Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.08.2006, Blaðsíða 33

settar upp á einfaldan máta þannig að allir
sem prófa þær eiga að geta á auðveldan
hátt tileinkað sér þær markvisst til að
ná árangri og endurheimta eða auka á
friðsæld hugans. Því meirsem viðtileinkum
okkur innri friðsæld því jákvæðara verður
allt viðhorf okkar til tilveru og umhverfis og
samstarfs við aðra.
Jákvæðni
í námsefninu jákvæðni er fjallað um
viljann og getuna til að breyta hugsunum
okkar. Hugsun heilbrigðisstarfsfólks er oft
gagnrýnin eða neikvæð af gömlum vana
en sú hugsun hefur áhrif á skapferli og
störf. Jákvæðar hugsanir auka vellíðan.
Námsefnið aðstoðar þátttakendur við að
gera sér grein fyrir hugsunarvenjum sem
gera meira ógagn en gagn og breyta
þeim í jákvæðar hugsanir og aðstoðar
fólk einnig við að skoða hugsanir sínar.
Aukin jákvæðni og bjartsýni nýtast ekki
einungis þeim sem vinna á þennan hátt
með sjálfa sig heldur einnig samstarfsfólki
og sjúklingum.
Samhygð - Umhyggja
Fagleg færni í starfi ásamt samhygð og
umhyggju er ein af grundvallarforsendum
góðrar heilbrigðisþjónustu. Margar
ástæður eru fyrir því að erfitt getur verið
að veita samhygð og umhyggju í daglegu
amstri vinnunnar. Oftast nær gefst ekki
nægjanlegur tími til að sinna þeim þáttum
þjónustunnar, vaxandi áhersla er lögð
á að skila verklegum þáttum hennar,
starfsmenn finna oft til líkamlegrar,
andlegrar og félagslegrar þreytu vegna
vaxandi álags og áreitis í vinnu þannig að
getan til að gefa af sér fer þverrandi.
Ef við gerum okkur fulla grein fyrir því
hvað við eigum við með samhygð og
umhyggju í starfi, þannig að það hljómi
ekki eingöngu sem innantóm orð, verðum
við betur fær um að taka samhygðina og
umhyggjuna upp sem sjálfsagðan þátt í
daglegri vinnu okkar og forgangsröðun
verkefna verður þá í raun óþörf því það
skapast meira jafnvægi milli hugar og
hjarta í þeirri þjónustu sem veitt er.
f námsefninu er lögð áhersla á að auka
mannúð innan heilbrigðisþjónustunnar.
Innra með okkur búum við yfir þolinmæði,
göfuglyndi og góðmennsku þó oft séu
einhverjir tálmar í hverjum og einum sem
hamla því að við sýnum þessa eiginleika,
svo sem reiði, kvíða, sektarkennd og
meðvirkni. Námsefnið aðstoðar fólk við
að taka eftir og vinna á þessum tálmum
svo það geti beitt samúð í störfum
sínum.
Samvinna
Það er flókið samspil margra þátta
að veita heilbrigðisþjónustu. Slíkt
krefst ekki eingöngu faglegrar færni
starfsmanna heldur einnig árangursríkrar
stefnumótunar hverrar stofnunar sem og
stjórnunar heilbrigðiskerfisins í heild sinni.
Náið og árangursríkt samstarf alveg frá
þeim er móta þjónustuna, njóta hennar
og veita hana er grunnur að því að
hægt sé að þróa árangursríkt og skilvirkt
heilbrigðiskerfi er byggist á heildrænni
nálgun innan hvers stigs sem utan.
Námsefnið fjallar um hvernig fólk getur
unnið saman með árangursríkum
hætti, bæði eitt og í hópi. Það hjálpar
þátttakendum að öðlast skilning á
hugsunum, viðhorfum, tilfinningum og
hegðun sem eru undirstaða góðrar
samvinnu. Það gerir þeim kleift að búa til
hópanda þar sem menn keppa ekki hver
við annan, og verkefnin verða á þann hátt
ánægjuleg og skapandi.
Að meta sjálfan sig
Heilbrigðisstarfsmenn hafa oft tilhneig-
ingu til að einblína á þarfir þeirra sem
þeir eru að sinna hverju sinni. Með því að
hafa sjúklinga ávallt í forgrunni og gera
allt fyrir aðra viljum við oft gleyma því
að hlúa að okkur sjálfum. Að kunna eða
öðlast færni í að meta sjálfan sig er ekki
öllum sjálfskapað og krefst oft þjálfunar.
Það að kunna að meta sjálfan sig í lífi og
starfi er leið til að koma í veg fyrir kulnun
í starfi og afleiðingar þess. Það að þroska
sjálfan sig er ekki eingöngu bundið við
endurmenntunarnámskeið í tengslum
við vinnuna heldur einnig að finna leiðir
til að hlúa að sjálfum sér og öðlast
persónulegan þroska sem einstaklingur.
Á þessu námskeiði er ekki eingöngu rýnt
í framkomu og færni eða reynslu úr vinnu
heldur er einnig kannað hvar við njótum
okkar best, við hvaða aðstæður, hvort
sem er í vinnu, heima og almennt í þeirri
tilveru sem við höfum skapað okkur.
Með námsefninu er þess krafist að við
þekkjum styrk okkar og með því getum
við betur gert okkur grein fyrir gildi
annarra. Þátttakendur spyrja sjálfa sig
spurningarinnar: Hver er ég? Þeir velta
fyrir sér hvernig þeir líta á sjálfa sig. Þetta
getur aðstoðað þá við að öðlast virðingu
annarra um leið og þeir læra að bera
virðingu fyrir öðrum en það hjálpar þeim,
sjúklingum þeirra og samstarfsfólki.
Heildræn nálgun
heilbrigðisþjónustunnar
Heildræn nálgun heilbrigðisþjónustunnar
er mjög mikilvægt hugtak. Þá er átt við
að öllum þáttum mannlegs eðlis eru gerð
jöfn skil hvort sem horft er frá sjónarhóli
þeirra sem móta þjónustuna, veita hana
eða njóta hennar. Heildræn nálgun
heilbrigðisþjónustunnar er í vaxandi mæli
leið til að viðhalda og ná samhljómi og
jafnvægi milli hugar og hjarta í þeirri
þjónustu sem veitt er hverju sinni.
Þörf er á að viðurkenna að í heilbrigðis-
þjónustunni felst meira en eingöngu
það að meðhöndla sjúkdóma, þar er
einnig þörf á að hlúa að öllum hliðum
mannlegs lífs hvort sem er utan eða
innan sjúkrahúsanna.
Eftir að hafa farið í gegnum námsefnið
eiga þátttakendur að hafa tamið sér
viðhorf sem byggjast á því að meta
starf og þjónustu, þeir gera sér orðið
grein fyrir mikilvægi þess að búa við
innri frið, hugsa jákvæðar, vinna þeirra
byggist meira á samúð og samvinnu
en áður, grunnþáttur vinnu þeirra er
að hlúa að sjálfum sér en það hefur í
för með sér heildrænni nálgun þeirrar
heilbrigðisþjónstu sem veitt er, bæði fyrir
þá sem hana veita og hennar njóta.
Þeim sem áhuga hafa á að kynna sér
frekar námsefnið er bent á heimasíðu Janki-
stofnunarinnar www.jankifoundation.org eða
að hafa samband við Herdisi Jónasdóttur,
hjúkrunarfræðing, MSc, netfang disajo@hive.
is, sími 565-9011, farsími 694-3250.
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 3. tbl. 82. árg. 2006