Tímarit Máls og menningar - 01.07.1976, Blaðsíða 59

Sbakespeare á meðal vor — Vélin Mikla
tíma til að fást við smámuni, ekki hann. Hásæti hefur verið ekið inn á autt
sviðið. Þetta er timburverk sem minnir helzt á gálga. Nú situr dvergurinn
hátt uppi eins og kónguló, og heldur á veldistáknunum. Hann fyrirlítur
þau líka. Hann hefur brugðið veldissprotanum undir annað lærið. Hvað
er veldissproti? Gullinn stafur. Ríkarður veit hvers virði sá stafur er.
Ríkarður lætur ekki af loddaraskapnum fyrr en í síðasta þætti. Allt til
þess hefur hann gert sér upp rokur af ofsareiði, einlægni, jafnvel ótta. Nú
er hann hræddur í raun og veru. Til þessa var það hann sem skipaði í hlut-
verk, og stóð öðrum ofar. Nú er hann bara hann sjálfur, maður sem þeir
vilja myrða. Ríkarður kærir sig ekki um að þiggja það hlutverk, en hann
skal. Hann er hætmr að hlæja. Hann er ekki annað en þungfær, vanskap-
aður dvergur. Brátt verður honum lógað eins og gelti. Af höfði líksins
verður kórónan hrifsuð. Nú mun nýr ungur konungur tala um frið. Raðir
af stöngum síga niður ofan frá. Hinrik sjöundi talar um frið, fyrirgefningu,
réttlæti. Og allt í einu gefur hann frá sér sama klakhljóðið og Ríkarður,
og eitt andartak er ásýnd hans afmynduð af sömu grettunni. Grindurnar
eru komnar niður. Andlit hins nýja konungs hefur aftur fengið Ijóma sinn.
Helgi Hálfdanarson þýddi.
Jan Kott, höfundur ritgerðar þeirrar um söguleiki Shakespeares, sem birt er hér að
framan í þýðingu Helga Hálfdanarsonar, er póiskur, fæddur 1914. Hann er prófessor
í bókmenntum í Varsjár-háskóla. Túlkanir hans á Shakespeares-leikritum eru víð-
frægar og talið að þær hafi jafnvel haft áhrif á brezka leikhúsmenn. Skrif Kotts
um Shakespeare hafa verið gefin út á ensku í bókinni Shakespeare our contemporary,
með formála eftir Peter Brook; úr þeirri bók er ritgerðin um Vélina Miklu. —-
Helgi Hálfdanarson hefur nú lokið við að þýða tuttugu og þrjú leikrit Shakespeares;
sautján þeirra eru komin út, í sex bindum, en tvö síðustu bindin bíða útgáfu. I sjö-
unda bindinu verða leikritin Rtkarður annar, Vetrarcevintýri, Kóríólanus, en í átt-
unda bindi, sem ætlað er að verði hið síðasta, Simlir konungur, Vs og þys út af
engu og Hinrik fimmti.
153