þá
viSkvæmu strengi sem liggja inn aS
103