Ársrit um starfsendurhæfingu - 2011, Qupperneq 36

36 www.virk.is
VE
LF
E
R
Ð
A
R
K
E
R
FI
Ð
starfsendurhæfingunni. Þannig hafði
dregið úr einangrun og samskipti aukist,
sérstaklega við fjölskylduna. Um leið
sögðu tæp 36% að einangrun þeirra væri
svipuð og áður var og innan við 4% töldu
félagslega einangrun sína hafa aukist við
þátttökuna í starfsendurhæfingunni (sjá
mynd 4).
Samkvæmt símakönnun höfðu 26%
þegið laun frá vinnuveitanda á síðustu
mánuðum fyrir starfsendurhæfingu hjá
SN. Í gögnum frá SN (n=48) kom fram
að við útskrift stefndu 20% í fullt starf og
5% í hlutastarf. Merkt var við Annað hjá
15% hópsins og í öllum tilfellum tilgreint
að um væri að ræða virka atvinnuleit og/
eða nám. Samkvæmt símakönnun skilar
sambærilegt hlutfall sér á vinnumarkað.
Þannig sögðu 40% svarenda sig hafa
verið í atvinnu á síðustu 6 mánuðum og
eins sögðu tæp 40% sig þiggja laun frá
vinnuveitanda.
Námsleg virkni virðist einnig aukast
meðal þátttakenda í SN. Hún jókst frá því
að 32% höfðu stundað nám á síðustu 6
mánuðum fyrir starfsendurhæfingu sam-
kvæmt ASEBA (N=241), í að 47% voru
í einhverju námi 6 til 18 mánuðum eftir
að starfsendurhæfingu lauk samkvæmt
símakönnun (n=53). Í gögnum frá SN
kom fram að 54% voru skráðir í nám
við lok endurhæfingar og fleiri höfðu
fyrirætlanir um frekara nám. Því má ætla
að í kjölfar starfsendurhæfingar hjá SN
haldist nokkuð hlutfall þeirra sem hafa
eða stefna á atvinnu við útskrift en heldur
færri skili sér í nám en stefna á það við
útskrift.
Virkni í vinnu og námi virðist því vera meiri
í hópi þátttakenda í starfsendurhæfingu
SN en gerist meðal öryrkja almennt, þar
sem hún er 27-31% í vinnu og 11% í
námi samkvæmt rannsókn á Lífskjörum
og högum öryrkja (Guðrún Hannesdóttir,
2010). Í þessu samhengi má benda á að
í ASEBA mælingunum (n=100) mældist
aðlögunarhæfni á vinnustað og í námi
umtalsvert betri hjá þeim sem höfðu
haft einhverja atvinnu eða verið í námi
samhliða endurhæfingunni en sambæri-
leg niðurstaða meðal þeirra sem höfðu
haft atvinnu eða verið í námi á síðustu
6 mánuðum fyrir endurhæfingu. Því er
ljóst að aðlögun þátttakenda að vinnu
og námi tengdu starfsendurhæfingunni
gekk betur en sambærileg aðlögun fyrir
starfsendurhæfingu.
Virkni þátttakenda í starfsendurhæfingu
óx sem og samfélagsleg þátttaka.
Það lýsir sér m.a. í ólaunaðri vinnu
sem þátttakendur stunduðu samhliða
starfsendurhæfingunni og virtist haldast
óbreytt á tímabilinu og aukast að því
loknu. Það gefur tilefni til að ætla að
virkni þátttakenda hafi aukist þar sem
samfélagsleg virkni þeirra er til viðbótar
þátttöku í námi eða vinnu SN. Þá hefur
starfsendurhæfingin dregið úr álagi, reiði
og andfélagslegri hegðun, sem hefur
jákvæð áhrif á virkni, dregur úr félagslegri
einangrun og eykur lífsgæði, eins og Þóra
Ingimundardóttir lýsir í MA-ritgerð sinni
(2010).
36%
60%
Mynd 3. Mat þátttakenda á áhrifum starfsedurhæfingar á félagslega einangrun
Félagsleg einangrun minni en áður
Félagsleg einangrun svipuð og áður
Félagsleg einangrun meiri en áður
36%
60%
4%