Tímarit Máls og menningar - 01.07.1976, Blaðsíða 66

Tímarit Máls og menningar
uðu sín leyndu vísindi, urðu þeir uppvísir að hræðilegum ruddahætti og
fávisku. Enginn getur trúað ámóta lygasögu, annar en truflaður maður eða
heimskingi.
Ræðan var ströng og hefði nægt til þess að sérhver rétttrúaður maður
hyrfi frá ætlun sinni, en faðir Espínoza fann sér til mikillar furðu, að
ræðan hafði eggjað manninn, sem reis á fætur og hrópaði styrkri rödd:
Eg bið þess eins að þér leyfið mér að sanna fyrir yður það, sem ég hef
játað! Þér munuð sannfærast, en ég frelsast, fái ég þetta. Faðir, samþykkt-
uð þér, styngi ég upp á að ég kæmi með dæmi? spurði maðurinn.
Mér er ljóst að ég sóa dýrmætum tíma, en ég geng að þessu.
Fyrirtak, sagði maðurinn. Hvað viljið þér að ég geri?
Sonur minn, galdrahæfileikar þínir eru mér ókunnir. Vel þú sjálfur.
Maðurinn var þögull um smnd og hugsi. Að svo búnu sagði hann:
Biðjið mig að koma með eitthvað, sem er svo langt í burtu og fjarri,
að engin leið sé að sækja það á tveimur eða þremur dögum. Eg skal færa
yður það innan smndar, án þess að hreyfa mig héðan.
Breitt vantrúarbros skældi ferskan munn munksins Espínoza.
Leyfðu mér að hugsa mig um, svaraði hann. Og Guð fyrirgefi mér
heimsku og synd.
Guðsmaðurinn var lengi að finna svar við bóninni. Þetta var honum
ekki auðvelt. I fyrsm renndi hann huganum til heimilis síns í Santíago,
leitaði að einhverju, sem hann gæti beðið um, og fór að kjósa á milli
hluta. Espínoza datt ýmislegt í hug og mundi eftir mörgum hlutum, en
fannst enginn vera viðeigandi eins og á stóð. Sumir voru of venjulegir,
aðrir barnalegir, og enn aðrir einkar óaðgengilegir. En nauðsynlegt var
að velja einhvern næsmm því óvenjulegan hlut, en aðgengilegan. Munkur-
inn renndi huganum fram og aftur um fjarlægt klaustrið, fór um garða,
klefa, ganga og klausturgarðinn, en rakst ekki á neitt sérstakt. Að svo
búnu leitaði hann á stöðum, sem hann þekkti í Santíago. Um hvað átti
hann að biðja? Hann var orðinn uppgefinn og kominn á fremsta hlunn
með að biðja um einhvern hlut, sem hann hafði fundið í huganum, þegar
minning um ferskt og tært blóm sprakk út eins og jurt í höfði hans, blóm
í unaðslegum rauðum lit, rós í garði nunnanna af reglu heilagrar Klöru.
Einhverntíma ekki alls fyrir löngu hafði Espínoza séð rósarunna í horni
klausturgarðsins. Runninn stóð í fullum skrúða, skrýddur rósum í undur-
samlegum lit. Hann hafði aldrei áður séð svipaðar eða ámóta rósir, og
ólíklegt var að hægt yrði að finna þær í Osorno. Auk þess hafði maður-
160