Skírnir - 01.04.1993, Page 177
SKÍRNIR
EFTIRLÍKINGAR OG ÞÝÐINGAR
171
Orðalagið „i Virkeligheden" gefur til kynna að Auður hafi haft
annað tilefni til að gefa hringinn, en „þó raunar“ merkir frekar
engu að síður, samt sem áður, hvað sem öðru líður. Orðalagið „i
Virkeligheden" hefur haft þá afleiðingu að menn hafa litið á setn-
inguna sem höfundarinnskot:
Það er söguhöfundur sem fer að gera vart við sig. Hann er ekki lengur
ópersónulegur, hlutlægur skrásetjari. Hægt er að finna setningu eins og:
„Her er en guldring, som jeg vil, du skal have . . .“, sagde hun. I virkelig-
heden gav hun ham ringen som takfor hans hjælp.
Svona væri ekki tekið til orða í eldri sögum. Alvitur höfundur fer að
birtast og boðar nýja tíma í ritun fornsagna. (Rohde, bls. 7)
Loks skal þess getið að Petersen notar kaflafyrirsagnir sem ein-
hver ritari lengri gerðar sögunnar bætti einu sinni við. Fyrirsögn
13. kafla, „Thorgrim dræber Vésten“, er sérlega villandi, þó svo
að þessu sé haldið fram í Eyrbyggja sögu. Það er meðal lykilatriða
í Gísla sögu Súrssonar að óljóst er hver drepur Véstein, hvort það
hafi verið Þorgrímur eða Þorkell; þess vegna spyr Þorkell Auði
tvisvar hvort hún taki dauða bróður síns ekki nærri sér, þess
vegna er Þorkell reiðubúinn með sverðið þegar Guðríður kemur
að Sæbóli til að njósna, og þess vegna hefna synir Vésteins föður
síns með því að drepa Þorkel. Allt eru þetta atriði í sögunni sem
benda til þess að Þorkell geti verið drápsmaðurinn, enda hefur
hann augljós tilefni: hann öfundar Gísla og er afbrýðisamur út í
Véstein. Því er ósvarað hver drap Véstein, enda gerir það stöðu
Gísla ennþá flóknari. Þýðingin á að sjálfsögðu að varðveita þenn-
an efa.
Útgáfan frá 1930: De islandske Sagaer
Samtals níu þýðendur stóðu að þessu verki sem hefur að geyma
þýðingar á sömu sögum og N.M. Petersen þýddi og fjórum til
viðbótar. Þessar þýðingar eru að sjálfsögðu ólíkar að ýmsu leyti,
en hér mun ég einungis fjalla um þýðingu Vilhelms Andersen,
Gisle Surssons Saga.
Andersen sleppir eins og Petersen allmörgum atriðum, m.a.
eru ekki allar vísurnar þýddar. Þær vísur sem Andersen kýs að