Tímarit hjúkrunarfræðinga


Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2005, Síða 32

Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2005, Síða 32
Valgerður Katrín Jónsdóttir „Viö þurfum aö meta hlutina upp á nýtt og gefa þeim nýja rödd og tungumál" - segir Jean Watson Jean Watson er virtur prófessor í hjúkrun í heilbrigðisvísindum við háskólann í Colorado. Hún er doktor i sálfræði menntunar og ráðgjöf en grunnmenntun hennar er i hjúkrun. Hún er höfundur, meðhöfundur eða ritstjóri meira en tíu bóka, sem sumar hafa verið þýddar á meira en níu tungumál, og hefur hlotið ótal viðurkenningar fyrir störf sín. Hinar nýju hugmyndir sem hún kynnti byggjast á kærleika eða hugtakinu „caritas“ og sameiningu eða „communitas“. Fyrra hugtakið er úr grísku en það merkir að veita sérstaka athygli, uppörva, hvetja, táknar eitthvað sem er mjög dýrmætt. Síðara hugtakið, „communitas“, merkir að tilheyra, tengja saman. Hún lagði áherslu á að við byggjum í heimi sem „minnkaði" stöðugt með aulcnum samskiptum og sagði frá þróun hugmynda í heilbrigðiskerfinu undanfarna öld. Hér áður var lögð áhersla á aðgreinda heimshluta og flókin lyf til lækninga, meðferð fólst í lyfjum, skurðlækningum og geislum. Undanfarna áratugi hefur áhersla beinst meira að lækningum hugar og líkama, víxlverkandi áhrifum ólíkra heimshluta, hlutverki meðvitundar, tillinninga, merkingar, viðhorfa, skynjunar í að breyta starfsemi lífvera* og samspili sálrænna og taugalífeðlisfræðilegra þátta á ónæmiskerfi. Nú um stundir er áhersla lögð á heildræna nálgun, meðvitund sem er hafin yfir tíma og rúm, meðvitund sem er sameinuð, ódauðleg, óendanleg og alltaf nálæg. Jean Watson hóf fyrirlestur sinn á því aö slá meö litlum hamri í skál en viö þaö myndaðist tónn sem hljómaði um allan salinn. Tónninn vakti athygli áheyrenda í salnum sem voru í kjölfarið fullir eftirvæntingar aö hlusta á þaö sem á eftir kæmi. Watson talaði um gömul og ný siðalögmál varöandi heilsufar og heilbrigöi. Hún vitnaði í franska nheimspeking sem leggur áherslu á aö allir komi öllum viö og allir séu í sambandi viö allt annaö í heiminum. „Viö erum í rauninni aldrei ein," segir Jean Watson í samtali viö ritstjóra Tímarits hjúkrunarfræðinga í lok fyrirlestrarins. „Viö erum fyrst og fremst hluti af samfélagi og þar á eftir litlar aðgreindar persónur. Miklu skiptir aö vera í góöu sambandi viö sjálfan sig og aðra og þaö aö vera í sambandi viö aöra er samband út af fyrir sig. Aö gera sér grein fyrir þessu sambandi er hluti heilunar og heilbrigöis og upphafsreitur vísinda og þekkingar." I fyrirlestri sínum fór Jean Watson um víðan völl og sagði m.a. frá gömlum og nýjum siðalögmálum varðandi heilbrigði. Ræturnar hjá Nightingale Rætur þessarar heilunarkenningar má rekja til Florence Nightingale en hún segir hjúkrun fela í sér nærveru sem er á æðra stigi en venjuleg mannleg nærvera, hún feli í sér heilaga vitneskju um það sem skapar, viðhelclur og skipuleggur alheiminn og meðvitund þeirra sem hjúkra um innra samspil þeirra við þennan æðri mátt. Nightingale leit á andlegt atgervi sem hluta af mannlegu eðli og dýpsta og máttugasta úrræði til lækninga. Hjúkrunarmeðferð byggist á þeirri list að aðstoða sjúklingana til að þroskast andlega. Hún benti ennfremur á að umhyggju fyrir sálinni er aldrei hægt að aðgreina frá líkamanum. Hjúkrun í sinni bestu mynd byggist því á innri hvöt þeirra sem hjúlcra, andlegri ástundun og þjónustu við mannkynið. Tímarit hjúkrunarfræöinga 3. tbl. 81. árg. 2005

x

Tímarit hjúkrunarfræðinga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit hjúkrunarfræðinga
https://timarit.is/publication/1159

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.