Þjóðmál - 01.03.2010, Qupperneq 85

Þjóðmál VOR 2010 83
Íkjölfarið fylgja síðan bollaleggingar um hverjir „kunna að hafa staðið að
baki þessari ævintýralegu sendiför á fund
prinsins“ . – „Hverjir unnu að því að fá
hann til land stjórnar á Íslandi“? spyr Örn
Helgason, að því er virðist í fullri alvöru .
Hann fjallar um þann „þagnarmúr“ sem
reistur hafi verið um málið . En hvað var um
það að segja? Það gerðist nákvæmlega ekki
neitt! Þá þykir Erni með endemum það
fálæti sem Íslendingar hafi sýnt prinsinum
loksins þegar hann kom til landsins . Hann
skrifar: „[F]áir erlendir menn hafa sýnt
landi og þjóð meiri og varanlegri áhuga eða
átt hingað alvarlegri erindi [auðk . hér] en
hinn ættstóri háaðalsmaður“!
Örn Helgason reynir jafnframt að
finna skýringar á fálæti þýskra ráðamanna
um málið . Prinsinn taldi sér trú um að
Goebbels hefði mælt eindregið með því við
þýska utan ríkis ráðuneytið að sér yrði leyft
að hlýða kalli „íslenskra dánumanna og
föðurlandsvina“ eins og fram kemur í bók
Þórs Whitehead Stríð fyrir ströndum . Þór
segir stuttlega frá þessu máli eins og hverju
öðru gríni, lýsir því hvernig Goebbels
hæddist að prinsinum, sem ekki skildi að
um háð var að ræða, og bætir við:
„Goebbels hafði kímnigáfu til að sjá málið
í réttu ljósi, en prinsinn taldi, að ekkert
nema ófriðurinn og búraháttur Ribben-
trops utanríkisráðherra hefði staðið í vegi
fyrir því, að hann settist hér í hásæti“ (bls .
21) .
En Örn Helgason sér allt með augum hins þýska prins . Hann gerir því jafn-
vel skóna að þýskir ráðamenn kunni að hafa
stungið erindi prinsins undir stól vegna þess
að Hitler hafi árið 1938 viljað komast hjá
styrjöld við Breta og því ekki viljað styggja
þá „með því að seilast með áberandi hætti
inn á gamalt, breskt valdasvæði“!
Mál þýska prinsins telur Örn Helgason
„eitt furðulegasta ævintýri íslenskrar sögu“ .
Út gef andi bókarinnar, Skjaldborg, þyk ist
líka hafa komist í feitt og gengur úr öllum
ham við að selja bókina . Útgefandinn talar
kinn roðalaust um „áform um stofnun kon-
ung dæmis á Íslandi“, segir að í bókinni sé
„hulunni“ lyft af „einu mesta feimnismáli
íslenskrar sögu“, fullyrðir að Guðmundur
Kamban og Kristján Albertsson hafi verið
með Jóni Leifs í ráðum, staðhæfir að þeir
þrír hafi „boðið“ þýska prinsinum að verða
kóngur á Íslandi og talar síðan fullum fetum
um að honum hafi verið „lofað“ konung-
dæmi á Íslandi .
Í auglýsingum var svo klifað á því að ut-
an ríkisráðuneytið hefði neitað að afhenda
við kvæm skjöl, en einu „skjölin“ sem um er
að ræða eru bréf sem prinsinn kvaðst hafa
skrifað íslenskum stjórnvöldum og augljóst
að þar getur ekkert komið fram umfram
það sem prinsinn hefur sagt annars staðar .
Um mál þýska prinsins, ef mál skyldi kalla, er í raun ekki annað að segja en
að Jóni Leifs tókst að koma þeirri flugu í
höfuðið á þessum manni að hann væri kall-
aður til konungdóms á Íslandi . Upp frá því
lifði prinsinn í þeirri blekkingu að hann
væri „konungsefni á Íslandi“ .
Hann var aug sýni lega klikkaður – ekki
ósvipað og mað ur nokkur sem kunnur var
í Reykjavík á upp hafs árum 20 . aldar sem
„þingmaður Bol vík inga“ . Sá var haldinn
ein hverri pólitískri meinloku og kom jafnan
inn á Ísafjörð á stjórn málafundi á sýslu-
manns árum Hann esar Haf steins til að láta í
sér heyra . Ein hverju sinni sagði Hannes við
hann í gamni:
– Ja, þú ert nú eiginlega þingmaður Bol-
víkinga!
Með það fór karlinn til Reykjavíkur .
– Ég á að vera hérna við þingið, sagði
hann, Hannes Hafstein segir að ég sé þing-
maður Bol vík inga!