Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.07.1999, Blaðsíða 29

y^Cukíð ÖYWMÍ t^Y'ÍY'
þlÁVlAA<$Ar «stAY'{«sk0HUY'
- þær sem hafa nýlega alið börn eða hafa börn á brjósti
Reglugerð um ráðstafanir til að auka öryggi og heilbrigði á
vinnustöðum fyrir þungaðar starfskonur, þær sem hafa
nýlega alið barn eða hafa barn á brjósti, tók gildi þann 25.
nóvember á liðnu ári. Markmið reglugerðarinnar er að
bæta öryggi og heilsufar þessa hóps á vinnustöðum. Til
að njóta réttinda samkvæmt reglugerð þurfa starfskonur
að hafa greint vinnuveitenda sínum frá ástandi sínu. Þó er
tekið fram að fyrstu 30-45 daga meðgöngunnar viti konur
oft ekki af þungun sinni en á því tímabili getur fóstur
skaðast og er því mikilvægt að beita viðeigandi forvörnum,
reyna að draga úr hugsanlegum áhrifum skaðvalda varð-
andi allar konur.
í 3. grein reglugerðarinnar segir að vinnuveitandi eða
þjónustuaðili á sviði vinnuverndar og forvarna skuli meta
eðli áhættunnar fyrir starfskonur á vinnustað samkvæmt
ósk vinnuveitenda. Til leiðbeiningar við mat skulu vera
leiðbeiningareglur sem Vinnueftirlit ríkisins gefur út
varðandi mat á efnafræðilegum, eðlisfræðilegum og
líffræðilegum skaðvöldum og vinnsluaðferðum
sem talið er að hafi hættu í för með sér.
í kafla um almennar skyldur atvinnurekenda
segir að samkvæmt reglugerð nr. 679/1998, um
þungaða starfsmenn og væntanlegar reglur sem
byggja á rammatilskipun 89/391 EBE um
öryggisráðstafanir um framkvæmd vinnu, séu
atvinnurekendur skyldaðir til að meta áhættu
fyrir alla starfsmenn, þar á meðal konur sem eru
þungaðar eða hafa nýlega alið börn og sneiða
hjá eða hafa slíka áhættu í lágmarki.
Þegar atvinnurekandi gerir áhættumat skal
hann taka tillit til gildandi reglna um
öryggismörk á vinnustað. Ef ekki er hægt að
komast hjá áhættunni á annan hátt er
nauðsynlegt að breyta vinnuskilyrðum eða
vinnutíma eða bjóða annað starf sem hentar
betur. Ef ekki er hægt að koma því við skal leysa konuna
undan sínum vanalegu störfum eins lengi og nauðsynlegt
er til að vernda heilsu og öryggi móður eða barns.
Atvinnurekandi skal einnig meta þá sérstöku áhættu sem
konan býr við og grípa til aðgerða sem tryggja að ekkert
geti skaðað heilsu hennar eða barnsins.
Ahættumat atvinnurekanda felur í sér mat á þeirri
hættu sem felst í starfi konunnar, á eðli áhættunnar og hve
lengi hún varir. Kannað er hvort hætta sé á sjúkdómum
eða skaðlegum áhrifum á líkamlegt eða andlegt ástand
konunnar og hvort hætta sé á skaðlegum áhrifum á
ófædd eða nýfædd börn. Ef matið leiðir í Ijós að um
áhættu sé að ræða, verður atvinnurekandinn að segja
konunni frá því og gæta þess
að gera ráðstafanir til að
tryggja öryggi og heilbrigði
hennar og barns hennar.
Atvinnurekandi
ef hann veit af einhverjum breytingum í vinnuumhverfinu.
Þegar konur hafa börn á brjósti í marga mánuði eftir barns-
burð þurfa atvinnurekendur að endurmeta áhættuna
reglulega. Reynist um áhættu að ræða er um þrjár leiðir að
velja til að komast hjá henni, laga vinnutíma eða vinnuskil-
yrði að þörfum konunnar, láta hana fá annað starf eða leysa
173
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 3. tbl. 75. árg. 1999