Dagblaðið Vísir - DV - 20.04.2012, Qupperneq 33

út í ágústmánuði 1968. 21. ágúst 1968
var innrás Varsjárbandalagsins inn í
Tékkóslóvakíu. Vegna þeirrar inn-
rásar tók ég þátt í minni fyrstu mót-
mælastöðu. Ég stóð með félögum
mínum fyrir framan sovéska sendi-
ráðið í Ósló undir tékkneskum fána.
Þetta voru mjög lífleg ár. Þetta
voru ár stúdentauppreisna og
óróleika. Það voru gríðarleg mót-
mæli gegn stríði Bandaríkjamanna
í Indókína og ég varð pólitískur. Á
endanum var ég orðinn marxisti og
farinn að gera miklu meira en að
standa í mótmælastöðu, vinna í póli-
tík. En það truflaði samt ekki námið.
Þegar ég kom heim eftir nám
vildi ég endilega búa til stjórnmála-
afl til vinstri við Alþýðubandalagið
gamla, eins og margir aðrir. Búa til
alvöru róttækan flokk. Í þetta fór ára-
tugur hjá mér og áratugur hjá tugum
ef ekki hundruðum íslenskra ung-
menna. Þetta voru nokkur smásam-
tök sem voru stundum að reyna að
ná saman og þetta voru skemmtilegir
og oft skrýtnir tímar. Hugsjónir smit-
uðu út frá sér og til urðu alls konar
hliðarhreyfingar og baráttusamtök.
Það voru aldrei róstur af okkar
hálfu, heldur umræður, deilur, kröfu-
göngur og leshringir. Við studdum
verkalýðshreyfingarnar og alls konar
alþýðubaráttu og ég held öll verkföll.
Það er til yndisleg mynd af mér tekin
af Ólafi K. Magnússyni ljósmyndara,
þar sem ég stend inni á Lækjartorgi
með bauk og skilti sem á stendur
„Við styðjum verkfallið í K.Á.“ Ég var
að safna í verkfallssjóðinn.“
Hæfur þótt hann hafi haldið á rauð-
um fána
„Við vorum ofsalega gagnrýnin
á Sovétið og litum fyrst og fremst til
Kína, en það reyndist að lokum tál-
sýn. Við vorum hugsjónaríkt fólk eins
og meirihluti ungmenna og við vild-
um breyta heiminum. En við misst-
um okkur náttúrulega í fræðiþrasi og
fleiru og það sýndi sig að þessi leið
lá í sjálfu sér ekki í rétta átt svo sam-
tökin lognuðust út af. Ég tel að margt
af fræðikenningum sósíalisma og
kommúnisma hafi ekki staðist raun-
veruleikann. Á því áttuðum við okkur
smám saman.
Svo held ég að það hafi skipt máli
að fleiri og fleiri eignuðust börn og
stofnuðu fjölskyldu. Hversdagslífið
tók við og með því breyttust hug-
myndir um mannlífið og tilveruna.“
Ari Trausti hefur aldrei tengst
stjórnmálum eftir þetta tímabil og
segist hafa lært mikið af þessum um-
brotatímum sem alls staðar reyndust
svipaðir.
„Þetta voru ekki tímar sem íþyngja
neinum núna, þetta eru líflegir tímar
sem við lærðum af. Fólk er fyllilega
hæft til að vera í hinum ýmsu emb-
ættum, eins og fjöldi dæma sanna,
þótt það hafi haldið á rauðum fána
fyrir allmörgum áratugum.“
Stundum kallaður
endurreisnarmaður
„Ég hef þroskast frá því að vera hálf-
gerður bóhem í upphafi yfir í það að
vera ábyrgur afi,“ segir Ari Trausti
sem segir fjölskyldulífið hafa mótað
sig hvað helst. „Við María erum búin
að vera gift í bráðum fjóra áratugi
og höfum gengið saman í gegnum
súrt og sætt eins og hjón gera en
þess utan, eftir æskuna, hafa fjöl-
breytt áhugasvið elt mig uppi og
þroskað. Ég er sennilega líkur föður
mínum að því leyti að ég hef vítt og
breitt áhugasvið. Ég hef verið kallað-
ur endur reisnarmaður af því ég hef
áhuga á svo mörgu. Ég hef áhuga á
tónlist, myndlist, bókmenntum, ís-
lensku, raunvísindum og náttúruvís-
indum, heimspeki og trúarbrögðum.
Þetta, vinnugleði og skipulagning
hefur leitt mig áfram í víxlverkun við
heimilið.“
Lifir af náttúrunni
Ari Trausti hefur stundað ferðalög,
útivist og fjallamennsku, oft erfiða, í
rúma fjóra áratugi, bæði hér heima í
íslenskri náttúru og víða um veröld.
„Mér þykir vænt um íslenska nátt-
úru, ég hef nánast lifað af henni sem
lausamaður í tæp 30 ár. Skrifað yfir 30
bækur sem á einhvern hátt tengjast
íslenskri náttúru eða öðrum sviðum
náttúru, til dæmis ferðamennsku.
Fyrir utan skáldskapinn, bæði ljóð
og sögur, sem er býsna náttúruríkur
líka. Náttúran tengist mjög mörgu
af því sem ég geri og mér finnst það
sjálfsagt og þér getur ekki annað en
þótt vænt um uppruna þinn, náttúr-
una.
Ég hef aldrei farið með fólk út í
náttúruna sem hefur ekki hrifist af
umhverfinu á einhvern máta. Það er
varla til sú mannvera sem á einhverj-
um tímapunkti finnur ekki fyrir upp-
hafningu innra með sér þegar hún
dvelur úti í náttúrunni.“
Ástin er mikilvægust
Viðtal 33Helgarblað 20.–22. apríl 2012
„Ég var 14 ára gamall
og það er viðkvæmur
aldur til að missa föður
„Ég held ég eigi alveg
jafnmikinn séns“ „Menn bjóða
sig fram á eigin forsendum og
meðframbjóðendur mínir hafa
allir kynnt sig. Ég kem síðastur og
ég get ekki ímyndað mér að mínir
kostir og gallar sleppi við skoðun
og ég er óhræddur við þá skoðun.
Ég held ég eigi alveg jafnmikinn
séns og allir hinir.“
mynd eyþór árnaSon
ástfangin Ari Trausti og eiginkona
hans María.