Peningamál - 01.02.2003, Blaðsíða 22

stóriðjuframkvæmda á væntingar almennings og
eftirspurn í hagkerfinu.
Eins og í síðustu spám bankans er talið líklegt að
notkun sögulegra spáskekkna til að meta óvissu leiði
til ofmats á óvissu sem er framundan. Spá-
skekkjurnar eru litaðar af þróun undanfarinna miss-
era, þ.e.a.s. tímabils sem einkenndist af óvenjulega
mikilli verðbólgu og óvissu um verðbólguþróun.
Mynd 16 sýnir meginspá bankans tvö ár fram í
tímann og spáóvissuna. Taldar eru 90% líkur á að
verðbólga verði innan alls skyggða svæðisins, 75%
líkur eru á að verðbólgan verði innan tveggja dekkstu
svæðanna og 50% líkur á að verðbólga verði innan
dekksta svæðisins. Óvissan verður því meiri sem
spáð er lengra fram í tímann, en það endurspeglast í
víkkun óvissubilsins.15
Samkvæmt þessu mati hafa líkur á því að verð-
bólga eftir eitt ár verði undir verðbólgumarkmiðinu
aukist nokkuð frá síðustu spá. Hins vegar hafa líkur
á frávikum frá verðbólgumarkmiðinu eftir tvö ár
ekkert breyst. Líkur á því að verðbólga verði innan
þolmarka verðbólgumarkmiðsins á spátímabilinu
hafa aukist lítillega frá síðustu spá og líkur á
verðhjöðnun minnkað. Innan við 10% líkur eru á
verðhjöðnun á spátímabilinu, ef miðað er við árs-
fjórðungsgildi sem verðbólguspáin byggist á.
III Fjármálaleg skilyrði og stefnan í peninga-
málum
Raunstýrivextir Seðlabankans hafa lækkað í fram-
haldi af tveim vaxtalækkunum bankans í nóvember
og desember. Önnur fjármálaleg skilyrði hafa yfir-
leitt einnig þróast til slökunar að gengi krónunnar
undanskildu. Hækkun gengisins undanfarnar vikur
má að einhverju leyti skýra með auknum aflaheim-
ildum og væntingum vegna stóriðjuframkvæmda.
Hins vegar er hugsanlegt, eins og áður hefur komið
fram, að markaðsaðilar ofmeti áhrif þeirra á gjald-
eyrisinnstreymi á næstu misserum og vanmeti undir-
liggjandi slaka sem myndast hefur í þjóðarbúskapn-
um á síðustu mánuðum. Þjóðhags- og verðbólguspá
bankans, sem tekur stóriðjuframkvæmdir á Austur-
landi með í reikninginn, gefur tilefni til frekari lækk-
unar Seðlabankavaxta. Frekari lækkun raunstýri-
vaxta Seðlabankans felur í sér að vextirnir verða
mjög sennilega orðnir lægri en jafnvægisvextir, og
það mun örva hagvöxt enn frekar.
Aðhaldsstig peningastefnunnar og fjármálaleg
skilyrði
Aðhald peningastefnunnar hefur haldið áfram að
minnka ...
Seðlabankavextir hafa verið lækkaðir tvisvar síðan
Peningamál voru gefin út í nóvember síðastliðnum
um samtals eina prósentu, eða úr 6,8% í 5,8%. Telst
þá með lækkun vaxta um ½ prósentu sama dag og
ritið var gefið út í nóvember. Fara verður aftur til
ársins 1994 til að finna jafn lága stýrivexti Seðla-
bankans. Það ár og hið næsta var mikill slaki í þjóð-
arbúskapnum og verðbólga ekki nema 1½%.
PENINGAMÁL 2003/1 21
15. Fyrir þær tímalengdir sem bankinn hefur ekki áður spáð er byggt á
einföldum framreikningi. Hafa þarf í huga að matið á spáóvissu er á
sama hátt og spár um einstök gildi háð óvissu. Því þarf að fara varlega
í túlkun á metinni spáóvissu. Því er fremur ætlað að draga fram inn-
byggða óvissu spágerðarinnar en að meta líkindadreifingu verðbólgu-
spárinnar nákvæmlega.
Tafla 6 Mögulegt bil ársverðbólgu
til næstu tveggja ára
Verðbólga
undir á bilinu á bilinu undir yfir
1% 1% - 2½% 2½% - 4% 2½% 4%
Ársfjórð.
2003:1 1 99 < 1 > 99 < 1
2003:4 14 46 34 61 5
2004:3 23 33 28 56 16
Taflan sýnir mat Seðlabankans á líkum á því að verðbólga verði á
ákveðnu bili í prósentum.
Mynd 16
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Verðbólguspá Seðlabankans
1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 |
8
6
4
2
0
10
-2
Neysluverðs-
vísitala
Verðbólgu-
markmið
Neðri þolmörk
50% óvissubil
75% óvissubil
90% óvissubil
%
Efri þolmörk
Spátímabil: 1. ársfj. 2003 - 1. ársfj. 2005