Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.08.2006, Blaðsíða 35

,Góðar og jákvæðar hugsanir eru mjög mikilvægar'
sér. Þeir geta vakið vonir hjá fólki svo það
trúi því sem það segir. Læknar vita hvaða
lyf á að gefa eða hvort sjúklingurinn
þarf A, B eða C vítamín en sá sem er
veikur á að geta spurt sig hvaða styrk
hann þurfi. Veikleiki okkar kemur frá
huganum, og líkami okkar verður líka
veikur og tengsl okkar við aðra hætta
að vera heilbrigð. Þetta er á engan hátt
tengt ytri aðstæðum, svo sem peningum,
menn geta átt mikið af peningum en ekki
verið hamingjusamir innra með sér, líkami
þeirra getur verið heilbrigður og allt að
blómstra en hugurinn ekki í lagi og þá er
fólk ekki hamingjusamt.“
Lækningamáttur þagnarinnar
Ég spyr hana út í orð sem ég las
á veggjum herragarðsins í Oxford,
nefnilega „silence heals" og sömuleiðis
hafði ég lesið viðtal við hana þar sem
hún talaði um lækningamátt þagnarinnar
að hún hefði mælt með því að það væru
haldnar þagnarstundir á sjúkrahúsunum,
svo sem eins og 15 mínútur í byrjun og
lok hvers dags.
„Já,“ segir hún og kinkar kolli. „Við
hugsum oftast of mikið og leyfum hinu
góða ekki að komast að. Það verður of
mikið áreiti og það er eins og maður hafi
ekki úr neinu að velja, hugsi stöðugt fleiri
hugsanir, hvers vegna þetta er svona
en ekki hinsegin og á endanum er eins
og manni líki illa við allt f kringum sig.
Góðar og jákvæðar hugsanir eru mjög
mikilvægar, sömuleiðis það að hafa trú
á sjálfum sér og hvetja aðra. Það er
aðeins í þögninni sem fólk getur greint
á milli hugsana sinna, þá veit það hvað
kemur að gagni og hvað ekki. Fólk getur
losað sig á einfaldan hátt við óheppilegar
hugsanir ef það hefur þessa þögn til
að vinna úr hugsunum sínum því þetta
er einungis hægt í krafti þagnarinnar.
Þess vegna er sannarlega þörf fyrir
þögnina á sjúkrahúsum, það væri t.d.
hægt að hafa herbergi þagnarinnar,
kyrrlátt herbergi á spítölunum, ef til vill
gætu hjúkrunarfræðíngar og læknar, sem
hugsa mikið um sjúklingana, setið þar í
þögnínni og, beint unaði þagnarinnar til
sjúklinganna."
Nafn hennar er Janki en einhvern staðar
hafði ég lesið að það þýddi lykill að lífinu,
Jan merkir líf og Ki lykill. „Það sagði
einhver við mig fyrir um það bil 30 árum
að hann hefði orðið svo hrifinn af því sem
ég sagði að það væri eins og að fá lykil að
lífinu. Guð er lykillinn að iífi okkar,“ segir
hún og brosir enn. „Hver einstaklingur er
sjálfur lykillinn að eigin lífi og lífið er eins
og þessi lykill. Við eigum að hafa þann
lykil að lífi okkar að gera öðrum gott og
við verðum líka að vita hver lykill okkar
er. Því ef við týnum þeim lykli verðum
við ringluð." Kannski er ástæðan fyrir því
hvað margir eru ringlaðir á okkar dögum
að margir lyklar eru týndir, eða hvað?
„Já,“ svarar hún brosandi. „En við erum
með þessa lykla eða dýrmætu gimsteina
innra með okkur og getum því notað þá.“
Tími okkar er á þrotum og að endingu
víkjum við aftur að upphafi samtalsins
því að eldast, enda hafa málefni aldraðra
verið mikið í deiglunni að undanförnu.
Dadi segir mjög mikilvægt að halda
sjálfstæði sínu þó aldurinn færist yfir, hver
verður að gera eins mikið og hann getur
og vera sem minnst háður öðrum eða
gera fólk háð sér. „Sá sem lítur á sjálfan
sig sem gamalmenni verður gamall og
kröfuharður," segir hún. „Þess vegna lít
ég aldrei á sjálfa mig sem gamla konu.
Ég hvet hjúkrunarfræðinga til að veita
eldri borgurum af ást sinni því þá krefjast
þeir ekki mikils annars. Við verðum líka
að athuga það að margt eldra fólk hjálpar
hvert öðru og svo skiptir líka mjög miklu
máli að hvetja alla sem í kringum mann
eru, á hvaða aldri sem þeir eru,“ segir
hún að lokum og fram undan eru ótal
fundir þennan stutta tíma sem hún dvelur
á íslandi.
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 3. tbl. 82. árg. 2006
33