Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.07.1999, Blaðsíða 70

Þankastrik
Þankastrik er fastur dálkur í blaðinu og höfundur hvers pistils stingur upp á þeim næsta. í Þankastriki gefst
hjúkrunarfræðingum færi á að tjá sig um ýmislegt sem varðar hjúkrun og er þeim hjartfólgið. Þistlarnir geta
fjallað um ákveðin málefni, sögur af kynnum við sjúklinga eða starfsfóik, eitthvað sem hefur orðið höfundum
til hugljómunar eða hvaðeina annað sem tengist starfinu og hugmyndafræði þess. Halla Grétarsdóttir, sem
skrifaði Þankastrik síðasta blaðs, skoraði á Ásdísi B. Þórbjarnardóttur sem tekur hér upp þráðinn.
\\vA&(K Ifcið k ÍA vdjÁ?
Ásdís B. Þórbjarnardóttir
í huganum er ég stödd fyrir framan vegakort. Vegakortið
er tákn fyrir þau 15 ár sem ég hef verið starfandi sem
hjúkrunarfræðingur. Ég lít yfir farinn veg, sé sjálfa mig
nýútskrifaða, standa fyrir framan vegakortið að íhuga allar
leiðirnar. Þær eru svo margar, hvaða leið á að velja?
Smám saman byrjar maður að feta sig áfram og prófa
hinar ýmsu leiðir, sumar henta, aðrar ekki og hægt og
rólega kemur sjálfsöryggið, þekkingin og innsæið gagnvart
starfinu og þá fyrst fer að verða gaman að vinna þetta
erfiða en gefandi starf.
Það sem mér finnst að hafi leitt mig áfram í upphafi og
fært mig þangað sem ég er stödd núna er aðallega tvennt:
Annars vegar sú lífsskoðun foreldra minna að bera eigi
virðingu fyrir öllu lífi, allar manneskjur séu mismunandi, hafi
rétt á að tjá skoðanir sínar og láta hlusta á sig. Og hins
vegar hendurnar á ömmu minni, sem var Ijósmóðir. Amma
hafði einstakar hendur, þær voru bæði læknandi og líkn-
andi. Hún snerti fólk mikið og fólk sótti í að fá hana til að
nudda sig og snerta ef eitthvað var að. Mig hefur alltaf
langað í svona hendur.
Ég man að fyrstu árin, sem ég starfaði sem hjúkrunar-
fræðingur, vantaði mig alltaf „eitthvað" sem gæfi mér sem
hjúkrunarfræðingi enn meiri dýpt til að nálgast skjólstæð-
inga mína. Ég man þegar ég las orð Virginiu Henderson,
þar sem hún talar um að hjúkrunarfræðingar verði að
komast undir „húð“ skjólstæðinga sinna. Aðeins þannig
geti þeir skilið skjólstæðinga sína á þeirra forsendum og
sett sig í spor þeirra. Ég hugsaði mikið um þetta og
hvernig maður næði þvílíku innsæi.
Ég prófaði nýja leið á vegakortinu og þá var ekki aftur
snúið. Óhefðbundin meðferð í formi slökunar, sjónsköp-
unar, fótanudds og ekki hvað síst pólunar gaf mér þá
nálgun sem ég hafði leitað að. Þólun kennir manni að
snerta líkamann meðvitað og hlusta með höndunum og
öllum skynfærum sínum hvað viðkomandi líkami hefur að
segja. Nærveran, rólegheitin og athyglin sem skjólstæð-
ingurinn fær með slíkri meðferð, opnar margar víddir í
samskiptum og tjáningu.
Margar rannsóknir hafa verið gerðar á síðustu árum
sem sýna þörf sjúklinga til að taka þátt í eigin heilsueflingu
og vera við stjórnvölinn á lífi sínu, en ekki afhenda
„skrokkinn" til lagfæringar og vera sem óskrifað blað á
einhverri sjúkrastofu. í dag eru sjúklingar hvattir til þess að
vera virkir þátttakendur í eigin heilsu og taka stjórnina í
sínar hendur. Þeirra er rétturinn til allrar ákvarðanatöku.
Sjúklingar eru ánægðir með þetta hlutverk og þá ábyrgð
sem það felur í sér að viðhalda heilsu sinni, Núna er í tísku
að hugsa vel um sig bæði andlega og líkamlega. Ég tel að
óhefðbundnar meðferðaraðferðir feli í sér ákveðið mótvægi
við hefðbundna meðferð. Sjúklingar hrífast af þeim, þar
sem þær endurspegla hina nýju þjóðfélagslegu áherslu á
persónulega sjálfsábyrgð einstaklingsins.
Ég finn að ég er stolt af því að vera hjúkrunarfræðingur.
Mér finnst hjúkrun vera góð menntun og ég fyllist stolti í
hvert skipti sem ég kynnist nýútskrifuðum hjúkrunarfræð-
ingum. Þeir eru vel menntaðir og fullir af orku, tilbúnir að
feta sig áfram eftir sínu vegakorti og prófa sínar leiðir.
Látum umhyggju og fagmennsku, gagnvart skjólstæðing-
um okkar og okkur sjálfum, haldast í hendur um ókomna
tíð. Að lokum langar mig að vitna í orð Sören Kirkegaard:
„Til þess að manni geti í raun heppnast að hjálpa
annarri manneskju að komast úr einum stað á annan þá
verður maður að mæta henni þar sem að hún er stödd og
byrja þar. Þetta er leyndardómurinn að þaki allri hjálparlist."
Ég skora á Arndísi Jónsdóttur, hjúkrunarfræðing hjá
hjúkrunarþjónustunni Karitas að skrifa næsta Þankastrik.
214
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 3. tbl. 75. árg. 1999-