Heimsmynd - 01.10.1992, Qupperneq 73

tók margar af mínum bestu ballettmyndum. Hann var mjög listrænn.
Eftir á að hyggja var þetta ekki stóra ástin,“segir hún eins og við sjálfa
sig. „Nei, stóra ástin var annar karlmaður," og hún stöðvar frekari
umræðu um það efni.
„Við Dennis vorum komin í sitthvora áttina,“ heldur María áfram.
„Þetta var engin stór sprengja hjá okkur. Einn daginn sagði ég bara við
hann: „Við erum að skilja, er það ekki?“ Hann sagði jú og þar með var
það búið. Þetta var ekkert rætt.
Eftir á kom allskonar reiði, sársauki og söknuður, fegin að vera laus og
maður var alltaf að skipta um skoðun á því hvernig manni leið. Svo komst
ég yfir þetta - ég sá kannski bara eftir því að hafa ekki rasað eitthvað út...
Börn
Hún segist viðurkenna það núna að ballettinn hafi oft haft forgang í
lífi hennar, þó að áður hafi hún ekki viljað vita það. A svo stuttum ferli er
hinsvegar skiljanlegt að valið geti verið erfitt, á milli frægðar og frama
annarsvegar og hjónabands og fjölskyldulífs hinsvegar. Vilji balllerína
eignast börn fylgir oft að segja skilið við feril sinn.
„Þegar við giftumst vann ég frá 10-1 og 4-8 á kvöldin. Maturinn var
ekkert alltaf klukkan sjö á kvöldin, skilurðu. Og við skiptumst á um að
elda, hann ryksugaði og ég setti í þvottavélina - þetta var fínt,“ rifjar María
upp.
„Þá allt í einu vildi hann að þetta yrði mitt mál. Hann vildi að ég hætti
að dansa, en samt vildi hann ekki eignast barn. Hvað ætti ég þá að gera
allan daginn, ég dræpist úr leiðindum. Ég sagði við hann að ég yrði ekki
konan sem hann þekkti eftir eitt ár!“
María hallar sér fram í stólnum og drepur í sígarettunni. „Börn voru
spurning hjá mér þegar ég var svona 28 ára. Þetta var spurning um
klukkuna, eða eins og þeir segja í Ameríku, the clock was ticking. Þá gekk
ég í gegnum tímabil þar sem ég sá ekkert nema ófrískar konur, barna-
vagna og barnaföt." Hún hristir höfuðið líkt og í forundran yfir þessum
ósköpum. „Það þekkja þetta margar konur," bætir hún svo við.
„Ég var að hugsa um að hætta að dansa af því að ég vissi vel að ef ég
færi að eignast barn yrði það alveg meiriháttar verkefni. En Dennis var
ekki tilbúinn að eignast börn og þarna í nokkra mánuði var þetta heilmik-
ið mál hjá okkur. Það hefur örugglega haft mikið um það að segja hvernig
hlutirnir fóru á endanum - einhver særindi.
„Þetta bara breyttist allt einhvernveginn," segir hún hugsi, „það er
ekkert hægt að útskýra hvað gerðist.“
Nýr kapítuli
Þrátt fyrir að María segist vera manneskja mikilla tilfinninga, er henni
auðsjáanlega ekki um það gefið að dvelja of lengi við þau flóknu mál.
Hún stendur upp og setur á nýjan geisladisk. Djassinn flæðir út um hátal-
arana. Hún er hrifnæm og tekst öll á loft þegar talað er um tónlist.
Hún neitar því hinsvegar staðfastlega að dansarar séu eins einangraðir
og uppteknir af sínum eigin heimi og margir vilja halda fram. “
Ég er framagjörn og viðurkenni það alveg að ég þarf mjög mikla
athygli, en það er líka hluti af þessu öllu. En ég fylgist vel með
heimsmálunum og því sem er að gerast í þjóðfélaginu, enda er ég mjög
forvitin.
Ég hef hitt fólk sem heldur að maður kunni ekkert nema ballett og það
er mjög sárt. Þó svo maður gangi reistur og beri höfuðið hátt, þá er ekki
allt sem sýnist. Við erum öll mannleg og fólk á bara að kíkja aðeins
dýpra.“
Fyrir utan stofugluggann heyrist nafn Maríu kallað djúpri röddu. Svo
er bankað. Maðurinn er William Soleau, einn af danshöfundunum sem
vinna nú hörðum höndum ásamt Maríu við undirbúning frumsýningar
fslenska dansflokksins þann 23. október. Manninum er fenginn bolli og
blað í hönd og talið berst að hinu nýja verkefni Maríu og dansflokknum.
„Þetta er ægilega spennandi,“ segir hún af sannfæringu um uppbygg-
ingu flokksins. „Ég vona bara að við fáum stuðning frá íslensku þjóðinni
- og peninga. Mér er alveg sama hvaðan, bara að dansararnir fái tækifæri
og að þetta verði ekki einhver bóla sem deyr.
Þetta gerist ekki á einni nóttu og menn mega ekki búast við einhverj-
um meistaraverkum strax eftir svona langa bið. Mig langar til að
flokkurinn verði mjög góður og það gerist einungis ef hann fær að sýna.
Það er hægt að gera þennan danshóp fyrsta flokks á þremur árum - án þess
þó ég sé að bera okkur saman við Royal Ballet.“
María segist vera viss um að hlutirnir komi til með að ganga upp að
þessu sinni, þó að vissulega sé þetta allt á brattan að sækja hjá flokknum
eftir svo langt hlé og afskiptaleysi. Það er góður andi í herbúðum
dansaranna og allra viðkomandi og svo virðist sem almenningur sé að
verða opnari og áhugasamari um ballett yfirleitt.
„Það er að hverfa þetta hugarfar, já, svo þú ert í ballett - og hvernig
vinnurðu svo fyrir þér?“ segir María og kímir. í gegnum tíðina hefur það
brunnið við að fólk hafi haft lítinn skilning á því hve mikil barátta ballett-
inn er við sál og líkama - og það dagleg barátta. Pressan er mikil á dönsur-
um og stjórnendum um þessar mundir. Rússneskur balletthópur, blanda
af Bolshoi- og Kirov-ballettflokkunum, er að koma til landsins og það
aðeins einni viku fyrir frumsýningu íslenska flokksins! Samanburðurinn
er ósanngjarn.
Ég bara treysti á að skynsamt fólk sé ekki að bera þetta saman,“ segir
María og hristir hausinn. „Rússarnir eru oftast ofboðslega góðir og það er
öll þessi hefð fyrir dansi í Rússlandi. Við erum á algjöru byrjunarstigi.
Ég vil auðvitað fá sem mestan dans til Islands, við erum
alltof einangruð. En þetta er vissulega óheppilegur tími
fyrir okkur. Hinsvegar vona ég að fólk sjái það nú að ef
við gerum eitthvað fyrir dans á íslandi, þá getum við
verið með mjög góðan flokk eftir
nokkur ár!“
Táskórnir
Táskórnir hennar Maríu eru
komnir upp á hillu. Ég ímynda
mér hana handleika þá varlega á
síðkvöldum þegar minningar liðinna
daga eiga auðveldara með að læðast að
fólki. Það eru liðin tvö ár frá því hún
leysti af sér dansskóna í síðasta sinn. Ætli
hún passi í þá ennþá?
„Ég var að prófa þá síðasta sunnudag,“
svarar María pælingum mínum. „Það var mikil
pressa á mér, vegna meiðsla í flokknum, að fara aftur
á svið.“ Hún þegir um stund og það er auðséð að hún
á í tilfinningalegri baráttu. „Ég var alveg komin að því,“
segir hún svo af hita, „en ég ætla ekki að gera það!
Þó að það kitli mig, þá geri ég það ekki,“ segir hún aftur,
líkara því að hún sé að sannfæra sjálfa sig en viðmælanda sinn.
Svo koma eftirþankarnir. „Ef ég fer aftur á svið, þá verður það
út af algjörri neyð af því að okkur vantar fólk.
Þetta er svooooo erfitt. Sérstaklega þegar fólk segir „bara í
þetta eina sinn, þú lítur enn vel út“. Málið er bara að það er svo
ofboðslega erfitt að hætta að dansa. Ég veit ekki hvort að ég þoli
það andlega að ögra sjálfri mér með þessum hætti. Svo er ég
bara með svo mikla ábyrgð núna - allan dansflokkinn.
Ef ég fylgi skynseminni þá fer ég ekki aftur á svið, en ef ég
fylgi hjartanu þá fer ég. Það er þetta með heilann og hjartað -
nú er ég farin að hlusta meira á skynsemina. Ég er hinsvegar
ekkert viss um að maður eigi að gera of mikið af því....
En þó að ég verði hundgömul kerling með staf, þá verð ég
alltaf dansari - inni í
73
HEIMS
MYND