Ljósmæðrablaðið - 01.07.2011, Blaðsíða 20

20 Ljósmæðrablaðið • júlí 2011
sjúkdómur heldur eðlilegt, náttúrulegt ferli í
lífi konunnar. Féll það í öllum tilvikum vel að
þeirra eigin viðhorfi þótt það væri gagnstætt
því sem þær töldu vera ríkjandi í menningu
þeirra og heimalandi eins og sjá má á orðum
Fanneyjar:
In Finland women has some weird
attitude that they are some patients,
at least that´s just my image and
what I´ve been reading you know.
I think that things are a little bit
different here. I think that they are
a little bit better here.
Lifnaðarhættir
Viðhorf og hugmyndir viðmælenda um lifn-
aðarhætti á meðgöngu voru að mestu sam-
hljóma almennum viðhorfum hér á landi.
Engin kvennanna reykti né neytti áfengis
á meðgöngu og flestar töldu farsælast að
borða hollan og fjölbreyttan mat á með-
göngu og eftir fæðingu. Þó eru hefðir um
mataræði í barneignarferlinu mismunandi
eftir menningu og reyndu þær að fylgja
sínum hefðum.
Pólsku konurnar tvær voru sammála um
að ófrískar konur eru meira verndaðar í Pól-
landi en almennt tíðkast hér og þær eigi að
hlífa sér. Þessi viðhorf stangast á við almenn
viðhorf og hefðir hérlendis og valda hugsan-
lega árekstrum í umönnun t. d. varðandi
veikindafrí. Pálína lýsir þessu hér:
Í Póllandi er kona mikið meira
vernduð. Þegar hún líður svolítið
illa og talar við læknir fær hún strax
veikindafrí og hún fer í frí og hún
hvílir sig eins lengi og henni finnst
hún þurfa að hvíla sig en hér er mjög
erfitt að tala við lækni til þess að fá
veikindafrí.
Skilningur á áhrifum menningar á gildi og
hegðun fjölbreyttra hópa fæst með því að
vera meðvitaður um ólíka menningu og afla
sér þekkingar á menningartengdum við-
horfum ólíkra hópa (Burchum, 2002; Kim-
Godwin o.fl., 2001 & Suh, 2004). Framan-
greint viðhorf pólsku kvennanna er dæmi
um ólík viðhorf til lifnaðarhátta á meðgöngu
vegna menningarlegs bakgrunns. Með því
að þróa með sér það innsæi að mismunandi
sjónarmið skýra ólíkan sannleik verður meiri
skilningur á árekstrum hugmynda og vænt-
inga sem þetta einfalda dæmi sýnir. Þar með
skapast meiri grundvöllur fyrir því að finna
lausnir og úrræði sem henta.
Hugmyndir um fæðinguna /
verkjameðferð í fæðingunni
Flestar kvennanna tjáðu nokkurn kvíða fyrir
fæðingunni sem má teljast eðlilegt hjá kon-
um á meðgöngu, t.d. kvíði fyrir hríðaverkjum
og hvort allt verði í lagi með barnið. Nokkrar
lýstu kvíða vegna óvissu og tjáskipta við
ljósmæður í fæðingunni. Pálína sagði:
Ég held að þá er ég hrædd við það
óvissu sem kemur. Ég veit ekki hvernig
þetta verður. Auðvitað er maður
hræddur líka að það kemur ekkert fyrir
barnið og hvort það verði í lagi og allir
þessir verkir sem á að koma. Almennt
þá er ég...kvíðir mig fyrir. En mest þá
hef ég áhyggjur af því að ég mun ekki
skilja ljósmóðurina.
Konurnar höfðu það viðhorf að fæðingin
sé eðlilegt ferli og vildu flestar nota óhefð-
bundnar aðferðir í stað verkjalyfja í fæðingu
sinni. Nokkrar fagna möguleika á vatnsbaði
sem verkjameðferð og virðist það ekki vera í
boði í sama mæli í heimalöndum þeirra.
Belinda: Yeah, I would like that [að
nota baðið]. And that´s different here
because in the US when we were
talking about it I think there´s one
room in the whole hospital that has
a bath. It´s not that common whereas
here it seems more common.
Salome sem fæddi fyrra barn sitt erlendis,
var ekki kvíðin en hugmyndir hennar um
eðlilega fæðingarstellingu eru ólíkar því sem
mælt er með hér:
Nei. Ég er alltaf bjartsýn. Ég lít á
þetta jákvæða...held að þetta gangi
bara fínt og hef engar áhyggjur af
þessu. Ég held að þau komi bara
venjulega ég er ekkert að hugsa
um keisara eða eitthvað svoleiðis.
[Hvernig venjulega?] Bara liggja flöt
á bakinu. Bara á bakinu og bíða eftir
að barnið komi. Ekkert að vera í vatni
eða svoleiðis.
Viðvera maka/aðstandenda
Meðal þess sem konurnar voru ánægðar
með og mátu mikils í hefðum hér á landi, var
viðvera maka/aðstandenda í fæðingunni en
meirihluti kvennanna kemur frá löndum þar
sem maki er almennt ekki viðstaddur fæð-
inguna. Þótti konunum það mjög jákvætt
og í seinni viðtölum kom fram að þeim þótti
mikill stuðningur að hafa maka sinn með.
Kolbrún var spurð um hefðir tengdar viðveru
aðstandenda í fæðingunni í hennar heima-
landi og svaraði hún:
Það er ekki leyft á spítalanum sko.
Það geta verið tvær konur í sama
herbergi. Það má ekki fara inn í her-
bergi þar sem aðrar konur eru. Mér
finnst mjög gott að hann getur verið
hjá mér.
Það skal tekið fram að makar voru ekki
spurðir sérstaklega um þetta atriði í við-
tölunum en óbeint kom fram að þeir voru
sama sinnis. Maki Pálínu lýsti upplifun sinni
af fæðingunni:
Ég upplifði það [fæðinguna] mjög
vel. Ég held persónulega að staða
eiginmannsins eigi að vera við-
staddur fæðinguna.
Í rannsókn Wiklund, Aden, Högberg, Wikman
og Dahlgren (2000) kom fram að sumum
sómölskum konum fannst mjög óþægilegt
að hafa maka sinn með sér þar sem fæðing-
in væri heimur konunnar. Það sýnir glöggt
hversu viðhorf og væntingar kvenna til barn-
eignarferlisins, í þessu tilviki viðveru maka,
geta verið mismunandi og því mikilvægt
að barneignarþjónustan taki mið af þörfum
hvers og eins. Þróun menningarhæfni felur í
sér stöðuga öflun upplýsinga um mismun-
andi og oft á tíðum ólíka menningu, hvað
það er sem einkennir tiltekna hópa hvað
varðar samskipti og hugsunarhátt, án þess
þó að alhæfa um hópinn (Burchum, 2002;
Dean, 2010; Kim-Godwin o.fl., 2001 & Suh,
2004). Ætla má að þekking á venjum og
hefðum konunnar um viðveru maka auki
skilning á væntingum hennar og ekki megi
ganga út frá því að öllum konum finnist það
jákvætt að maki sé viðstaddur fæðinguna.
Brjóstagjöf
Allar konurnar áttu það sameiginlegt að
vilja hafa barnið sitt á brjósti. Mismikil
áhersla er lögð á brjóstagjöf eftir menn-
ingu hverrar og einnar og oft tengist lengd
brjóstagjafar lengd fæðingarorlofs. Belinda