Morgunblaðið - 12.11.2015, Blaðsíða 40

40 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. NÓVEMBER 2015
6.300
5.900
Bankastræti 12 | 101 Reykjavík | Sími 551 4007skartgripirogur.is
Skírnargjafir
Múmínálfarnir
6.300
6.300
BAKSVIÐ
Sigurður Ægisson
sae@sae.is
Mikilli sögu lauk á dögunum þegar
Arion banki yfirtók Sparisjóð Siglu-
fjarðar. Hann var formlega stofnaður
1. janúar árið 1873 og var elsta starf-
andi peningastofnun á Íslandi þegar
yfir lauk.
Hvernig þetta nákvæmlega gekk
fyrir sig á sínum tíma er ekki með
öllu vitað, en ljóst að Snorri Pálsson
(1840-1883) faktor, sem kallaður hef-
ur verið afi Siglufjarðar, var þar í
lykilhlutverki. Hinir voru sr. Jón
Auðunn Blöndal (1825-1878), þá
verslunarstjóri í Grafarósi, Sveinn
Sveinsson (1809-1873), óðalsbóndi í
Haganesi, Einar Baldvin Guðmunds-
son (1841-1910), óðalsbóndi á Hraun-
um í Fljótum, Páll Þorvaldsson (1824-
1881), óðalsbóndi á Dalabæ, Jón
Jónsson (1810-1888), óðalsbóndi á
Siglunesi, og að endingu tveir heima-
menn aðrir, Jóhann Jónsson (1830-
1896), óðalsbóndi og hreppstjóri, bú-
andi í Höfn, og sr. Tómas Bjarnarson
(1841-1929), þáverandi sóknarprestur
á Siglufirði.
Á bak við þennan gjörning, hina
breiðu fylkingu, er djúp hugsun, því
landsvæðið er víðfeðmt og með því
reynt að búa sjóðnum traustari
grundvöll en ella væri.
Skráð vinnukona á 17. ári
Unnið var að málinu árið 1872, lög
samin og annað þess háttar, og 1. jan-
úar 1873 var Sparnaðarsjóðurinn í
Siglufirði opnaður. Fyrstu innlagnir
eru þó ekki dagsettar fyrr en 11. jan-
úar. Þær eru frá alls 15 ein-
staklingum, þar sem fyrst er Krist-
rún Friðbjörnsdóttir á Hraunum í
Fljótum, þá skráð „vinnukona á 17.
ári“.
Í 1. gr. laga sparisjóðsins segir
m.a.: „Frá 1. degi janúarmánaðar
1873 er stofnaður sparnaðarsjóður á
Siglufirði, og fé veitt móttöku í hann,
annaðhvort í peningum eða gjald-
gengum verzlunarvörum, sem ekki
má nema minni upphæð en 1rdl (ein-
um ríkisdal) í hvert skipti.“ Og í 2. gr.:
„Aðaltilgangur sparnaðarsjóðsins er
að koma í veg fyrir óþarfakaup og
eyðslusemi, en geyma og ávaxta fé
efnalítilla manna, sem þeir kynnu að
hafa afgangs og á þann hátt hvetja þá
til sparnaðar og reglusemi. Að öðru
leyti er það sjálfsagt, að hinir efna-
betri eiga frjálsan aðgang að sjóðnum
ef þeir þar vilja geyma og ávaxta fé
sitt, samkvæmt þeim reglum, sem
settar eru í lögum þessum.“
Fyrsti aðalfundurinn
Á fyrsta aðalfundinum, 1. júlí 1873,
var þetta gert:
„1. Framlagðar bækur sjóðsins af
gjaldkjera, er finnast reglulega og vel
færðar, og á sjóðurinn eptir þeim 390
rdl 8 sk.
2. Kosin Stjórnarnefnd sparnaðar-
sjóðsins og urðu fyrir kosningu: Jó-
hann Jónsson á Höfn formaður,
Snorri Pálsson á Siglufirði gjaldkjeri,
Sr Tómas Björnsson á Hvanneyri
varaformaður.
3. Rætt um hvernig verja skuli
peningum sjóðsins og var ályktað að
kaupa skyldi konungleg skuldabrjef
fyrir 2/3 hluta af því er sjóðurinn ætti
við lok kauptíðar á yfirstandandi
sumri, en 1/3 hluta lofar gjaldkjeri
fyrir að standa megi í verzlan Thaaes
á Siglufirði.
4. Kosinn forstöðumaður í stað óð-
alsbónda Sveins Sveinssonar á Haga-
nesi er var einn af stofnendum sjóðs-
ins en sálaðist 16. f. m. og varð fyrir
þeirri kosningu hreppstjóri Jón
Loptsson á Haganesi.“
Alls voru 80 sparisjóðsreikningar
opnaðir fyrsta starfsárið og lagðir inn
1.010 ríkisdalir, en ekkert lánað út.
Sparisjóðurinn var upphaflega til
húsa í verslun Christians D. F. Thaa-
es á Siglufirði.
Nú er hann allur, 142 ára gamall.
Siglfirðingar gráta þennan aldna
höfðingja sem verið hefur svo stór
hluti af lífi bæjarbúa og margra ann-
arra landsmanna með frábærri þjón-
ustu á tímabili sem spannar þrjár ald-
ir.
Sparisjóður Siglufjarðar allur
 Sögu elstu starfandi peningastofnunar landsins lauk á dögunum þegar Arion banki yfirtók
sparisjóðinn  Siglfirðingar gráta þennan aldna höfðingja sem var stofnaður fyrir 142 árum
Morgunblaðið/Sigurður Ægisson
Skiltið fjarlægt Ljósaskilti með nafni sparisjóðsins tekið niður 4. nóvember af annarri af tveimur starfsstöðvum
sjóðsins að Túngötu 3 á Siglufirði þar sem Arion banki mun verða til húsa frá og með næstu mánaðamótum.
Gjörðabók Síða úr gjörðabók
Sparisjóðs Siglufjarðar árið 1873.
Tíu þúsund heimili í Hafnarfirði
tengjast ljósleiðara fyrir lok ársins
2018. Það eru öll heimili innan þétt-
býlis í bænum sem nú þegar hafa
ekki slíka tengingu.
Haraldur L. Haraldsson bæjar-
stjóri og Erling Freyr Guðmunds-
son, framkvæmdastjóri Gagnaveitu
Reykjavíkur, undirrituðu viljayfir-
lýsingu um ljósleiðaratengingu allra
heimila í bænum.
Nú þegar nær ljósleiðarinn til um
2.100 heimila í Hafnarfirði. 500 til
viðbótar verða tengd fyrir árslok.
Alls verða um 10 þúsund heimili í
Hafnarfirði tengd ljósleiðaranum á
þremur árum.
Haft er eftir Erling í fréttatil-
kynningu að öllum heimilum í Hafn-
arfirði sem nú fá tengingu stendur til
boða 500 megabita nethraði sem síð-
ar verður hægt að tvöfalda með
sama búnaði. Ljósleiðarinn sjálfur
styður svo mun meiri hraða þegar á
þarf að halda, að hans sögn. „Ljós-
leiðarinn er framtíðarlausn í gagna-
flutningum,“ segir Erling Freyr
Guðmundsson.
Viljayfirlýsing Erling Freyr Guðmundsson, framkvæmdastjóri Gagnaveit-
unnar, og Haraldur L. Haraldsson bæjarstjóri skrifa undir yfirlýsinguna.
Allir Hafnfirðingar
tengjast ljósleiðara
 Tíu þúsund heimili bætast við