Tímarit Máls og menningar - 01.06.2013, Blaðsíða 31

Ó , þ e t t a va r i n d æ l t s t r í ð
TMM 2013 · 2 31
var umsvifalaust varpað á dyr og ekkert hlustað þó að ég reyndi að malda í
móinn og segðist vinna hjá alþjóðasamtökunum.
Það er ekki heiglum hent að skilgreina í eitt skipti fyrir öll hvað „frétt“ er.
Frétt dagsins í dag kemst ekki á blað á morgun. Jafnerfitt er að skilgreina
hvað blaðamaður er. Eiginlega er samlíkingin við alkóhólistann best –
maður heldur áfram að vera alki þótt maður drekki ekki lengur brennivín!
Blaðamennskan er eins og alkóhólisminn ólæknandi sjúkdómur – ég
hef reynt hvort tveggja á eigin skinni – en ég er ekki viss um að sjónvarps-
mennskan sé það. Sjónvarp kallar að mörgu leyti það versta fram í fólki, ekki
síst hégómagirnd og yfirborðsmennsku, auk þess að vera kjörbeður hvers
kyns tækifærissinna. Á venjulegum vinnustað eru ein til tvær prímadonnur,
á sjónvarpi vinna ekkert nema prinsar og prinsessur.
Og ykkar einlægur undirritaður? Sekur af öllum ákæruatriðum. Það
rigndi upp í nasirnar á mér að hætti hússins og ekki bætti úr skák að miklir
skapsmunir fylgdu metnaði og ástríðu fyrir faginu. Og ég hika ekki við að
fullyrða að af því sem ég hef tekið mér fyrir hendur sé ég einna skástur í því
að vera fljótur að setja mig inn í málin; taka saman helstu atriði og koma
þeim til skila á greinargóðan hátt. Fræðimannsgenin hafa kannski ekki
skilað sér jafnvel til mín og kennaragenin, en foreldrar mínir sameinuðu
bæði þetta tvennt með ágætum. Og auðvitað er blaðamaður og kennari sín
hvor hliðin á sama peningi eins og mörg dæmi sanna; til dæmis ritstýrði afi
minn Sigurður Þórólfsson fréttablaðinu Dagskrá í upphafi tuttugustu aldar
en hann er þekktari sem skólamaður á Hvítárbakka í Borgarfirði.
Og skapið fékk ég kannski frá Sigurði afa.
Mín sérgrein var að kasta myndbandsspólum í næstu ruslafötu, ekki síst
þegar ég brann inni með frétt – spólan barst of seint í útsendingu. Á löngum
ferli í sjónvarpi fyrst á RÚV (níu ár) og svo á Stöð 2 (sjö ár) kastaði ég spólum
í gegnum nokkrar tæknibyltingar.
Get ekki hugsað þá hugsun til enda ef ég hefði byrjað í fréttamennsku á
tímum filmunnar, en ég náði að kasta stórum ampex-spólum og síðan litlum
og nettum betaspólum. Í beinum útsendingum lét ég mér nægja geð vonsku-
köst. En hvað á Íslandsmeistarinn í spólukasti – með og án atrennu – með
frjálsri aðferð – að gera í spólulausri stafrænni sjónvarpsveröld?
Staða sjónvarpsfréttamanns er álíka og staða faxtækjaviðgerðarmanns
fyrir tíu árum – sjónvarpsfréttir eins og þær voru og hétu eru deyjandi fyrir-
bæri og dánarorsök kvöldfréttatíma og faxtækja sú sama: internetið.
*
Um það leyti sem síðustu aurarnir runnu inn á bankareikning minn frá
Stöð 2 og ég hélt utan til Kósovo mátti lesa í kynningu á Stöð 2 að á dagskrá
væri þáttur um svaðilför forstjórans Sigurðar G. Guðjónssonar og verkalýðs-