Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2005, Page 36

Valgerður Katrín Jónsdóttir
„Fjöltrúarleg endurbót
er aö eiga sér staö“
- segir Desmond Ryan
Dr. Desmond Ryan er félagsfræöingur sem hefur notað
eigindlegar rannsóknaraöferðir í störfum sínum, en
áhugasviö hans er aö kanna menntun á háskólastigi og
rannsaka störf þeirra sem vinna aö því aö bæta velferð
fólks. Hann hefur gert rannsóknir á ítölskum kennurum og
félagsráögjöfum, hjúkrunarfræöingum í Skotlandi, prestum
á Englandi, einkaháskólum í Argentínu og „grænu"
heilbrigöisstefnunni á Kúbu. Nú um stundir er hann
aö vinna rannsókn á hvernig hinum andlega þætti er
sinnt í heilbrigðiskerfinu í Skotlandi. Dr. Desmond flutti
fyrirlestur á ráðstefnunni um hlutverk ígrundunar til aö
komast yfir andlega neyö þegar vandamál koma upp í
vinnu viö rannsóknir.
Hann er fyrst spurður hvers vegna hann hali farið að
vinna við rannsóknir á hjúkrun. Hann segist hafa verið
beðinn að meta grunnmenntun hjúkrunarfræðinga 1986 en
þá var hjúkrunarmenntun ekki komin á háskólastig. „Flestir
hjúkrunarfræðingar í Skotlandi voru menntaðir í skólum sem
sjúkrahúsin ráku, þetta var hefðbundið þriggja ára nám. Skipt
var niður í sex einingar og í hverri einingu voru tvær til þrjár
vikur á skólabekk og tíu vikna starfsþjálfun á sjúkrahúsinu.
Stundum var vikunum tíu skipt niður í tvö fimm vikna tímabil
og í sumum tilfellum var um smásérhæfingu að ræða. Ég var
beðinn að meta námið. Mér fannst þetta mjög áhugavert,
þar sem ég hafði rannsakað menntun félagsráðgjafa áður
og doktorsritgerð mín fjallaði um kennaramenntun á Italíu.
Leiðbeinandi minn var með bestu sérþekkingu á þessu sviði
svo ég hafði góða undirstöðumenntun og reynslu," segir
Desmond.
Skólar sjúkrahúsanna voru að mestu leyti verksmiöjuskólar
Hann segir að með því að horfa gagnrýnisaugum á hjúkrunar-
námið þá hafi skólar sjúkrahúsanna að mestu leyti verið
verksmiðjuskólar, afurð iðnbyltingarinnar á Bretlandi. A
tímum iðnbyltingarinnar kröfðust stjórnvöld þess að börn
ættu rétt á að fá menntun en verksmiðjum var Ieyft að setja
upp skóla í verksmiðjunum svo börnin gætu unnið hálfan
daginn og verið í skólanum hinn hluta dagsins. Tilgangurinn
með þessu var að verksmiðjan missti ekki af vinnu barnanna
Desmond Ryan er félagsvísindafræöingur meö sérstakan áhuga á
menntun heilbrigöisstarfsfólks innan háskólakerfisins og hefur gert
fjölmargar rannsóknir á þessu sviði. Undanfarin tvö ár hefur hann verið
aö rannsaka andlega umönnun innan skoska heilbrigöiskerfisins meö
tilliti til þeirrar menntunar og undirbúnings sem slík umönnun krefst af
heilbrigðisstarfsfólki. Hann er einnig stundakennari viö hjúkrunardeild-
háskólans I Edinborg. Hér er hann að undirbúa fyrirlestur sinn ásamt
Lauru Scheving Thorsteinsson.
með því að þau færu í skólana. „Mér sýndist
ýmislegt benda til að hjúkrunarmenntunin væri
um margt lík þessu. Námið var skipulagt með
tilliti til vinnunnar á sjúkrahúsinu. Ég skoðaði
m.a. spennuna í nemendunum milli þess að
vera nemandi og starfsmaður sjúkrahússins.
Nemendurnir höfðu næstum engin réttindi
þar sem þeir voru starfsmenn sjúkrahúsanna,
þeir höfðu engin réttindi sem nemendur, þeir
borguðu ekki skólagjöld og voru ekki ( þannig
sambandi við kennara sína. Kennarinn var ekki
bara kennari, heldur Iíka yfirmaður í vinnunni
á sjúkrahúsinu. Mér sýndist þetta ekki mjög
gott umhverfi til að læra í. Nemendurnir virtusf
nær eingöngu læra að verða öruggir sérfræðingar
í klínísku umhverfi. Þetta hafði undarlegar
afleiðingar, ein þeirra var að þeir endurtóku
hluti mjög oft því þeir voru aldrei alveg vissir,
þeir voru nemendur að læra, það voru alls
kyns menntunarlegir gallar á þessu fyrirkomulagi
þar sem gert var lítið úr þeirri kennslu sem
Tímarit hjúkrunarfræöinga 3. tbl. 81. árg. 2005
34