Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.09.2009, Blaðsíða 40

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 4. tbl. 85. árg. 200936
eru vistmunalega skertir og með mikið skerta líkamsfærni
annars vegar og svo hinna sem eru betur á sig komnir. Taka
þarf þó ávallt tillit til einstaklingsins, óska hans og vilja, m.a.
með hliðsjón af fyrri reynslu og sérkennum. Hjúkrunarheimili
hér á landi ættu að skoða hvernig koma má til móts við
mismunandi þarfir og þá sérstaklega þarfir þeirra sem eru verr
á sig komnir en meirihluti íbúa hjúkrunarheimila fellur undir
þann hóp. Þar mætti sérstaklega útfæra betur ýmislegt sem
bent hefur verið á bæði í þessari rannsókn og öðrum að sé
mikilvægt til dægrastyttingar hjá þessum einstaklingum. Þar
má nefna samskipti, samveru og þátttöku fjölskyldu í mati
og dægrastyttingu. Starfsfólk ætti að hvetja til og skipulegga
dægrastyttingu á hjúkrunarheimilum í minni hópum, t.d. með
upprifjun minninga í rólegu umhverfi sem einstaklingarnir
þekkja því þeir sem eru með skerta færni vilja síður vera utan
deildar. Þáttur tónlistar er líka mjög mikilvægur og í hópi þeirra
sem kusu hana skipti færni ekki máli. Tónlist er því meðal þess
sem nota þarf markvisst til dægrastyttingar hjá fólki með skerta
færni. Hjúkrunarheimili á Íslandi ættu að hafa alla burði til að
gera þetta vel, heimilismönnum til gleði og ánægju.
ÞAKKIR
Öldrunarráði Íslands og Félagi íslenskra hjúkrunarfræðinga eru
færðar þakkir fyrir að styrkja rannsóknina.
HEIMILDIR
Anna Birna Jensdóttir, Hlíf Guðmundsdóttir, Hrafn Pálsson, Ingibjörg
Hjaltadóttir, Pálmi V. Jónsson, Ómar Harðarson og Sigurbjörg
Sigurgeirsdóttir (1995). Daglegt líf á hjúkrunarheimili. Heilsufar og
hjúkrunarþörf íbúa á öldrunarstofnunum. Reykjavík: Heilbrigðis- og
tryggingam álaráðuneytið.
Anna Birna Jensdóttir, Hlíf Guðmundsdóttir, Hrafn Pálsson, Ingibjörg
Hjaltadóttir, Pálmi V. Jónsson, Ómar Harðarson og Sigurbjörg
Sigurgeirsdóttir (1998). Gagnasafn um heilsufar og hjúkrunarþarfir
aldraðra á elli- og hjúkrunarheimilum. Tímarit hjúkrunarfræðinga, 74, 209-
212.
Buettner, L., og Kolanowski, A. (2003). Practice guidelines for recreation
therapy in the care of people with dementia. Geriatric Nursing, 24,
18-25.
Clark, M.E., Lipe, A.W., og Bilbrey, M. (1998). Use of music to decrease
aggressive behaviors in people with dementia. Journal of Gerontological
Nursing, 24, 10-17.
Cohen-Mansfield, J., Marx, M.S., og Werner, P. (1992). Observational data
on time use and behaviour problems in the nursing home. The Journal of
Applied Gerontology, 11, 111-121.
Dobbs, D., Munn, J., Zimmermann, S., Boustani M., Williams, C.S., Sloane,
P.D., og Reed, P.S. (2005). Characteristics associated with lower
activity involvement in long-term care residents with dementia. The
Gerontologist, 45, 81-87.
Ebersole, P., og Hess P. (2001). Geriatric nursing and healthy aging. St.
Louis: Mosby.
Gunther, M., og Alligood, M.R. (2002). A discipline-specific determination of
high quality nursing care. Journal of Advanced Nursing, 38, 353-359.
Harper Ice, G. (2002). Daily life in a nursing home – has it changed in 25
years? Journal of Aging Studies, 16, 345-359.
Hawes, C., Morris J.N., Phillips, C.D., Mor,V., Fries, B., og Nonemaker, S.
(1995). Reliability estimates for the Minimum Data Set for nursing home
resident assessment and care screening (MDS). The Gerontologist, 35,
172-178.
Heilbrigðis- og tyggingamálaráðuneytið (1995). Reglugerð um mat á heilsu-
fari og aðbúnaði íbúa á öldrunarstofnunum. Reykjavík: Heilbrigðis- og
trygginga málaráðuneytið.
Heilbrigðis- og tyggingamálaráðuneytið (2000). Gagnasafn um heilsufar og
hjúkrunarþörf íbúa á öldrunarstofnunum (útg. 2.0). Reykavík: Heilbrigðis-
og tyggingamálaráðuneytið.
Henderson, V. (1976). Hjúkrunarkver: Grundvallarþættir hjúkrunar (2. útgáfa).
(Ingibjörg R. Magnúsdóttir þýddi.) Akureyri: Prentverk Odds Björnssonar.
Ingibjörg Hjaltadóttir (2001). Physically frail elderly residents´ perception of
quality of life in nursing homes. Óbirt meistararitgerð. Háskóli Íslands,
hjúkrunarfræðideild.
Jón Hilmar Jónsson (1994). Orðastaður, orðabók um íslenska málnotkun.
Reykjavík: Mál og menning.
Kalis, A., Schermer, M.H., og van Delden, J.J. (2005). Ideals regarding a
good life for nursing home residents with dementia: Views of professional
caregivers. Nursing Ethics, 12, 30-42.
Levin, J.L., og Fox, J.A. (2003). Elementary statistics in social research (9.
útgáfa). Boston. Pearson education group.
Messecar, D.C. (2000). Factors affecting caregivers ability to make environ-
mental modifications. Journal of Gerontological Nursing, 26, 32-42.
Mor, V., Branco, K., Fleishman, J., Hawes, C., Phillips, C., Morris, J., og
Fries B. (1995). The structure of social engagement among nursing
home residents. Journal of Gerontology: Psychological Sciences, 50B,
P1-8.
Morris, J.N., Fries, B.E. og Morris, S.A. (1999). Scaling ADLs within the
MDS. Journal of Gerontology: Medical Sciences, 54A, M546-M553.
Morris, J.N., Fries, B.E., Mehr, D.R., Hawes, C., Phillips, C.D., Mor, V.,
og Lipsitz, L.A. (1994). MDS cognitive performance scale. Journal of
Gerontology, 49, M174-M182.
Morris, J.N., Hawes, C., Fries, B.E., Phillips, C.D., Mor, V., Katz, S., Murphy,
K., Drugovich, M.L., og Friedlob, A.S. (1990). Designing the national
resident assessment instrument for nursing homes. The Gerontologist,
30, 293-302.
Morris, J.N., Murpy, K., og Nonemaker, S. (1997). Leiðbeiningar fyrir gagna-
safn um heilsufar og hjúkrunarþörf á öldrunarstofnunum (2. útg.). Íslensk
þýðing og staðfæring: Anna Birna Jensdóttir, Hlíf Guðmundsdóttir og
Ingibjörg Hjaltadóttir. Reykjavík: Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið.
Mörður Árnason (ritstj.) (2002a). Íslensk orðabók A-L. (3. útg., bls. 247.)
Reykjavík: Edda.
Mörður Árnason (ritstj.) (2002b). Íslensk orðabók M-Ö. (3. útg., bls. 1759.)
Reykjavík: Edda.
Rantz, M.J., og Popejoy, L. (2001). Diversional activity deficit. Í M.L Maas, T.
Tripp-Reimer, K.C. Buckwalter, M.G. Titler, M.D. Hardy og J.P. Specht
(ritstj.), Nursing care of older adults: Diagnosis, outcomes and interven-
tions (bls. 385-396). St.Louis: Mosby.
Ríkisendurskoðun (2005). Þjónusta við aldraða, stjórnsýsluúttekt. Reykjavík:
Ríkisendurskoðun.
Sambandham, M., og Schirm, V. (1995). Music as a nursing intervention for
residents with Alzheimer’s disease in long-term care. Geriatric Nursing,
16, 79-83.
Sejeroe-Szatkowski, K. (2002). Demens kommunikation og samarbejde.
Árósum: Klim.
Sgadari, A., Morris, J.N., Fries, B.E., Ljunggren, G., Jónsson, P.V.,
DuPaquier, J-N., og Schroll, M. (1997). Efforts to establish the reliability
of the Resident Assessment Instrument. Age and Ageing, 26, 27-30.
Snyder, M., Egan, E.C., og Burns, K.R. (1995). Interventions for decreasing
agitation behaviors in persons with dementia. Journal of Gerontological
Nursing, 21, 34-40.
Voelkl, J.E., Fries, B.E., og Galecki, A.T. (1995). Predictors of nursing home
residents’ participation in activity programs. The Gerontologist, 35,
44-51.