Heimsmynd - 01.10.1992, Side 70

„Þú verður að fyrirgefa draslið," sagði hún afsakandi þótt gestkomandi
kæmi hvergi auga á umtalað róðarí. „Þetta er voðalega lítið pláss hérna, en
ég var heppin að fá þetta hús á leigu og ég fæ að vera þangað til þeir klára
þessar íbúðir hérna fyrir aldraða,“ segir hún og bendir á nýbyggingarnar
sem eru að rísa fyrir utan stofugluggann. „Þá verður þetta rifið.“
Það er ekki ofsögum sagt að plássið sé lítið. Og það er ekki laust við að
manni komi brúðuhús í hug, eða sagan um litlu Gunnu og litlajón, þegar
maður ber húsið fyrst augum. Það kemur sér vel að María er ekki stærri en
raun ber vitni, tæpir 163 cm á hæð og svo létt að það tekur því ekki að
nefna kílóin. Niðri er agnarsmá stofa, enn minna eldhús og þaðan af
smærra baðherbergi. Undir risinu er svo lítið svefnloft og sjónvarpshol, ef
leyfist að nota slíkt orð um svo fáa fermetra.
„Mér var sagt að húsið hefði verið fjós hér á árum áður og risið var

V
hlöðuloftið. Svo var hérna bílasala,“ sagði María um leið og við komum
okkur fyrir í stofunni. „En það er góður andi í húsinu og það er fyrir
mestu.“
Sporin heim
Ætli manni sé ekki óhætt að titla Maríu Gísladóttur sem eina af okkar
bestu - ef ekki okkar allra bestu - ballerínum, fram til dagsins í dag. Og
þótt lítið hafi nú verið gert af því að gera íslenska ballettinum hátt undir
höfði, þá kannast flestir Islendingar við nafn Maríu Gísladóttur og sigra
hennar.
María kom alkomin heim til Islands fyrir tveimur árum, þá eftir 20 ára
dvöl erlendis þar sem svo sannarlega höfðu skipst á skin og skúrir í gegn-
um tíðina. Hún var tvö ár í Englandi, 11 ár í Þýskalandi og sjö ár í
Bandaríkjunum.
„Það trúði því enginn eftir 20 ár að ég kæmi nokkurntíma heim,“ segir
María þar sem hún krýpur á gólfinu og rótar eftir vindlingum í töskunni
sinni. „En ég var búin að ganga með þetta í maganum lengi og ég kom loks
1990 og dansaði þá líka í síðasta sinn, á Listahátíðinni.“
Þetta var tímabil stórra og erfiðra ákvarðana og tilfinningalegs umróts
fyrir Maríu. Samband hennar og bandarísks eiginmanns hennar, Dennis
Lappert, var í molum eftir sjö ára hjónaband.
„Við skildum fyrir þremur árum ... og fólk sem hefur staðið í slíku veit
að það er svona upp og niður og út á hlið. Allskonar tilfinningaflækjur,
einn daginn í lagi og þann næsta ekki. Það tekur tíma að jafna sig á því.“
36 ára gömul var María einnig komin að endamörkum dansferils síns
- þetta var spurning um að hætta á toppnum áður en aldurinn færi að
segja til sín. Akvörðuninni um síðasta dansinn varð ekki frestað mun
lengur.
„Það var mjög erfitt að hætta að dansa,“segir María og effirsjáin er
greinileg í röddinni. „Mjöööög erfitt,“ bætir hún við og dregur tóninn.
„Ég var í mörg ár að undirbúa mig. Ég byrjaði að hugsa um það þegar
ég var 28 ára og hvað ég ætlaði að gera við líf mitt eftir dansinn.
Maður tekur einhverja svona skynsamlega ákvörðun um að hætta á ein-
hverjum vissum aldri, en svo er maður alltaf að skipta um skoðun, þangað
til að ákvörðunin verður ekki lengur umflúin. Það að ég missteig mig illi-
lega hjálpaði mér að gera upp hug minn. Ég jafnaði mig að vísu og dansaði
erfið hlutverk eftir það, en ég fann að fóturinn var aldrei eins sterkur og
áður. Líkaminn var bara búinn að fá nóg.
Svo ég fór að hugsa um að hætta áður en ég færi að fara niður á við. En
það er rosalega erfitt að hætta einhverju sem hefur verið ástríða manns í öll
þessi ár. Maður verður bara að vera jákvæður - og finna sér eitthvert
áhugamál til að hella sér út í af fullum krafti.“
Hún ber sig mannalega og talar jákvætt og af raunsæi um hlutina. En
söknuðurinn er ekki langt undir yfirborðinu, enda má búast við að
mögum yrði brugðið að þurfa skyndilega að gjörbreyta sínum lífsstíl og
ferli vegna aldurs, þá rétt hálffertugir.
„Það er auðvitað erfitt að breyta svona um lífstíl,“ segir María, „og mér
leiddist óttalega hérna (heima) fyrst. Ég vissi eiginlega ekkert hvað ég átti
af mér að gera. Þetta var allt svo öðruvísi en ég átti að venjast, vinnutími
minn í ballettskólanum stangaðist á við vinnutíma vina og kunningja og
svo er allt svo dýrt.
En ég hef alltaf verið fljót að aðlagast nýjum kringumstæðum og mig
bara langaði heim og að kynnast fjölskyldunni aftur almennilega - og svo
finnst mér ofboðslega gaman að fá að takast á við uppbyggingu dansins
hérna heima.
í kjölfar köllunarinnar
Uppbygging dansins á Islandi á hug Maríu allan um þessar mundir.
Strax við komuna til landsins hóf hún starf hjá Listdansskóla Islands, en
nú hefur hún tekið við sem listdansstjóri íslenska dansflokksins og mun
stjórna honum næstu þrjú árin. Það verður að teljast mikill fengur í Maríu
70
HEIMS
MYND