Þjóðmál - 01.03.2010, Side 44

Þjóðmál - 01.03.2010, Side 44
42 Þjóðmál VOR 2010 næstum því allt fjármálakerfi Bandaríkjanna með sér . Ástæðan var ofurtrú á að hægt væri að ramma inn sveiflur efnahagslífsins með stærðfræðijöfnu . Seðlabanki Íslands beitir sambærilegum útreikningi við að áætla gengivísitölu krónunnar til framtíðar . Ég er viss um að sérfræðingar bankans átta sig á að ekki megi hafa ofurtrú á niðurstöðunum . En stjórnmálamenn og fjölmiðlafólk vísa iðulega í slíkar niðurstöður eins og þær séu sannleikurinn . Mynd 1 sýnir gengis- spá Seðlabanka Íslands í apríl 2008 . Sam- kvæmt spánni voru nær engar líkur á því að gengi krónunnar yrði meira en 170 í lok 2008 . Gengið varð þó 216, langt fyrir ofan skalann . Nóbelsverðlaunahafarnir og Seðlabanki Íslands hunsa algjörlega með þessum útreikningum sínum að líkurnar á því að efnahagsumhverfið fari kollsteypu eru umtalsvert meiri en venjuleg normal- kúrfa gerir ráð fyrir . Í desember sendi IFS-ráðgjöf frá sér skýrslu . Í fréttum fjölmiðla kom fram að helsta niðurstaða skýrslunnar var að 10% líkur væru á greiðslufalli íslenska ríkisins tæki það á sig Icesave-samninginn . Hverjar eru líkurnar á því að sérfræðingurinn, sem skrifaði skýrsluna, reikni líkurnar rétt? Horfið nú á mynd 1 frá Seðlabanka Íslands . Ég spyr aftur: Hversu líklegt er að sérfræðingurinn reikni þetta rétt? Þá er augljóst að áherslur fjölmiðla voru rangar . Stóra spurningin er ekki hvort við getum borgað heldur hversu vont er að lifa á Íslandi áður en kemur að greiðslufallinu . Íbúar Haiti gátu greitt þrælaskuldir sínar á 120 árum, það var gott hjá þeim! En það var ofboðslega vont fyrir þá . Vegna þrælaskuldanna fékk Haiti aldrei tækifæri til að rísa upp . Steingrímur J . Sigfússon leyfði sér að túlka niðurstöðu IFS-skýrslunnar með þessum orðum: „Miðað við þær svart- sýnu forsendur sem þeir gefa sér finnst mér það ekki vera svo slæm niðurstaða að það séu samt 90% líkur á að við ráðum við þetta“ . Með þessum orðum er Steingrímur að lýsa því yfir að engu máli skiptir hversu vont það er að geta greitt . Hægt er að bera þetta saman við húsnæðislán heimila . Annað hvort getur almenningur greitt eða ekki . Ef almenningur nær að skrapa saman fyrir láninu með því að neita sér um nauðsynjar þá ætti Steingrímur að túlka það sem frábæra niðurstöðu og að engin þörf sé á úrræðum . Mynd 2 sýnir spá Seðlabanka Íslands um vöru- og þjónustujöfnuð frá því í júlí 2009 . Þess spá var lögð til grundvallar mati á því hvort við gætum staðið við Icesave- samninginn . Í frétt frá Seðlabankanum var því slegið föstu að íslenska þjóðarbúið væri „fyllilega fært um að standa undir Icesave- samningunum“ . Í fréttinni mátti þó finna setningar eins og: „þá ríkir talsverð óvissa um endurheimtuhlutfall eigna Landsbankans“; „þá er einnig talsverð óvissa um þróun hagvaxtar“ og „óvissuþættir eru mjög háðir framvindu efnahagsmála á heimsvísu, Mynd 1 . Úr ritinu Peningamál, apríl 2008 . Sér fræð- ingar Seðlabanka Íslands töldu meira en 90% öruggt að gengisvísitalan færi ekki yfir 170 í árslok 2008 . Hún var 216 í lok ársins og er í 234 þegar þetta er skrifað .

x

Þjóðmál

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðmál
https://timarit.is/publication/1175

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.