Saga - 2010, Blaðsíða 175

hafa aðgang að doktorsnemum til þess að eiga greiðari aðgang að
erlendum samkeppnissjóðum. Margir þeirra kröfðust þessarar teng-
ingar við doktorsnema (þó alls ekki allir). Þannig myndu þeim opn-
ast möguleikar sem annars hefðu verið lokaðir áður. Þegar doktors-
nemum fjölgaði undir lok aldarinnar óx óánægja þeirra með hvernig
staðið var að náminu.46 Skipulag var lítið sem ekkert og óljósar regl-
ur giltu um hvers væri krafist af nemendum. Á haustdögum 2005
var þolinmæði doktorsnema í hugvísindadeild þrotin. Nokkrir
þeirra skrifuðu rektor Háskóla Íslands, kristínu Ingólfsdóttur, opið
bréf hinn 15. nóvember 2005, sem birt var á póstlista Háskóla Ís -
lands (HÍ-starf), þar sem þeir mótmæltu slælegri framgöngu Há -
skólans í sambandi við doktorsnámið.47 Þeir kvörtuðu yfir aðstæð -
um sínum og fjárhagslegri stöðu. Þeim fannst skjóta skökku við að
Háskólinn skyldi ekki standa betur að doktorsnáminu þegar for-
svarsmenn skólans hömpuðu því við hvert tækifæri. Rektor
Háskólans hefði meðal annars haft á orði rétt áður en bréf doktors-
nemanna var skrifað að fimmfalda þyrfti fjölda doktorsnema við
skólann. Bréfritarar fögnuðu þessari yfirlýsingu en bentu þó á að
þeir hefðu „áhyggjur af því að það gleymist að hugsa fyrir fjár-
mögnun doktorsnáms“. Reynslan hafði kennt þeim að þessu hafði
ekki verið sinnt öll þau ár sem þeir hefði verið við námið. Sagan
sýndi líka að flestir kæmust ekki til að ljúka sínum ritgerðum fyrr
en eftir sjö til átta ár. Ástæðunnar væri að leita í þeirri staðreynd að
námið væri að mestu „sjálfsnám undir leiðsögn eins leiðbeinanda“
og stundað samhliða launaðri vinnu.
Sama ár og bréfið var skrifað var tilkynnt formlega um stofnun
Háskólasjóðs eimskipafélags Íslands sem var ætlað að styrkja dokt-
orsnema við skólann. Sá sjóður starfaði stutt — var öflugur á meðan
hann lifði en rýrnaði verulega í efnahagshruninu haustið 2008.
Líftími þessarar ráðstöfunar var því grátlega skammur. Hægt er að
ímynda sér að eftir hrunið hafi háskólafólk snúið sér í sífellt ríkara
mæli að Rannís með það í huga að kosta doktorsnámið. eftirleikur -
inn hefur verið rakinn hér að framan.
dómur sögunnar er ævinlega rangur! 175
46 Um þetta má lesa í grein Láru Magnúsardóttur, „Andsvar við andmælum“,
Saga XLVI:1 (2008), bls. 181–189. Greinin er að stofni til ræða Láru við doktors-
vörn hennar en hún notaði tækifærið og gerði grein fyrir hversu illa Háskóli
Íslands hefði staðið að doktorsnáminu þann tæpa áratug sem hún hefði
stundað nám við skólann.
47 Þennan sama dag, hinn 15. nóvember 2005, var viðtal við einn doktorsnemann,
Unni Birnu karlsdóttur sagnfræðing, í kvöldfréttum RÚV.
Saga haust 2010 — NOTA (9.5.)_Saga haust 2004 - NOTA 8.12.2010 11:06 Page 175