Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.09.2009, Blaðsíða 61

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 4. tbl. 85. árg. 2009 57
Ritrýnd fræðigrein
og stíi fólki í sundur þannig að samskipti verði minni á deildinni.
Það þurfi eitthvað sem tengi mismunandi teymi saman.
Eftirfarandi þættir voru að mati viðmælenda taldir ógna öryggi.
Meiri hraði og auknar kröfur
Á liðnum árum hefur starfsemin á skurðstofum LSH orðið
sérhæfðari og aukin áhersla er lögð á afköst. Nákvæmlega
er fylgst með hve margar aðgerðir eru gerðar og hversu vel
aðgerðarstofur deildanna eru nýttar. Hjúkrunarfræðingarnir
hafa áhyggjur af hraðanum sem fylgir þessum breytingum og
áhrifum hans á vinnubrögð og öryggi sjúklinga.
Hjúkrunarfræðingarnir lýstu áhrifum ofangreindra breytinga. Þeir
lýstu því jafnframt hvernig samfara auknum hraða væri skorið
niður í rekstrinum. Fjölgun aðgerða er hins vegar hampað sem
árangri í starfseminni á kostnað starfsmanna að þeirra áliti.
Með nýjum tækjabúnaði er jafnframt hægt að gera flóknari
aðgerðir. Margir þátttakenda lýstu því hvernig þeir óttast að
eitthvað gleymist sem þarf að gera. Einn hjúkrunarfræðingur
lýsir þessu þannig:
þá getur það alveg verið jákvætt að keyra fleiri aðgerðir en
hraðinn er aldrei mjög jákvæður, það gerast oft slys ef það
er mikill hraði og mikið álag og sérstaklega ef fólk er óvant …
Það eru takmörk fyrir því hvað er hægt að vinna hratt í þessu
starfi, þú ert með einstakling sem þú þarf að fylgja eftir …
Hjúkrunarfræðingarnir töldu að hraðinn þyrfti ekki að vera
slæmur ef rétt væri staðið að málum en það yrði að taka tillit
til þess að það væri einstaklingsbundið hvernig fólk nær að
vinna við þessar aðstæður og hættulegt að vinna á hraða
sem viðkomandi ræður ekki við. Þátttakendur lýstu því að
það er streituvaldandi að vinna undir þrýstingi og það þurfi að
skipuleggja betur afleysingar hjúkrunarfræðinga í aðgerðum, til
að draga úr spennu þegar stíft er keyrt.
Stöðug einbeiting og vinnuálag krefjast þreks
Hjúkrunarfræðingarnir telja sig vinna vel undir álagi en þeir velta
fyrir sér hversu lengi er hægt að halda svona áfram og hverjar
afleiðingarnar geta orðið.
Vinnuálag og þreyta
Margir þátttakenda sögðust hafa gaman af því að vinna hratt
og láta hlutina ganga en í lok dags þegar álaginu sleppir þá
nær þreytan yfirhöndinni. Aðrir nefndu að löng vinnuvika geti
haft sitt að segja varðandi þreytu. Ofan á fulla dagvinnu bætast
útkallsvaktir með mismikilli yfirvinnu. Hjúkrunarfræðingarnir
voru hins vegar ekki vissir um að þreytan hefði áhrif á það
hvernig þeir sinntu vinnunni, vonuðu svo sannarlega að hún
hefði ekki áhrif á þá hjúkrun sem þeir veita:
Nei, ég er oftast nær alveg ofboðslega þreytt þegar ég
kem heim. Já, yfirleitt er ég ekki þreytt í vinnunni, mér finnst
gaman í vinnunni og ég er mjög ánægð með mitt starf og
mjög stolt af mínu starfi en ég er mjög þreytt þegar ég kem
heim …
Einbeiting og þrek
Í viðtölunum var því oft lýst hvernig starfið krefst mikillar
einbeitingar. Það væri ekki hægt að leyfa sér að vera þreyttur
eða slaka á í vinnunni og því sé mikilvægt að geta losað um
spennu og byggt upp þrek. Viðmælendur lýstu því þannig að
þeir hefðu valið sér þetta starf og það væri á þeirra ábyrgð
að byggja sig upp og nauðsynlegt ef þeir ættu að standast
kröfurnar. Eða eins og ein lýsti:
… þú hefur valið þér að vinna á þessum vinnustað og þú veist
upp á hvað hann býður og þú þarft að vinna [með] sjálfa þig og
vita hvernig þú ætlar að nota eða losa þig við þessa streitu.
Mikilvægt að hafa stjórn á aðstæðum
Í viðtölunum var spurt hvort viðmælandi hefði lent í mistökum
eða óvæntum atvikum. Það höfðu sumir gert, jafnvel mistökum
sem þeir hafa aldrei sætt sig við og finnst ekki hafa verið unnið
nógu vel úr. Það vekur þó athygli að fáir höfðu verið beinir
þátttakendur í mistökum. Hins vegar þekktu þeir til mistaka, oft
gamalla mála sem aldrei hafa gleymst og allir þekkja. Mistök
voru í hugum hjúkrunarfræðinganna eitthvað sem var alvarlegt
og hafði afleiðingar fyrir sjúklinginn.
Orsakir mistaka og hættur
Viðmælendur töldu að vanþekking, reynsluleysi, truflanir og
flýtir orsökuðu mistök. Það væri verið að gera of marga hluti
í einu eða eitthvað truflaði og afleiðingin væri að eitthvað
færi úrskeiðis. Því væri hættulegt að flýta sér um of og ef
saman færi tímaleysi og vanþekking þá væri voðinn vís.
Hjúkrunarfræðingarnir sögðust hafa lært af þeim mistökum
sem þeir höfðu lent í og sumir höfðu átt þátt í því að verklagi
hefur verið breytt til þess að koma í veg fyrir mistök.
Skurðlæknarnir eru misjafnir og hjúkrunarfræðingarnir treysta
þeim misvel en þeir telja að það sé ekki í þeirra valdi að hafa
áhrif á það hvernig einstakir skurðlæknar vinna. Þessu lýsir
einn viðmælandi þannig:
… auðvitað hefur komið upp að maður hefur ekkert alltaf
verið sáttur að þurfa að standa við ákveðnar aðgerðir en
mér finnst ég ekki hafa haft leyfi til þess að segja eitthvað
eða gera eitthvað, ég reyni bara að standa mig í því
sem ég á að gera og vera ábyrg í því … ég er ekki alltaf
sammála þeim sem er að vinna með mér en það er hann
sem ræður.
Það voru nokkrir þættir sem hjúkrunarfræðingarnir lögðu áherslu
á varðandi það að fyrirbyggja mistök og er þeim lýst hér.
Jafnvægi í mönnun
Jafnvægi í mönnun, þ.e. nógu margir til að undirbúa hverja
aðgerð en þó ekki of margir var nefnt sem fyrirbyggjandi þáttur.
Helst vildu hjúkrunarfræðingarnir alltaf vera þrír á hverri stofu
þannig að einn gæti sinnt sjúklingnum ótruflað meðan annar
sinnti öðrum undirbúningi ásamt þeim hjúkrunarfræðingi
sem stendur við aðgerðina. Með slíkri mönnun töldu þeir
auðveldara að skipuleggja hjúkrunina. Afleysing geti valdið