Bændablaðið - 17.12.2015, Side 75

75Bændablaðið | Fimmtudagur 17. desember 2015
Hangilæri með
hefðbundnu meðlæti

Hráefni
• 1 stk. hangilæri eða frampartur í rúllu
Aðferð
Setjið hangikjötið í stóran pott.
Hellið köldu vatni yfir þar til það
hylur kjötið. Látið suðuna koma
rólega upp og slökkvið á hellunni
þegar suðan kemur upp. Látið ekki
bullsjóða í pottinum. Leyfið hangi-
kjötinu að kólna í pottinum undir loki.
Berið hangikjötið fram með uppstúfi,
soðnum kartöflum, grænum Ora-
baunum, rauðkáli og laufabrauði.
Uppstúf
Hráefni
• 50 g smjör
• 50 g hveiti
• 1 lítri mjólk
• ½ tsk. salt
• 1–2 msk. sykur
• Ögn af hvítum pipar og ferskt mulið
múskat
Bræðið smjör í potti og hrærið
hveitinu saman við þannig að úr verði
smjörbolla. Bætið mjólkinni varlega
í og hrærið uns jafningurinn verður
kekkjalaus. Látið sjóða í nokkrar
mínútur og hrærið vel í á meðan.
Kryddið með salti, sykri og pipar.
Rauðkál
Hráefni
• 500 g rauðkál
• 2 epli (má sleppa)
• 2 msk. rauðvínsedik
• 2 msk. rifsberjahlaup
• 200 ml vatn
• Nýmalaður pipar og salt
Aðferð
Rauðkálið er þvegið og snyrt og
síðan skorið í mjóar ræmur. Eplin
eru flysjuð, kjarnhreinsuð og skor-
in í bita. Rauðkálið og eplin sett í
pott. Vatninu er svo hellt yfir ásamt
edikinu, hitað að suðu og látið malla
þar til kálið er vel meyrt. Loks er
rifsberjahlaupi bætt í pottinn ásamt
svolitlum pipar og salti og látið
malla í nokkrar mínútur í viðbót. Þá
er rauðkálið tilbúið og sett í hreinar
krukkur.
Hrásalat með rauðkáli og
mandarínum
Hráefni
• ¼ haus af rauðkáli
• 1 stk. fennel eða smá hvítkál
• 2–3 stk. mandarínur
• 1 sítróna
• 1 appelsína
• góð skvetta af jómfrúar-ólífuolíu
• salt
Aðferð
Notið rifjárn eða mjög beittan hníf.
Sneiðið niður rauðkálið, fennel eða
hvítkálið. Ef þú ert ekki með rifjárn
þá getur þú notað matvinnsluvél eða
skorið fínt með hníf.
Skerið appelsínuna og sítrónuna til
helminga og takið safann úr. Brjótið
mandarínur niður í báta. Sameinið
öll innihaldsefni í skál til að fram-
reiða.
Hangikjötstartar með fersk-
um jurtum og rauðrófum
Hráefni
• 200 g hrátt hangikjöt
• 50 ml góð olía
• 1 stk. saxaður skarlottu laukur
• 10 g kapers
• 1 stk. rauðrófa (má nota rauðrófur í dós)
• 1 lítill biti piparrót
• 1 tsk. gróft sinnep
• Blandaðar jurtir ef vill
Aðferð
Skerið vöðvann í þunnar sneiðar
og svo í bita. Gott ráð er að skera
kjötið hálffrosið. Saxið laukinn
og annað til bragðbætingar (ef á
að nota rauðrófur eru þær skornar
þunnt og lagðar í kalt vatn).
Blandið við kjötið ásamt jurtum,
kapers og olíu. Rífið örlítið af pip-
arrót yfir.
Léttreyktur lambahryggur
með hvítlauk og rósmarín
Léttreykt bragðið passar fullkom-
lega við vel eldað lamb með keim
af rósmarín og hvítlauk.
Hráefni
• 1 stk. léttreyktur lambahryggur
• 100 ml jómfrúar-ólífuolía
• 3 hvítlauksrif, pressuð
• 2 tsk. grófhakkað ferskt rósmarín
• 2 msk. Maple-sýróp
Aðferð
Í litla skál eða krukku, merjið hvít-
lauksrifin. Bætið fersku rósmar-
íni út í ásamt ólífuolíu og hrærið
saman. Úðið eða burstið ólífuolíu
á kjötið. Hitið ofn í um 210 gráð-
ur. Lækkið niður í 135 gráður og
setjið hrygginn inn í um 1 klst. eða
þar til kjarnahitinn er orðinn 63°C.
Látið sýróp á hrygginn síðustu 15
mínútur eldunartímans. Látið hvíla
í 5 mínútur fyrir skurð.
Kryddað kartöflusmælki og
rótargrænmeti
Hráefni
• 500 g litlar kartöflur
• 300 g blandað rótargrænmeti, gróf-
skorið
• 4 msk. olía eða smjör
• 1 rif hvítlaukur
• 2 msk. hökkuð steinselja
Aðferð
Setjið pott yfir með söltuðu vatni og
setjið kartöflurnar í. Látið sjóða í um
5 mínútur. Sigtið og bætið kartöfl-
um í ofnfast fat með kjötinu ásamt
grófskornu grænmeti. Kryddið
með hvítlauk og smá salti og pipar.
Setjið í heitan ofn og bakið í um
30 mínútur, snúið nokkrum sinnum
með sleif eða spaða. Rétt áður en
borið er fram er stráð yfir steinselju
eða söxuðum graslauk.
Berið fram með sósu sem er gerð úr
soðinu af ofnfatinu með smá vatni
og kjötkrafti, þykkt með sósujafnara
og smá sultu (helst rabarbara).
Ljúfir eftirréttir
Crème brûlée
• 250 ml mjólk
• 250 ml rjómi
• 4 eggjarauður
• 80 g sykur
• 1 vanillu fræbelgur
• 45 g hrásykur
Aðferð
Hellið mjólk og rjóma í pott, bætið
fræbelg sem er opinn og búið að
skafa vanillufræ úr með hníf. Látið
suðuna koma upp, slökkvið þá á hit-
anum og látið standa í 30–40 mín-
útur. Hellið gegnum mjög fínt sigti
í skál. Blandið eggjarauðu og sykri
saman við með sleif eða písk. Bætið
þá við vanillu og mjólk smám saman,
hrærið vel.
Skiptið í fjögur eldföst form.
Bakið í 45 mínútur í ofni við 100°C.
Athugaðu að áferðin ætti að vera
„skjálfandi búðingur viðkomu“ þegar
kremið er hrist. Látið kólna niður í
stofuhita. Gott að setja í kæli í að
minnsta kosti 3 klst.
Rétt áður en bera á fram kremið,
þekið með hrásykri og brúnið með
gasloga eða undir grilli. En passið
bara að baka ekki of lengi því þá
breytist eftirrétturinn í eggjaköku!
Creme brûlée-íssamlokur
Crème brûlée-ís hljómar svolítið
óvenjulega. Hér er vanilluís í sömu
hlutföllum og Crème brûlée eftir-
rétturinn hér á undan. Fyrir þá sem
eiga ísvél er tilvalið að elda rúmlega
af kreminu og setja í heimilisís-
vélina. Hún fæst á ýmsum stöðum
og er til dæmis til sem aukahlutur á
Kitchen aid-hrærivélarnar.
Innihaldsefni fyrir ís:
Sama og créme brûlée, bara rúmlega
lagað.
(Hægt líka að kaupa tilbúinn vanillu-
ís)
Aðferð fyrir ís:
Blandan er unnin saman með
töfrasprota eftir eldun, flutt í ísvél
og fryst í samræmi við leiðbeiningar
frá framleiðanda.
Ískökur (kex)
• 2 stk. egg
• 2 ½ bolli ósaltað smjör
• 1 bolli sykur
• 2 2/3 bolli hveiti
• ¾ bolli kakóduft
• ½ tsk. salt:
• 1 msk. vanilluþykkni
• Vanilluís
Þeytið smjör og sykur saman. Bætið
í eggi og þurrefnum. Fletjið út og
bakið við 140°C í um 10–15 mín.
Gott að láta kólna í kæli (fyrir
útskurð) hægt að stinga út eins og
piparkökur.
Hin fullkomna íssamloka felst í því
að klessa saman tveimur kexum
með vanilluís á milli laga. Gott ráð
er að láta íssamlokur inn í frysti 30
mínútum áður en borið er fram því
þá er ísinn frosinn við kexið.
Skoðið kjötmyndband á bbl.is
Góða veislu gjöra skal
Hangikjötið er mikill hátíðarmatur
Hangikjötstartar.
Þ jóðarréttur Íslendinga er að sjálfsögðu hangi-kjötið með öllu sínu ljúffenga meðlæti. Hefðirnar á bak við verkun og neyslu þess eru fjölbreyttar og oftast aldagamlar. Margir neytendur hafa sterkar skoðanir á hangikjöti og vilja að það sé verkað á ákveðinn hátt eða upprunnið í ákveðnum landshluta. Sumir vilja nota minna salt en aðrir og skiptar skoðanir eru um lit og áferð. Í seinni tíð eru margir sem eiga heilt læri eða frampart og borða hrátt. Slíkt kjöt er tilvalið í forrétt, til dæmis með kalkún og léttari mat.
JÓLAMATURINN – BJARNI GUNNAR KRISTINSSON MATREIÐSLUMEISTARI
Crème brûlée. Crème brûlée íssamlokur.