Náttúrufræðingurinn - 2017, Blaðsíða 65

65
Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
Bergþóra Sigurðardóttir
Furður í fjörunni
Hvítanes í Ísafjarðardjúpi
1. mynd. Gerið svo vel að setjast hjá mér á þennan sívalning meðan við veltum umhverfinu fyrir okkur. Hér erum við norðarlega á Hvítanesi.
Að baki okkur er Landhólmi og handan Djúpsins Snæfjallaströnd með Ytraskarði. – Please take a seat on this cylindrical rock. How would
it have been formed? Ljósm./Photo: Kristján Ásbergsson 10. júli 2010.
Allt landið er fullt af undrum sem brjóta í bága við lögmál náttúrunnar.a
J. Ross Browne 1862.
Mig langar til að segja hér frá furðum í fjörunni á
Hvítanesi, tanga sem skagar út í Ísafjarðardjúp í átt
að Vigur milli Hestfjarðar að vestan og Skötufjarðar
að austan. Hvítanes nær mun styttra út í Djúpið en
Fótarnes og Ögurnes. Efsti hluti tangans er grasi vaxinn
en nokkuð rofinn (1. mynd). Tanginn er 600–700 m
á lengd og mjókkar þegar utar dregur. Landhólmi er
þar fremst aðskilinn á flóði. Austan hans er Djúphólmi
úti í Skötufirði. Á austurströndinni er sandfjara og er
þar töluvert útfiri og mikill þanggróður. Þar finnast
volgrur á einum sjö stöðum og í Laugarvík er 30° heit
uppspretta.1
Hestfjarðarmegin er ströndin gjörólík – þar er klapp-
arfjara og á Grundinni eru klappir sem ganga inn
undir bakkann. Fjölbreytni í klapparmyndununum
Hestfjarðarmegin er mikil og langar okkur að öðl-
ast nokkurn skilning þar á. Syðstu sívalningarnir á
ströndinni sjást þar sem vegurinn beygir inn í Hestfjörð.
Klappir eru líka í Landhólma og Djúphólma. Ekki
er hægt að sjá á tanganum neina samlíkingu við
hraunlagastaflann í fjöllunum í kringum okkur. Hvað
getur þetta þá verið? Hafa þessar myndanir orðið til við
hærri sjávarstöðu? Hvar var hugsanlegt að finna áþekk-
ar myndanir? Kom til greina að þetta væri bólstraberg?
Náttúrufræðingurinn 87 (1–2), bls. 65–76, 2017
a Íslandsferð J.Ross Browne 1862, bls. 128. Bókaútgáfan Hildur 1976.