Jökull


Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 55

Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 55
Reviewed research article Time-dependent surface deterioration of glacially abraded basaltic boulders by Fláajökull, SE Iceland Maciej Da̧bski and Aleksander Tittenbrun Department of Geomorphology, Faculty of Geography and Regional Studies, University of Warsaw, Krakowskie Przedmieście 30, 02-927 Warsaw, Poland, corresponding author: mfdbski@uw.edu.pl Abstract — The surface deterioration of glacially abraded basaltic boulders by Fláajökull, SE Iceland, de- posited since the Little Ice Age maximum, was assessed based on measurements of micro-roughness, weath- ering rind thickness and Schmidt hammer R-values in order to find indices of relative age of the moraines. Micro-roughness of boulders was analysed using a Handysurf E35-B electronic profilometer working with a vertical resolution of 0.01 µm, which is a new method in geomorphology. A pilot microscopic analysis showed heavy fracturing within the weathering rind developed in fine-grained basalts, which is interpreted as inherited from mechanical weathering and responsible for deterioration of rock surfaces. A weak to moderate correlation was observed between time-dependent moraine rank and studied indices. Surprisingly, no chemical alteration was observed in analysed rock samples subject to weathering for more than a century. Results indicate that 80 years of weathering cause gradual increase in selected micro-roughness parameters, weathering rind thickness and decrease in Schmidt hammer rebound value. However, these indices of surface deterioration do not change on older moraines, which is attributed to exfoliation. The results do not provide unequivocal arguments in the ongoing discussion about the timing of the LIA maximum of Fláajökull, but encourage further use of the Handysurf E35-B electronic profilometer as a tool in determining initial stages of rock surface weathering. INTRODUCTION Timing of the Little Ice Age (LIA) glacial maximum in Iceland is still under debate. Until recently, it was commonly acknowledged that glaciers flowing south from the Vatnajökull ice-cap reached their late- Holocene maxima at the end of 19th century (Ahl- mann and Thorarinsson, 1937; Thorarinsson, 1943; Jaksch, 1975; Gordon and Sharp, 1983; Thompson and Jones, 1986; Thompson, 1988; Gudmundsson, 1997; Evans et al., 1999; Sigurðsson, 2005). How- ever, works of Kirkbridge and Dugmore (2001), Brad- well (2001, 2004), McKinzey et al. (2004), Bradwell et al. (2006), and Chenet et al. (2010) based mainly on lichenometry and tephrochronology, conclude that the LIA glacial maxima were reached in SE Iceland at the beginning of 19th century or even at the end of the 18th century. Discrepancies stem from different lichenometrical approaches, uncertainties concerning environmental factors influencing lichen growth rate and possible erosion censoring moraine chronologies (Da̧bski, 2002, 2007; Bradwell, 2009; Armstrong, 2011; Kirkbridge and Winkler, 2012). Fláajökull is an outlet glacier flowing SE from the Vatnajökull ice-cap in SE Iceland (Figure 1). Since the end of the Little Ice Age (LIA), the glacier devel- oped several moraine ridges, dated by Da̧bski (2002, 2007) on the basis of lichenometry as well as histor- ical and cartographical data. Due to an ongoing dis- cussion about the lichenometrically derived age of the oldest moraine and the timing of the LIA Fláajökull maximum, ranging from 1870–1898 AD (Da̧bski, 2002, 2007, 2010) to 1807–1831 AD (Chenet et al., 2010, 2011), we looked for other age indices of the moraines. The following methods were employed: i) micro- roughness of boulder surfaces determined with use of a Handysurf E35-B electronic profilometer, a new technique in geomorphology, ii) thickness of weath- ering rinds, and iii) Schmidt hammer rebound values. JÖKULL No. 63, 2013 55
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.