Þjóðmál - 01.03.2010, Side 47

Þjóðmál VOR 2010 45
fyrir mig þessa staðhæfingu . Sérfræð ing ur-
inn var alveg sannfærður um að við skuld-
uðum þetta . Ég spurði af hverju og hann
sagði að ef við ekki borguðum væri það
bara eins og að borga ekki skuldabréf sem
ríkið hefði gefið út . Ég benti honum á að
innistæðusjóðurinn væri sjálfstæð stofnun
og lög bentu til þess að ekki væri ætlast
til að ríkið kæmi honum til bjargar . Hann
hafði engar lögfræðilegar skýringar, sagðist
heldur ekki vera lögfræðingur, bara sér-
fræðingur . Eftir dálítið karp sagði hann
mér að skuldbinding Íslands tengdist því
að landið hefði samþykkt skilyrði AGS
varðandi lánveitingar frá Norðurlöndun-
um . Þau (svokallaðir vinir okkar) krefðust
þess að Ísland borgaði Icesave-reikninginn .
Hann var kominn í vörn . Ég spurði hann
hvað hann mæti kostnað ríkisins af þessari
ábyrgð . Hann sagði að það væri einhvers
staðar á bilinu 0 til höfuðstóls láns ins . Ég
benti honum á að með 5,55% vöxtum og
öllum öðrum kostnaði Bretanna gæti þetta
orðið miklu hærri upphæð en höfuðstóllinn .
Þegar hann las yfirlit um þessi orðaskipti
okkar í tölvupósti sem ég sendi honum
eftir samtalið krafðist hann þess að ekki
yrði vitnað í svör hans . Þessi sérfræðingur
matsfyrirtækisins vildi ekki að rökstuðningur
fyrir fullyrðingum í skýrslu hans litu dagsins
ljós! Þess vegna sýni ég honum þá dæmalausu
virðingu að skýra ekki frá því við hvaða
heimsþekkta matsfyrirtæki hann starfar . Það
skiptir heldur engu máli, þetta er dæmi um
starfs aðferðir matsfyrirtækjanna allra að mínu
mati . Sjálfur taldi þessi ágæti sérfræðingur að
það eina sem útaf stæði frá samþykki Icesave-
laganna í haust og til viðaukasamningsins
væri lokaár ábyrgðarinnar 2024 sem Bretar
og Hollendingar samþykktu ekki . Hann
hafði ekki hugmynd um Ragnars Hall-
ákvæðið, Brussel-viðmiðin og endurskoð-
un ar ákvæðið, allt mikilvæg atriði sem voru
þynnt út .
Ein af ástæðum þess að matsfyrirtækin
krefjast þess að Íslendingar greiði fyrir
Icesave er sú að þeir vilja að fjárfestar sem
í dag eiga skuldabréf ríkissjóðs fái alveg
örugglega greitt til baka, því þessir fjárfestar
notuðu ráðgjöf matsfyrirtækjanna við
fjárfestingarákvörðun . Ef þú ert í vafa um
þessa fullyrðingu mína bendi ég þér á að lesa
nýjustu skýrslur stærstu matsfyrirtækjanna
(eru 2 blaðsíður), þær er að finna á vef
Seðla banka Íslands . Engin greining á
skulda stöðu Íslands er í þessum skýrslum,
aðeins skammtíma fjármögnunarpunktar .
Fjár mála stofnanir heimsins gagnrýna ekki
mats fyrirtækin því þær eru undir hæl þeirra,
mats fyrir tækin geta auðveldlega komið
banka á hliðina . Lækkun á mati Moody‘s
olli því að ákveðin lán Glitnis gjaldfellu,
það varð banabiti bankans þá .
75% vitleysa
Ef þú átt 1 .000 kr tryggingabréf veðsett á 10 .000 kr fasteign, hvort er betra
að bréfið sé á fyrsta veðrétti eða á öðrum
veðrétti eftir 9 .000 kr tryggingabréfi ann-
ars aðila? Samkvæmt matsfyrirtækjunum,
Seðlabankanum og að því er virðist öllum
öðrum þá skiptir það engu máli . Bréfið er
innan verðmætis fasteignarinnar og er því
alltaf 1 .000 kr virði . Með þessum hætti má
hugsa sér eignasafn Landsbankans . Við fáum
upplýsingar um verðmæti safnsins en ekki
um áhættu þess . Sérfræðistofnanirnar ganga
út frá því sem vísu að 75% endurheimtur
verði á eignasafni Landsbankans . Þetta
75% hlutfall nota þær blint til að meta
kostn að Íslendinga af Icesave-ábyrgðinni .
En Landsbankinn og eigendur hans voru
þekktir fyrir áhættumiklar lánveitingar .
Hversu mikið af þessum lánum eru tryggð á
fyrsta veðrétti í fastafjármunum? Ég hef litla
trú á því að sérfræðingar sérfræðistofnanna
hafi kerfisbundið metið stærstu lánveitingar