Félagsbréf - 01.07.1960, Side 26

24
FÉLAGSBRÉF
prófessors Finns Magnússonar, unz Jón Sigurðsson tók við því starfi vorið
1851. Af öðrum störfum í þágu Bókmenntafélagsins má nefna, að hann
ritaði fréttirnar í þrjá árganga Skírnis og sá um fyrstu útgáfu ljóða Jónasar
Hallgrímssonar ásamt Konráði Gíslasyni.
Auk þessa starfaði hann að orðtöku fyrir orðabók Cleasbys ásamt Kon-
ráði og fleiri íslendingum. Þá var hann einn af stofnendum Nordisk Littera-
tur Samfund, sem gaf út íslenzk fornrit um nokkurt skeið, og einn af stofu-
endum íslenzks hófsemdarfélags og forstöðumaður þess nokkurn tíma.
Eins og áður er getið, var Brynjólfur einn af stofnendum Fjölnis, og það
mun lengst varðveita nafn hans frá gleymsku. En hann skrifaði langminnst
þeirra þremenninganna, og það eru ekki til nein óyggjandi rök fyrir því,
að hann hafi yfirleitt skrifað nokkuð í 5 fyrstu árgangana. Hins vegar hef-
ur það verið haft fyrir satt, að hann hafi verið styrkasta stoð Fjölnis fjáv-
hagslega, en þar Vantar einnig sönnunargögnin.
Sundurþykkja þeirra Jónasar og Konráðs við Tómas batt enda á útgáfu
Fjölnis um nokkurt skeið. Að vísu var stofnað félag í Kaupmannahöfn til
þess að halda áfram útgáfunni árið 1839, en tíminn leið og ekkert varð úr
framkvæmdum. Samt voru fundir haldnir og haustið 1840 skyldi hafizt
handa. Brynjólfur bauð Jóni Sigurðssyni að ganga í félagið og tók hann
boðinu, en brátt reis upp ágreiningur um nafn ritsins og lög félagsins, sem
endaði með því, að Jón Sigurðsson gekk úr félaginu við fimmta mann. og
þeir hófu undirbúning að útgáfu Nýrra félagsrita. Fjölnismenn stóðu nú
fáliðaðir eftir og leituðu hófanna um að sameina félögin, en fengu neikvætt
svar. Það var fyrst haustið 1842 eftir að Jón'as Hallgrímsson var kominn til
Kaupmannahafnar, að skriður komst á að nýju. Fjölnir kom út vorið eftir
og 2 næstu ár. En brátt tók að fækka í félaginu að nýju. Meira að segja
gekk Jón Pétursson, bróðir Brynjólfs, úr félaginu og fór yfir til Nýrra fé-
lagsrita. Þá þótti Brynjólfi mælirinn vera orðinn fullur og segir m.a. við
Jón í bréfi 16. maí 1843: „Mikið hældust þeir yfir því í blóðtökufélaginu,
að þú skyldir hafa „grátbænt Jón Sigurðsson um að komast inn í það. Mér
þykir annars líklegt, að þú sjáir, að hvað sem Jón byrlar mönnum inn, þá
er hann öldungis á sama málinu í höfuðefninu eins og við hinir — nema
um alþingisstaðinn, — ef til vill — og það sýnir líka bezt raun vitni um, þar
sem hann hefur öldungis fallizt á allar mínar hugmyndir um alþing, og
reynt til að tileinka sér þær — sem hann má. Það er einungis til að vera
flokksforingi, að hann vill ekki samlagast okkur, og að ganga í blóðtöku-