Peningamál - 01.08.2001, Blaðsíða 17

rannsóknarnefndar var 4½% launaskrið á fyrsta árs-
fjórðungi. Hefur bilið milli mælinga Hagstofunnar
annars vegar og Kjararannsóknarnefndar hins vegar
aukist verulega að undanförnu. Samkvæmt pöruðu
úrtaki Kjararannsóknarnefndar höfðu raunlaun á
almennum vinnumarkaði hækkað um 9,3%.5
Eins og kemur fram í greinargerð Seðlabankans
til ríkisstjórnarinnar, sem birt er annars staðar í ritinu,
hafa laun hækkað töluvert meira en sem nemur aukn-
ingu framleiðni á síðustu árum, sem aftur má rekja til
mikillar aukningar innlendrar eftirspurnar. Þessar
launahækkanir koma fram í aukinni hlutdeild launa í
þjóðartekjum eins og sjá má á mynd 13 en þar kemur
fram að hlutdeild launa hefur vaxið úr 60% 1994 í
66% á síðasta ári.
Afkoma ríkissjóðs mun lakari en á fyrri helmingi
ársins 2000
Fyrstu 6 mánuði ársins voru útgjöld ríkissjóðs 1,7
ma.kr. umfram innheimtar tekjur. Á sama tíma í fyrra
voru tekjurnar 10,6 ma.kr. hærri en gjöldin. Þessi
snörpu umskipti má að nokkru leyti rekja til sérstakra
útgjalda vegna innlausnar spariskírteina, hæstaréttar-
dóms vegna örorkubóta og kaupa á sauðfjárkvóta, en
að mestu leyti til mikillar hækkunar almennra út-
gjalda og nokkurs slaka í tekjum.
Útstreymi á eignahreyfingum nam 2 ma.kr. til
júníloka, en á sama tíma í fyrra var 3 ma.kr. inn-
streymi, einkum vegna 5 ma.kr. síðbúinnar inn-
heimtu tekna af einkavæðingu árið 1999. Að henni
frátalinni voru eignahreyfingar á fyrri helmingi ár-
anna 2000 og 2001 svipaðar. Hrein lánsfjárþörf
fyrstu 6 mánuði ársins nam 3,7 ma.kr., en á sama
tíma í fyrra var 13,7 ma.kr. afgangur.
Á fyrri helmingi ársins var greitt mun meira
aukalega til lífeyrissjóða ríkisins en á sama tíma í
fyrra, eða 7,5 ma.kr. nú á móti 3 ma.kr. í fyrra. Hrein
lánsfjárþörf eftir þessa greiðslu var 11,2 ma.kr. það
sem af er árinu, en á sama tíma í fyrra var 10,7 ma.kr.
afgangur. Nettófjármögnun með innlendum lang-
tímalánum var neikvæð um 2,7 ma.kr. og enn nei-
kvæðari ef uppsafnaðir vextir reiknast sem afborgun.
Alls hafa 6 ma.kr. verið fjármagnaðir með ríkisvíxl-
um, 6,1 ma.kr. með erlendum lánum og 1,8 ma.kr.
með lækkun bankainnstæðna. Á sama tíma í fyrra var
nettófjármögnun með innlendum langtímalánum nei-
kvæð um 9,8 ma.kr., sáralítil í ríkisvíxlum og nei-
kvæð um 1,4 ma.kr. í erlendum lánum. Ríkissjóður
hefur því tekið verulegan þátt í fjármögnun við-
skiptahallans á þessu ári, ólíkt því sem var á sama
tíma í fyrra.
Dregið hefur úr vexti tekna og tekjur af óbeinum
sköttum dregist saman
Fyrstu sex mánuði ársins 2001 voru skatttekjur 6,4%
hærri en á sama tíma árið 2000. Tekjur af beinum
sköttum voru 20% meiri til júníloka í ár en á sama
tíma í fyrra. Tekjuskattur einstaklinga skilaði 14%
meiri tekjum en í fyrra. Tekjur af óbeinum sköttum
voru hins vegar 0,6% lægri en á sama tíma árið 2000.
16 PENINGAMÁL 2001/3
Heimild: Ríkisbókhald, Seðlabanki Íslands.
Mynd 14
J J A S O N D J F M A M J J A S O N D J F M A M J
1999 2000 2001
0
5
10
15
20
25
-5
-10
%
Raunhækkun ríkistekna 1999-2001
Síðustu 6 mánuðir umfram sama tíma ári fyrr
Tekjur án eignasölu
Óbeinir skattar
Beinir skattar
Mynd 13
1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000
56
58
60
62
64
66
68
%
Hlutfall launa af vergum þáttatekjum 1980-2000
Heimild: Þjóðhagsstofnun.
5. Þess ber að geta að notkun paraðs úrtaks (aðeins einstaklingar sem eru
í báðum úrtökum eru bornir saman) felur í sér nokkurt ofmat vegna
starfsaldurshækkunar. Það skýrir þó tæpast allan þann mun sem er á
mælingunum.