Tímarit Máls og menningar - 01.09.1967, Síða 10

Tímarit Máls og menningar
hjarta þjóðarinnar. Það er m. a. ekki
langt að rekja skyldleikann til Fjalla-
skáldsins góða, nafna hans. Sorgin
og gleðin glæða til skiptis logann í
kvæðum hans; en sorgin er undir-
tónninn, í einhverjum djúpum sam-
hljómi við mannlífið sjálft, alla sem
eru í veikri aðstöðu. Kvæðið Höndin
eru sannleikans orð af munni skálds-
ins. Það ríkir yfir ævi hans skapandi
hönd með vakandi ábending á mann-
anna þungu örlög og stjórnar penna
hans og leggst jafnvel óvænt á fagn-
aðarstundum sem ís að brjósti hans
og enni
og upp af hugans huldasta undirdjúpi
harmanna bylgja rís.
Hvorki sorg né gleði eru falskir tón-
ar í ljóðum Kristjáns, heldur upp-
runalegir, runnir djúpt að úr sögu og
samfélagi. Hann er sonur nyrztu
stranda með Dumbhafsins þunga dyn
í blóði og myrkar nætur, og hefur
hann í mörgu kvæði, ekki sízt hinum
nýjustu í Sjö sinnum sjö tilbrigði,
lýst æskustöðvum sínum og segir
m. a. um fjöruna:
Brjóst mitt er ennþá bergmál af þínum ómi:
Hlæjandi byigjur, harmslungin öldusog.
a
Fátækt foreldra hans í bernsku var
arfur kynslóðanna. Sá uppruni og
reynsla hans síðar hefur tengt hann
bræðralagi við þá sem þjást og vona,
eins og hann lýsir í hinu fagra kvæði
Uggur og get ég ekki stillt mig um að
taka upp þaðan þessi erindi:
Byrg þú eigi, myrkur,
bláum augum ljósið.
Vindar, blásið hægar,
ég er vatnið lygnt.
Blóm er ég á engi.
Barn er ég á vegi.
Næð ei um þau kuldi
í nótt.
Óttans sonur er ég.
Orbirgð hug minn þrúgar
Allt er ég sem vonat
og elskar og gleðst.
Allt er ég hið smáa.
Allt er ég hið veika.
Heimur vertu skjól þess
og hlíf.
Kristján segir á einum stað: Ég er
fylgdarmaður húmsins um heiminn,
góðir menn, og / Þagnarskógi er
þetta upphafserindið:
Ég þekki djúpan dimman skóg.
Svo dimman skóg ég þekki,
í svörtu gljúfri svartan skóg
að sólar nýtur ekki.
Hann dregur í minningarkvæði um
Dag Austan upp mynd af þeim skálda-
kynslóðum sem skópu sér veröld
„glitrandi fagurs gróðurs11 handan
veruleikans og gerðu sér varnarhh'f
úr vonurn og draumum, kunnu þá list
að „rækta rósir í mjöll“, en nú eru
þau fornu vopn brædd og brotin
Og hendur dags, að hálsi þeirra, sem bíða,
enn herða sín kverkatök.
104