Tímarit Máls og menningar - 01.06.1995, Blaðsíða 23

Sló þig í hausinn —
„Já. Og strax með henni lá sú saga nokkurn veginn ljós fyrir þó að það
væru ótal ljón á veginum. Hún hafði greinilega setið þarna inni, og nú vildi
hún út. Ég upplifði ekki neitt stökk á milli ljóðs og sögu. Allt á sitt upphaf í
ljóðinu, allur sagnaskáldskapur á upphaf sitt í sagnaljóðinu, eposinu."
Næstu verk á eftirþríleiknum voru smásagnasafnið Leitin að dýragarðinum
(1988) og skáldsagan Rauðir dagar (1990) sem gerist um 1970 og nýtir þjóð-
sögurnar úr Fylkingunni. Þessi róttœki tími verður mjög œvintýralegur í sög-
unni og þú nœrð að endurskapa sprúðlandi gleðina og jjörið sem einkenndi
hann. Enþú verðurvíðasthvaríþessum tveim bókum hefðbundnarisögumaður
en bœðifyrr ogsíðar. Hvernig líturðu á þœr núna?
„Sko. Hugurinn sem maður ber til bóka er ákaflega misjafn bæði út frá
því hvað maður er að gera og út frá því í hvaða afstöðu þær standa við tímann
þá stundina. Þannig að ég tek ekki neina eina afstöðu til þeirra. Ég á líka voða
erfitt með að segja hluti eins og að mér þyki vænt um þær! Þá væri maður
orðinn eins og einhver kerling!
Ég get þó sagt að þessar sögur standa næst þeirri sagnalist sem maður
hefur alltaf getað miðlað munnlega. Þegar menn voru sem unglingar talandi
skáld að segja frá. Rauðir dagar og Leitin að dýragarðinum eru miklu meira
af þeirri æð heldur en hinar bækurnar sem eru byggðar upp sem einhvers
konar draumur.“
Stíllinn ekki eins lýrískur náttúrlega —
„Þarna hætti ég að skilja!"
Efnistökin eru kunnuglegri, koma manni síður á óvart en hinar bœkurnar.
„Þær eru meira blátt áfram en hinar fyrri. Já, ég er mjög hrifinn af
ákveðinni tegund sagna sem við getum kallað svona blátt áfram sögur. Sá
sem hefur verið meistari þess forms er hann Borges, sem bæði hefur skrifað
um þetta form og margar sögur í þeim anda. Nú var það á engan hátt nein
ætlun að apa eftir Borges enda ekki á færi neins, en þetta náði mér. Ég átti
effir að segja frá mörgu í heimi þríleiksins og hefði getað byggt mitt höfund-
arverk upp á sögum úr þeirri veröld eingöngu. Hún er alveg endalaus
brunnur ef út í það er farið. En mér fannst kominn tími til að hvíla þennan
heim, leyfa honum að fá smá fegrunarblund og taka til við annað. Og hafði
svolítið þessa tilfinningu sem hann orðaði sá sem ég þýddi bók effir þarna á
milli, McEwan, hann talaði um að effir sínar fjórar fyrstu bækur þá hefði
hann verið búinn að skrifa sig út í horn. Mér finnst þetta vel sagt. Ég hafði
líka þörf fyrir að gera eitthvað róttækt öðruvísi og víkka sagnaæðar mínar
út. Eft ir á að hyggja nýtti ég mér í báðum bókunum sögur sem ég hafði heyrt,
upplifað og séð og það var ákveðið fráhvarf frá þessari heimssköpun sem var
TMM 1995:2
17