Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.09.2009, Blaðsíða 52

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 4. tbl. 85. árg. 200948
gæði umönnunar urðu jákvæðari eða héldust þær sömu frá fyrri
hluta rannsóknartímabils til seinni hluta rannsóknartímabils á öllum
20 gæðavísum nema á þeim gæðavísi sem tekur til notkunar 9
eða fleiri lyfja en hlutfall sjúklinga með þann gæðavísi jókst. Mynd
1 sýnir þá fimm gæðavísa sem sýndu mestu breytinguna frá
upphafi og til loka rannsóknarinnar og til viðmiðunar eru sýnd
hlutföll þessara gæðavísa á íslenskum hjúkrunarheimilum. Mesta
lækkun á hlutfalli sjúklinga með gæðavísinn varð á þeim sem sýna
einkenni um þunglyndi, þunglyndi án meðferðar, þyngdartap eða
hafa einkenni um þrýstingssár stig 1–4. Til samanburðar haldast
aftur á móti vísbendingar um gæði umönnunar stöðugar á milli ára
á hjúkrunarheimilum á Íslandi árin sem rannsóknin fór fram.
Starfsánægja
Þátttaka starfsmanna í könnuninni var góð, 16 (88%) í þeirri
fyrri og 17 (77%) í þeirri seinni. Borin voru saman meðaltöl
einkunna í fyrri og síðari könnun og var lægsta gildi 0 og
hæsta gildi 5. Niðurstöður úr flestum þáttum í könnuninni
voru svipaðar eða eins í bæði skiptin sem hún var gerð og
munurinn er ekki marktækur miðað við 95% öryggismörk.
Báðar mælingar benda til ánægju starfsmanna í starfi. Í töflu
2 má sjá meðaltöl svara við starfsánægjukönnununum sem
gefa ákveðna vísbendingu um að starfsmenn telji starfsanda
á deildinni verða meira hvetjandi og styðjandi og starfsfólk
ánægðara í vinnuhópnum en einnig að álag í vinnunni og kröfur
á starfsmenn hafi aukist.
Upplifun þátttakenda af breytingunum
Í rýnihópunum þremur fór fram umræða hverrar starfstéttar fyrir
sig um upplifun og reynslu af breyttri samsetningu mönnunar.
Gögnin úr dagbókum nokkurra starfsmanna innihéldu
Mynd 1. Hlutfall gæðavísa hjá sjúklingum á deild A við upphaf og lok rannsóknar borið saman við hjúkrunarheimili á Íslandi.
hugrenningar þeirra um þennan tíma. Óháð þemagreining
þessara gagna gefur samhljóða niðurstöður. Meginþemun voru
þrjú: Breytt hlutverk, togstreita, og ný tækifæri.
Breytt hlutverk
Það tók á fyrir alla að skilgreina ný hlutverk og breytt fagleg
samskipti. Hlutverk sjúkraliða með framhaldsnám var svo nýtt
að starfstitill þeirra var oft á reiki og endurspeglaði hversu valt
hlutverk þeirra var. Vald sitt þurftu sjúkraliðar með framhaldsnám
að sækja til annarra fagstétta, einkum hjúkrunarfræðinga sem
ekki voru alltaf sáttir við að gefa frá sér verkefni. Sjúkraliði með
framhaldsnám hafði þetta um málið að segja:
Það er alltaf eitthvað smá að koma upp. Við megum ekki
gera hjúkrunargreiningar samt lærðum við mikið að nota þær
og skilninginn á bak við þær í skólanum. Ég gerði þær fyrir
verkefnið, nú er komið STOPP á það, eigum að skrifa með
blýanti á blað, svo getur hjúkrunarfræðingur gert greiningu.
Hjúkrunarfræðingarnir skilgreindu fyrir sjálfum sér og öðrum
hvert hlutverk þeirra væri í samvinnu við sjúkraliða með
framhaldsnám og hvernig samskiptaferlar myndu mótast.
Það voru skiptar skoðanir hjá hjúkrunarfræðingunum um
hvort sjúkraliðarnir hefðu nægileg samskipti við þá eða hvort
samskiptin væru meira að frumkvæði hjúkrunarfræðinganna.
„Hjúkrunarfræðingar á deild hafa áhyggjur af því að sérmenntaðir
sjúkraliðar gangi fram hjá þeim með ýmis verk jafnvel þó þær
séu á deildinni. Finnst þær taka sér of mikla ábyrgð sjálfar.
Þetta þarf að ræða.“ (Dagbókarfærsla hjúkrunarfræðings).
Hjúkrunarfræðingar voru ekki alveg sáttir við þessi nýju hlutverk
að öllu leyti og höfnuðu þeim sumum. Hjúkrunarfræðingarnir
Notkun 9 e›a fleiri lyfja
fir‡stingssár stig 1-4
fiunglyndi án me›fer›ar
fiunglyndiseinkenni
fiyngdartap
Hlutfall sjúkllinga - %
Hjúkrunarheimili á Íslandi 2004
(N=2005)
Hjúkrunarheimili á Íslandi 2005
(N=1548)
Deild A feb.-ág. 2004
(n=13)
Deild A sept.-mars 2005
(n=31)
59
62
38
52
9
8
23
1
40
39
62
30
6
6
46
0
1
1
4
23