Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.2010, Page 28

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 2. tbl. 86. árg. 201024
Brynja Laxdal, brynlax@internet.is
ÞURFUM VIÐ AÐ HUGSA FORVARNAÞJÓNUSTU
LÍFSSTÍLSSJÚKDÓMA UPP Á NÝTT?
Heilsugæslustöðvar eru þjónustu­ og þekkingarfyrirtæki sem standa frammi fyrir
miklum niðurskurði. Með því að efla forvarnaþjónustu heilsugæslunnar er hægt
að fækka ótímabærum sjúkdómum, minnka lyfjanotkun og fækka innlögnum
á sjúkrahús og meðferðarstofnanir. Til að þetta sé unnt þarf aukinn skilning
stjórnvalda á mikilvægi grunnþjónustu og efla þarf samstarf heilbrigðisstarfsfólks
og almennings um leiðir til úrbóta.
Það er mikið talað um hvað
heilbrigðisþjónustan á Íslandi sé dýr
en að sama skapi gleymist að ræða
þann virðisauka sem hún skapar eins
og meiri lífsgæði samfélagsþegna og
þekkingarsköpun starfsmanna. Hag­
fræðingar hafa reiknað út að andstætt
rekstrarafkomu flestra fyrirtækja, sem
hagnast á tækninýjungum, aukast útgjöld
heilbrigðistofnana með nýjum tækjabúnaði
og lyfjum. Á hinn bóginn bætast við
valmöguleikar og meðferðarúrræði fyrir
landsmenn. Stjórnun og stefnumótun
í heilbrigðisgeiranum ræðst talsvert af
pólitískum áhrifum og er nokkuð háð
fjárlögum ólíkt fyrirtækjum á opnum
markaði. Niðurskurður undanfarinna
missera hefur verið óumflýjanlegur og
vitaskuld þurfa heilbrigðisstofnanir að
hagræða í rekstri rétt eins og aðrar
skipulagsheildir. Hér er áhugavert að
geta þess að raunvísindalegar rannsóknir
hafa sýnt að fyrirtæki, sem leggja megin­
áherslu á að hagræða með því að fjölga
tekjustofnum, vegnar almennt betur en
þeim sem einblína eingöngu á niðurskurð
(Rust, Moorman og Dickson, 2002). Með þá
vitneskju í huga er kannski ekki svo fráleitt
að selja ráðgjafaþjónustu á sviði forvarna
eða vinnuverndar á heilsugæslustöðvum,
þjónustu sem margir borga fyrir úti í bæ.
Aðrar hliðar hagræðingar felast í skipulagi
innviða, til dæmis við að stjórna þjónustu
og ferlum og í gegnum mannauð, svo
sem með tilfærslu ábyrgðar eða valds.
Einnig má fá viðskiptavini til að taka