Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 2017, Side 69

Náttúrufræðingurinn - 2017, Side 69
69 Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags 6. mynd. Klettar sem líkjast brauðbollum. – Plano-convex rocks at the shore of Hestfjörður. Buns. Ljósm./Photo: Bergþóra Sigurðardóttir. 5. mynd. Vestan megin á tanganum. Horft inn Hestfjörð. Til vinstri klappir með raufum og rofi, ,brauð‘ fyrir miðju. – On the west bank of the peninsula looking south. Great boulders, some like ,buns‘. Ljósm./Photo: Bergþóra Sigurðardóttir 2013. óreglulegar með margvíslegum holum. Holusteina kölluðu börn- in í Djúpinu slíkt grjót. Hnöttóttur bólstur sker sig úr og ber við sjóinn. Hann er með gliðnaða þenslurauf (4. mynd). Margt má sjá á 5. mynd sem tekin er inn Hestfjörð, þar sem við höfum mann sem mælikvarða. Til vinstri eru klettar með skorum um miðjuna en aðrir minna á brauð og yst við sjóinn má sjá flata bólstra sem líkjast bólstrunum á Lopez- eyju. Samanburðurinn verður nær- tækari við stækkun á myndinni. Gæti verið að ummæli Aristótelesar eigi hér við? Að hér hafi verið sjór en ekki þurrlendi þegar klappirnar mynduðust? Brauð og bólstrar Mac Vuagnat (f. 1922), jarðfræðingi við háskólann í Genf, fannst heitið á bólstrum á ólíkum tungumálum gefa til kynna einangraðar kúlulaga myndanir og því væri það ein- földun að kenna fyrirbærið við staka bólstra. Heiti greinar hans um þetta frá 1975 má snara svo: Bólstrahraun: Stakir bólstrar eða samhangandi sívalir hrauntaumar?16 Þetta kemur fram hjá fleiri fræðimönnum.8 Vuagnat fór víða en hafði í huga Montgenèvre-fjallabáknið þegar hann skrifaði greinina. Hann sýnir fjórar einfaldar teikningar af þver- skurði bólstra og kallar þá fyrstu brauðbollur (e. buns), þ.e. bólstra með kúpt yfirborð en sléttan botn (e. planio-convex). Hvað sjáum við ef við gluggum á brauðbollur okkur til gamans? Margt af því sem mig langar að kalla bólstra á tanganum (6. mynd) er einmitt áþekkt lysti- legum brauðbollum sem ég fann mynd af á netinu. Klappirnar á 5. og 6. mynd virð- ast margar falla inn í þessa skilgrein- ingu, og eru að minnsta kosti kúptar. Þetta eru reyndar dálítið stór brauð, eins og sést miðað við manninn á 5. mynd. Á 16. mynd af Landhólma sést hve þétt saman bollurnar hafa verið bakaðar.

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.