Tímarit Máls og menningar - 01.12.1997, Page 8

EYSTEINN ÞORVALDSSON
margvíslegu svið mannlegra umsvifa og ekkert minna en alheimurinn er í
sjónmáli.
Fyrsta ljóð Stefáns Harðar af þessu tagi er Vorsáningí fyrstu ljóðabók hans,
Glugginn snýr í norður 19462; það er ort í heimsstyrjöldinni og ber þess
glögg merki. í því er fjallað um hefðbundna sáningu og yrkju jarðarinnar en
einnig um nýstárlega „sáðför“ eyðileggingar sem er þáttur í stríðsrekstrinum
og skelfir lífverurnar:
Er gandveg bláan geysist fýlking ör
með gljáðra vængja súg, hvern bjartan tón
frá hörpu vorsins hefúr gnýrinn kæft
og hvert eitt jarðdýr fælist slíka sjón
og uggir um sín kjör.
Og þessi gnýjandi flygildi dreifa í loftárásum dökku fræi sínu yfir borgir og
gróðurlendi.
Og jörðin drekkur beiskt og eldheitt blóð
og byltist afskræmd, svívirt, hulin reyk,
í örvæni um grið.
í lok ljóðsins er spurt um uppskeruna eftir þessa sáningu. Hvað tekur við
eftir hervirki og manndráp stríðsins? Eyðing lífs og náttúru er svívirðilegust
í styrjöldum þar sem markmiðið er að tortíma manninum sjálfum. Um slíkt
athæfi hefur Stefán Hörður ort fleiri áhrifamikil ljóð með skýru og knöppu
myndmáli, s.s. Stríð í Svartálfadansi og Síðdegi (um Víetnamstríðið) í Hlið-
inni á sléttunni.
Og í þessari síðastnefndu bók hefjast Ijóð skáldsins sem eru hvað nútíma-
legust um hinn vistffæðilega vanda sem maðurinn hefur skapað með ásókn
sinni í auðæfi og völd og til að sýna mátt sinn og dýrð. í ljóðinu Eindagar er
Stefán ómyrkur í máli:
Maðurinn getur bráðum hætt að spegla sig
í augum rakkans.
Yfirburðir hans verða ekki lengur vefengdir
og ríkidæmi hans vex stöðugt.
Hann er þegar orðinn skæðasta meindýr jarðar.
Vegna örrar tímgunar sinnar
er hann að eyða öllu lifandi og dauðu
á láði í lofti og legi.
6
TMM 1997:4