Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.2010, Side 38

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 2. tbl. 86. árg. 201034
Í grein Kolbrúnar og félaga, sem birtist
í blaðinu í lok síðasta árs, er fjallað um
lífsgæðahugtakið og lífsgæðarannsóknir.
Ég mun hér fjalla nánar um rannsóknir
á heilsutengdum lífsgæðum (HL) og
hvernig staðið var að rannsókn sem
unnin var á hjartadeild LSH á mælingum
á HL skjólstæðinganna.
Mælingar á HL eru mjög víða notaðar í
klínískum rannsóknum og varpa ljósi á
mikilvægar upplýsingar fyrir heilbrigðis­
starfsfólk. Mælingarnar á heilsu tengdum
lífsgæðum gefa mynd af reynslu
sjúklingsins af eigin heilsu fari. Þannig geta
þessar mælingar endur speglað heilsufar
og raðað saman mörgum þáttum sem
oft eru kallaðir almenn vellíðan (Wilson og
Clearly,1995).
Upplýsingarnar, sem fást úr mælingunum,
gefa ekki einungis vitneskju um hvort
ákveðin meðferð hafi skilað góðum árangri
heldur gefa þær einnig innsýn í hvernig
sjúklingnum vegnar í hinu daglega lífi. Þær
segja til um hvort hann sé einkennalaus
og hvort hann hafi getu til að sinna
sínum daglegu athöfnum. Á mörgum
sviðum heilbrigðisþjónustunnar hafa orðið
miklar framfarir við meðferð sjúkdóma
og hefur því meðalaldur hækkað og þar
að leiðandi langveikum fjölgað. En þegar
heilbrigðiþjónustan ræður ekki lengur við
að lækna alla sjúkdóma verður markmiðið
að hjálpa einstaklingnum að lifa eins góðu
lífi og mögulegt er.
Hugtakið heilsutengd lífsgæði vísar til
skilnings og skynjunar einstaklingsins á
því hversu vel honum finnst hann gegna
hlutverki sínu í hinu daglega lífi og hvernig
honum finnst heilsufar sitt almennt
vera (Krumholz o.fl., 1996). Mælingar
á heilsutengdum lífsgæðum verða að
taka mið af því hvaða sjúklingahóp
rannsakandinn er að skoða. Til dæmis
þurfa mælingar á heilsutengdum lífs­
gæðum hjartasjúklinga að taka tillit til
þeirra beinu áhrifa sem sjúkdómurinn
hefur á einstaklinginn, svo sem að þurfa
að lifa við verki og hvaða áhrif það hefur
PRAXÍS
MAT Á HEILSUTENGDUM LÍFSGÆÐUM
INNAN HJÚKRUNAR
Heilsutengd lífsgæði eru algengt rannsóknarefni hjúkrunarfræðinga. Í fyrra birtist
í Tímariti hjúkrunarfræðinga yfirlitsgrein þar sem sagt var frá sögu hugtaksins og
hvernig það hefur verið rannsakað. Hér er reifuð reynsla eins hjúkrunarfræðings
af því að nýta sér þessa aðferð.
Álfhildur Þórðardóttir, alfhildurth@gmail.com
Kolbrún Albertsdóttir, Helga Jónsdóttir og Björn Guðbjörnsson (2009). Lífsgæði og lífsgæðarannsóknir.
Tímarit hjúkrunarfræðinga 85 (4), 22­29.