Morgunblaðið - 10.10.2019, Blaðsíða 38

38 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. OKTÓBER 2019
ER BROTIÐ Á ÞÉR?
Slys valda heilsutjóni og þjáningum. En það er ekki síður sárt þegar starfsorkan
skerðist og áætlanir um framtíðina bregðast. Því fylgir óvissa og áhyggjur.
Ef þú hefur orðið fyrir slysi þá skaltu hafa samband við Bótarétt sem fyrst.
Það kostar ekkert að kanna málið. Við metum stöðu þína og skoðum síðan málin
ofan í kjölinn. Þú getur látið þér batna á meðan við sækjum rétt þinn.
HRINGDU Í BÓTARÉTT Í SÍMA 520 5100 OG ÞÚ FÆRÐ ÞITT.
botarettur.is
er að mati Sigurðar rétti tíminn fyrir
hið opinbera að fara í framkvæmdir.
Opinber fjárfesting þurfi að vera
kröftug. Það sé bæði nauðsynlegt og
skynsamlegt. Sigurður bendir einnig
á að stjórnvöld þurfi að fara í miklar
umbætur á regluverki. Bendir hann á
að átakshópur stjórnvalda og aðila
vinnumarkaðarins hafi skilað af sér
skýrslu um húsnæðismarkaðinn í
byrjun árs. Að mati Sigurðar er
nauðsynlegt að fylgja þeim eftir en
þær snúa m.a. að skilvirkara og hag-
kvæmara regluverki. „Vandinn á
íbúðamarkaði er fyrst og fremst
framboðsvandi. Það vantar fleiri
íbúðir. Stjórnvöld hafa meira fjallað
um tillögur sem snúa að eftir-
spurnarhliðinni. Aðgerðir fyrir
fyrstu kaupendur o.s.frv. En fram-
boðshliðin er mikilvægari. Ef það eru
ekki nægilega margar íbúðir byggð-
ar þá hækkar verð og erfiðara verður
að eignast þak yfir höfuðið. Mér
fannst þetta ekki koma nægilega vel
fram í skýrslu Seðlabankans,“ segir
Sigurður.
Að sögn Bjarnheiðar Hallsdóttur,
formanns Samtaka ferðaþjónustunn-
ar, endurspeglar hærra vanskilahlut-
fall fyrirtækja í greininni þann veru-
leika sem ferðaþjónustan býr við í
dag. „Rekstarumhverfi ferðaþjón-
ustunnar er í augnablikinu alveg
svakalega erfitt. Það helgast fyrst og
fremst af launahækkunum sem hafa
verið greininni erfiðar. Eins og allir
vita þá byggir ferðaþjónusta á mikl-
um mannafla og er því útsettari fyrir
hækkun launakostnaðar heldur en
margar aðrar atvinnugreinar. Síðan
höfum verið verið að kljást við
minnkun í eftirspurn. Svo hefur
gengi krónunnar gert okkur erfitt
fyrir. Krónan er of sterk. Við erum í
alþjóðlegri samkeppni og við keppum
við aðra áfangastaði sem eru með frá
50-100% lægri launakostnað en við
erum með í evrum talið. Þegar þetta
kemur saman eigum við í vök að
verjast,“ segir Bjarnheiður og bætir
við að launatengd gjöld og háir fyrir-
tækjaskattar hjálpi ekki heldur til.
10-15% meiri vanskil
Morgunblaðið/Hari
Hagsveifla Þörf er á opinberri fjárfestingu að sögn Sigurðar Hannessonar.
 Rekstrarumhverfi fyrirtækja er óhagstæðara en það hefur verið í langan tíma
 Byggingargeirinn og ferðaþjónusta í vandræðum sem birtast í meiri vanskilum
BAKSVIÐ
Pétur Hreinsson
peturh@mbl.is
Í öðru riti Seðlabanka Íslands á árinu
um fjármálastöðugleika sem kom út í
gær segir að rekstrarumhverfi fyrir-
tækja sé almennt óhagstæðara nú
„en það hefur verið í langan tíma“
sem rekja má til neikvæðrar efna-
hagsþróunar innanlands sem erlend-
is ásamt auknum óróa á alþjóða-
mörkuðum sem hefur aukið óvissu
fyrir íslensk fyrirtæki. Tveir geirar
eru sérstaklega tilteknir, annars veg-
ar byggingargeirinn og hins vegar
ferðaþjónustugeirinn en þar hefur
fyrirtækjum á vanskilaskrá fjölgað
hlutfallslega mest á árinu. Fyrir-
tækjum á vanskilaskrá hefur fjölgað
um 4% frá því í lok maí á þessu ári en
undanfarið ár hefur byggingarfyrir-
tækjum á vanskilaskrá fjölgað um
tæp 10% og ferðaþjónustufyrirtækj-
um um nálægt 15%. Á sama tíma
nemur heildarfjölgun á vanskila-
skránni 1%.
Þörf á opinberri fjárfestingu
Að sögn Sigurðar Hannessonar,
framkvæmdastjóra Samtaka iðnað-
arins, eru hagsmunir þessara tveggja
greina samofnir. „Byggingariðnað-
urinn hefur verið að byggja upp inn-
viði ferðaþjónustunnar. Þegar sam-
dráttur og minni fjárfesting á sér
stað í ferðaþjónustu smitar það auð-
vitað yfir í byggingariðnaðinn,“ segir
Sigurður inntur eftir viðbrögðum við
ritinu. Segir hann að almennt séð
staðfesti vísbendingar á borð við
minni sölu á steypustyrktarjárni og
sementi þessa þróun.
Spurður um þróun vanskilahlut-
fallsins í greininni segir Sigurður
mikilvægt að hafa í huga að bygg-
ingargeirinn sveiflist meira en hag-
kerfið gerir almennt. „Þegar það er
samdráttur í efnahagslífinu eins og
nú um stundir er ennþá meiri sam-
dráttur í byggingariðnaði.“
Nú þegar samdráttarskeið er hafið
en bæði löndin halda sætum sínum
frá síðustu könnun. Noregur er í
17. sæti.
Eins og segir í tilkynningunni er
vísitala Alþjóðaefnahagsráðsins
einn af virtustu mælikvörðunum á
efnahagslíf þjóða. Vísitalan er sögð
víðtæk og endurspegla þætti sem
segja til um framleiðni þjóða og
vaxtarmöguleika til framtíðar.
Ráðið hefur tekið upp ný viðmið
þar sem hafðar eru til hliðsjónar
breytingar sem fylgja fjórðu iðn-
byltingunni, m.a. hvað varðar sam-
keppnishæfni, sérstaklega á sviði
stafrænnar þróunar.
Í árlegri skýrslu Alþjóðaefnahags-
ráðsins (World Economic Forum)
kemur fram að Ísland er í nú 26.
sæti á lista ríkja eftir samkeppnis-
hæfni og færist niður um tvö sæti.
Í tilkynningu frá Nýsköpunar-
miðstöð Íslands segir að árið 2018
hafi Ísland verið í 24. sæti, í 28. sæti
2017 og 27. sæti 2016.
Á toppi listans trónir Singapúr,
því næst koma Bandaríkin og loks
Hong Kong, Holland og Sviss.
Af Norðurlöndunum er Svíþjóð
efst eða í áttunda sæti og flyst upp
um eitt sæti milli ára. Danmörk er í
tíunda sæti og Finnland í því ellefta
Samkeppnishæfni Íslands dalar
 Landið situr nú í 26. sæti af 141 á lista yfir ríki eftir samkeppnishæfni þeirra
Morgunblaðið/Eggert
Vísitala Veikleiki Íslands, miðað við flest lönd, er smæð heimamarkaðar.
10. október 2019
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 123.89 124.49 124.19
Sterlingspund 151.36 152.1 151.73
Kanadadalur 92.99 93.53 93.26
Dönsk króna 18.223 18.329 18.276
Norsk króna 13.548 13.628 13.588
Sænsk króna 12.525 12.599 12.562
Svissn. franki 124.98 125.68 125.33
Japanskt jen 1.158 1.1648 1.1614
SDR 169.19 170.19 169.69
Evra 136.12 136.88 136.5
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 165.1938
Hrávöruverð
Gull 1500.0 ($/únsa)
Ál 1712.0 ($/tonn) LME
Hráolía 58.47 ($/fatið) Brent
Sjávarútvegsfyrirtækið Brim fékk í
gær umhverfisverðlaun atvinnulífsins
sem afhent voru í gær á Umhverfis-
degi atvinnulífsins.
Í frétt á vef SA segir að Brim hafi
tekið umhverfismálin föstum tökum.
Fyrirtækið leggi áherslu á samfélags-
ábyrgð og virðingu fyrir umhverfinu
og hafi unnið að því að kortleggja
áhrif og ábyrgð félagsins.
Þá hefur Brim sett sér markmið og
mælikvarða til að mæla árangur,
draga úr sóun og auka verðmæti.
Brim hefur dregið markvisst úr losun
gróðurhúsalofttegunda, fjárfest í
nýrri tækni og skipum sem hefur skil-
að miklu, samkvæmt fréttinni.
Guðmundur Kristjánsson, forstjóri
Brims, segist í fréttinni vera þakk-
látur fyrir viðurkenninguna. „Hún
gerir okkur ánægð og stolt. Virðing
fyrir náttúru hefur verið okkar leiðar-
ljós og við sjáum að áhersla á um-
hverfismál og sjálfbærni skilar sér í
aukinni arðsemi og miklum ábata fyr-
ir samfélagið í heild. Við í Brimi ætl-
um að halda áfram á sömu braut. Um-
hvefisverðlaunin eru hvatning til að
gera enn betur.“
Umhverfis-
verðlaun til
Brims
Brim Forseti Íslands, Guðni Th. Jó-
hannesson, afhenti verðlaunin.
 Forstjórinn
þakklátur