Tímarit Máls og menningar - 01.06.1995, Side 15

Silja Aðalsteinsdóttir
Ósýnilegi barþjónninn segir frá
Viðtal við Einar Má Guðmundsson
Einar Már Guðmundsson tók á móti bókmenntaverðlaunum Norðurlanda-
ráðs þann 28. febrúar síðastliðinn fyrir skáldsögu sína Englar alheimsins sem
kom út 1993. Þá voru ekki nema þrjú ár síðan Fríða Á. Sigurðardóttir fékk
þessi sömu verðlaun og fréttin kom gleðilega flatt upp á marga. Þetta voru
þó síst óvæntar fréttir fyrir þann stóra hóp aðdáenda sem Einar hefur átt
alveg síðan fyrstu bækur hans komu út fyrir fimmtán árum.
Einar Már fæddist í Reykjavík 18. september 1954, faðir hans var leigubíl-
stjóri, móðirin húsmóðir. Hann gekk þennan venjulega veg, í barnaskóla,
gagnfræðaskóla, menntaskóla, háskóla þar sem hann nam sagnfræði og
bókmenntafræði. Eftir BA-próf 1979 fluttist hann til Kaupmannahafnar
með konu sinni, Þórunni Jónsdóttur. Þar las Einar bókmenntafræði, skrifaði
og vann ýmis störf. Þau hjónin búa nú í nýreistu einbýlishúsi í Grafarvogi
ásamt fimm börnum.
Þó að fjölskyldan sé stór vinnur Einar Már heima, í litlu forstofuherbergi.
Þar er tölva, gamall svartur sími og bókahillur, þar sem meðal annars má sjá
bækur hans á ýmsum tungumálum. Hann er líklega sá starfandi rithöfundur
á Islandi sem flestar bækur hafa verið þýddar eftir á önnur tungumál. Úr
eldhúsinu hinum megin við þilið óma glaðar raddir, en þær trufla ekki
höfundinn við vinnu sína. „Ef ég léti umhverfið trufla mig þá ynni ég aldrei
neitt,“ segir hann. „Maður verður að laga sig að aðstæðum. Þegar rithöfund-
ar leita að hinum fullkomnu aðstæðum til að skrifa bendir það til þess að
það séu fremur aðstæðurnar en verkið sem málið snýst um. Þar sem við
bjuggum áður vann ég inni í stofu ef mikið lá við, þó að sjónvarpið væri á
og allt í fullum gangi. Stundum fór ég heim til foreldra minna til að vinna,
og þegar við bjuggum úti í Danmörku vann ég töluvert á söfnum, til dæmis
Konunglega bókasafninu. Maður verður að finna lausn hverju sinni í sam-
ræmi við verkefnið. Aðstæður munu aldrei verða afsökun fyrir slæmu verki,
ekki á okkar tímum og í okkar heimshluta. Það var annað fyrr á öldum.
Ritsnillingar eins og Gísli Konráðsson á 19. öld höfðu ekki aðstæður til að
fullmótast eða vinna úr verkum sínum eins og þá dreymdi um.“
Einar Már vakti athygli ljóðaunnenda árið 1980 þegar hann gaf út tvær
TMM 1995:2
9