Þjóðmál - 01.06.2014, Síða 55

54 Þjóðmál SUmAR 2014
Nokkuð nýtt? Nokkur póker? —
bridge? — manni?
Af mér er ekkert að heyra, — utan
kannski eitthvað sem ég hefi einga hug-
mynd um (stundum er kjaftað um mann
það sem maður á alls ekki skilið) . Hjá mér
er heilsan takk-bærileg, nema hvað ég hélt
um daginn að ég væri farinn að fá skalla,
þegar ég fékk skeyti og sendingu hvað
ofan í annað úr fjarlægum landshlutum .
— En svo þreifaði ég upp í minn rauða
hárlubba og fann að hann sat sem fastast,
hvað guði sé fyrir þakkandi .
Eftilvill fær maður að sjá þig aftur
áður en langt um líður, — kemurðu
ekki í bæinn bráðum? (Þú mátt vita,
að ég hef ekki móttökusiði sumra betri
Reykvíkinga) . A .m .k . vonast ég til að
sjá þig áðuren ég hrekk uppaf . Nú sem
stendur er ég fjarskalega latur og hugsa ég
það sé af iðjuleysi — og spillingar and-
rúmslofti í höfuðstaðnum .
Heilsaðu þeim sem kannast við „rit höf-
undinn“ Elías Mar þarna austurfrá . Og
líði þér sem bezt .
Vale, pie lector,
Elías Mar
3 .
Um miðjan þriðja áratuginn var Krist-mann örsnauður avinnuleysingi á göt-
um Reykjavíkur en komst þá með aðstoð
Þorsteins Gíslasonar ritstjóra til Noregs,
ótalandi á norsku . Hann fékk upp úr því
verkamannavinnu í hinu nýja heimalandi
en var orðinn metsöluhöfundur þar fáum
árum síðar, um 1930, samkvæmt því sem
Örn Ólafsson bókmenntafræðingur leggur
upp með í Skírnisgrein sinni um Kristmann
Guðmundsson . Á næstu árum var hann
þýddur á mörg tungumál, bækur hans
seldust í stórum upplögum og hann varð
auðugur . Fáum árum eftir heimkomuna
1939 dró Kristmann fram lífið á þýð-
ingastarfi og fyrirgreiðslum útgefandans,
Ragnars Jónssonar, Helgafellsútgáfu, sem
skrifaði upp á víxla fyrir hann og Kristmann
vænti í versta falli að geta borgað eftir að
heimsstyrjöldinni lyki, sem þá geisaði, og
allt færðist á ný í sitt gamla horf . Svo fór
ekki . Hann vænti í staðinn þess að Ragnar
kæmi út heildarútgáfu á bókum sínum .
Það valt á ýmsu í því samstarfi . Kristmann
skrifar í bréfi til Ragnars frá Hveragerði
undir jól, 18 . desember 1945, um fyrsta
bindi hins væntanlega ritsafns:
Ég komst að því af tilviljun að handritið að
smásögunum — I . bindi ritsafnsins, liggur
í konvoluttu í ólæstum skáp, sem allir róta
í, inni hjá Haraldi Gíslasyni . Ef ekki er búið
að prenta þær, er það kannski óvarlegt, því
ég tók ekki gegnumslag af þeim .“
Það var orðið heldur stutt til jóla og bókin
óútgefin! Þetta handrit týndist óútgefið .
Kristmann var mikill vinnuþjarkur og
B olsunum tókst að nivelera mig í út hlut uninni, það verður
mér seint bætt . Það er hart, ofan á
allar þær svívirð ingar, sem ég hef
orðið hér fyrir, mannorðseyðileggj-
andi kjafta sögur o .fl . Þetta stendur
manni allt fyrir þrifum og eyðir
þreki manns og lífslöngun . — En
maður verður víst að segja eins og
Gvendur gamli á Bakka: „Þetta
hamsast einhvern veginn í helv . Og
ef ekki, þá það!“