Skírnir - 01.04.1993, Page 158
152
KELD GALL J0RGENSEN
SKlRNIR
áhrifin, eins og hjá Ewald og Suhm, aðallega í menningarhug-
tökum og eiginnöfnum sem Oehlenschláger tekur að láni:
Bautastene, Bersarker, Dœmesaga, Jothun, Skialdemaal, o.s.frv.
Oehlenschláger er ekki alltaf sjálfum sér samkvæmur, þegar hann
býr til danska mynd af þessum nöfnum, t.d. skrifar hann ýmist
Asgaard eða Asgard, annars vegar Serimner, en hins vegar Ægir,
Fryer og Hadur.
Vegna hins skáldlega næmis sem Oehlenschláger hafði til að
bera, fann hann fyrir takmörkunum hinnar norrænu sögu. Hon-
um var ljóst að þetta gamla söguform var í mikilli andstöðu við
þá dygð og þann næmleika sem hann og skáldbræður hans vildu
miðla. Sem dæmi um það hvernig tveir ólíkir heimar rákust á í
þessum sögum, má nefna vandræðalegar tilraunir þessara skálda
til þess að nota yfirnáttúrleg öfl í sögum sínum. Smám saman
tóku þau að líta á þennan sögustíl sem nokkurs konar stílæfingar.
Oehlenschláger var ljóst að breyting var óumflýjanleg og það
vottar þegar fyrir nýjum hugmyndum hjá honum í Vaulundurs
Saga frá 1805, þó að nokkur ár liðu áður en þessar hugmyndir
festu rætur.
Nú var ekki lengur talað um norræna sögu, heldur einfaldlega
um Saga, sem tengist beint íslenskum fornbókmenntum í huga
Dana. Aðalmunurinn er fólginn í því að dönsku skáldin láta sér
ekki lengur nægja að nota stök orð og orðasambönd úr fornbók-
menntunum. Nú byrja þau einnig að nota forníslenska setninga-
skipan í verkum sínum og sækja jafnvel efnivið sinn í íslenskar
fornsögur. En á þessum tíma var ekki átt við Islendingasögurnar,
því að Oehlenschláger hafði ekki lesið nema fornaldarsögurnar.
Vaulundurs Saga er tengd þeim síðarnefndu á þann hátt að aðal-
persónan er hálf goðsöguleg og á í samskiptum við yfirnáttúruleg
öfl; örlög hennar verða þar af leiðandi ævintýraleg. Segja má að
Oehlenschláger hafi með þessu verki skrifað ævintýra-sögu.
Vaulundurs Saga sækir efni sitt í Völundarkviðu og notar að
hluta til frásögnina um Velent í Þiðriks sögu. Finmarken hefur
Oehlenschláger úr öðrum norrænum heimildum. Fyrirmyndin að
kvæðainnskotum í frásögnina er að sjálfsögðu komin úr fornald-
arsögunum, en í Vaulundurs Saga eru það yfirnáttúrlegar verur