Morgunblaðið - 12.12.2019, Blaðsíða 44

44 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. DESEMBER 2019
Samtök atvinnulífs-
ins hafa sent með-
limum nýja bók sína er
nefnist „Frá þjóðarsátt
til lífskjarasamnings“.
Um er að ræða upp-
færslu á fyrri bók, „Frá
kreppu til þjóðar-
sáttar“, sem kom út ár-
ið 2000 eða svo í tilefni
af stofnun SA. Höf-
undur bókanna er
sagnfræðingurinn Guðmundur
Magnússon. Bókin er mjög gott sögu-
legt yfirlit og Guðmundur ritar mjög
læsilegan texta. Vel að verki staðið
hjá höfundi eins og við mátti búast.
Við lestur þessara bóka rennur upp
fyrir manni að svo virðist sem ekkert
hafi lærst frá fyrra tímabilinu,1934-
1999. Að vandamálin sem glímt var
við séu þau sömu þótt margt hafi
breyst. Ýktar sveiflur fyrri ára eru að
vísu að mestu horfnar, verðbólga
minni og atvinnulíf fjölbreyttara allt.
Það sem hins vegar er óbreytt eru
ýktar kaupkröfur heilt yfir vinnu-
markaðinn og þótt sífellt sé bætt í
réttindi og frítími aukinn. Á þessum
tíma hefur vinnuvikan styst úr tæp-
um fimmtíu vinnustundum á viku nið-
ur í tæpar fjörutíu frá árinu 1999. Og
enn vilja launþegar styttingu vinnu-
tíma og hærri laun. Áberandi er
átakafælni SA síðustu tuttugu árin
eða svo. Friður á vinnumarkaði er
keyptur aftur og aftur dýru verði, of
dýru verði má segja.
Nýjasta útspilið kann
svo að vera það eitr-
aðasta frá upphafi og
ekki hægt að treysta á
makrílgöngur eða túr-
hesta framtíðar í von um
að þetta reddist nú allt
saman.
Næsti kafli. Ég mælist
til þess að Guðmundur
Magnússon verði feng-
inn til að rita næsta kafla
í sögu SA. Það þyrfti
ekki að vera mikil viðbót en þó. Mætti
hugsa sér að það væri þá frá 2019 til
2022 eða til enda hins landsfræga
„lífskjarasamnings“. Nauðsynlegt er
að skrá vel hvernig til tekst að bæði
uppfylla samninginn og síðan afleið-
ingar hans. Það mætti þá gefa út
þriðju útgáfu í sögu samtakanna und-
ir nafninu „Frá lífskjarasamningi til
kreppu“. Þá væru samtökin komin
heilan hring frá árinu 1934.
Takk fyrir bókina
Eftir Steinþór
Jónsson
Steinþór Jónsson
»Höfundur bókanna
er sagnfræðingurinn
Guðmundur Magnús-
son. Bókin er mjög gott
sögulegt yfirlit og Guð-
mundur ritar mjög læsi-
legan texta.
Höfundur rekur bakarí.
steinthorj@hotmail.com
#
H
I
N
N
S
A
N
N
I
Kringlan 4-12 | s. 577-7040 | www.loccitane.is
FIR
NÁTTÚRUNNAR
FRÁ HINUM EINA
SANNA SVEINKA
GEFÐ
Svo sem alþjóð er
kunnugt, þá gerðist sá
atburður nokkru fyrir
síðustu jól að nokkrir
alþingismenn settust
inn á það vínveitinga-
hús er Klausturbar
nefnist og tóku þar að
kneyfa áfengi. Um
þetta var fjallað í Kast-
ljósi RÚV nú í kvöld
20. nóvember.
Nú er það svo með þennan drykk
sem áfengi nefnist, að hann hefur
hin aðskiljanlegustu áhrif á fólk, allt
eftir því hver neytandinn er. Áfengið
hefur nánast engin áhrif á suma. Ég
þekkti mann sem þoldi áfengi svo
vel, að þótt hann neytti þess í heilan
dag og fjórðung næstu nætur, þá
sáust ekki á honum áfengisáhrif; ytri
persónuleiki breyttist ekkert og tal-
andi hans næsta lítið. Slíkir menn
munu mjög fágætir.
Ég þekkti líka fólk sem var þeirr-
ar gerðar, að strax við byrjun áfeng-
isneyslu urðu menn að „umskipt-
ingum;“ göngulagið reikult, við-
ræðurnar urðu án alls samhengis,
fólk fór að segja frá „atburðum“ sem
vitað var að aldrei höfðu gerst og
slíka menn heyrði ég tala illa um vini
sína. Sennilega til-
heyrir allur þorri
áfengisneytenda hvor-
ugum þessara hópa.
Einhverjir fyrr-
nefndra alþingismanna
hafa tilheyrt þeim hópi
manna sem glata tíma-
bundið vitinu við vín-
neyslu og var það tekið
upp á hljóðband svo
sem frægt varð af Báru
Halldórsdóttur. Ég
hélt að allir sem komn-
ir eru til einhverrar
lífsreynslu þekktu svona bull og
hefðu vitsmunaþroska til að átta sig
á að alls ekkert mark er takandi á
orðum slíkra manna við þvílíkar að-
stæður – orðin hlutu því að falla
dauð og ómerk.
Eftir að þessir orðgífurmenn
komust til sjálfs sín iðruðust þeir
orða sinna og báðust afsökunar á því
sem þeir höfðu sagt. Þar með héldu
margir að málið væri úr sögunni. Því
var öðru nær, því nú hófst á alþingi
margra daga „darraðardans“, þar
sem margir þingmanna lýstu yfir
fyrirlitningu sinni á þeim „Klaust-
ursystkinum“. Einn þeirra fjöl-
mörgu var formaður Samfylkingar-
innar með heilagleikasvip og um-
vöndunarorð, en hann hætti því
snögglega þegar alþingismaður úr
hans eigin flokki tók sér frí frá þing-
störfum vegna ósæmilegs athæfis.
Sumir vandlætingarpostularnir virt-
ust ganga um með grátskeifu á vör.
Þessi „dans“ á alþingi var „stiginn“ í
þeim eina tilgangi að reyna að koma
höggi á Miðflokkinn og þá sérstak-
lega formann flokksins, Sigmund
Davíð, sem ég veit ekki til, sam-
kvæmt upptökunum, að hafi sagt
eitt aukatekið neikvætt orð í garð
annarra. Það hefði verið nær að nota
þessa daga þingsins í eitthvað þarf-
ara.
Stefán frá Hvítadal var nokkuð
gott skáld og fólu sum kvæði hans í
sér nokkra speki. Eitt þessara
kvæða nefnist „Húsfreyjan að Hóli“
og eru m.a. þar þessar ljóðlínur:
Húsfreyjan að Hóli,
hún hafði þann sið,
að læðast í húsunum,
og hlera jafnan við.
Og hún stóð oft að hurðarbaki,
er hjúin ræddust við,
en slíkt er vondur vani
og veitir engum frið.
…
Eftirsótt er mannorð manna
og margt því sárið veitt.
Ég hygg þó mönnum hentast
að hlera ekki neitt.
Hér endurspeglast það forna við-
horf, að það hafa ekki þótt merki-
legar persónur sem liggja á hleri, til
að hlusta á einkasamtöl. Þessar ljóð-
línur komu mér strax í hug þegar
upplýstist um leynilegar upptökur
Báru á Klausturbarnum. Þess utan
munu þessar upptökur brot á þeim
landslögum sem kveða á um frelsi til
að tala, jafnvel þótt sá talsmáti sé
með öllu ósæmilegur og ekki í sam-
ræmi við daglegar skoðanir viðkom-
andi, þegar hann gengur um með
óbrengluðu viti.
Annars er Bára þessi hreinasti
snillingur. Þarna var hún rétt kona á
réttum tíma á réttum stað, að vísu
líklega með gamaldags upptökutæki
vegna þröngs fjárhags þess sem lifir
á örorkubótum einum. Í gerðinni er
hún enginn öryrki, því hún er snill-
ingur og það ætti að veita henni
starf í samræmi við hæfni hennar
með tilsvarandi góðum launum svo
hún geti veitt sér sómasamleg lífs-
gæði, bæði hérlendis og þegar hún
er á ferð erlendis. Kona með snilld-
arhæfileika eins og Bára hlýtur að
vera eftirsóttur starfskraftur hjá
rannsóknarlögreglunni. Og meira en
það, hún hlyti að fá háttlaunað starf
hjá þeim erlendu ríkjum þar sem
það tíðkast að njósna um orð og
skoðanir fólks. Það er miður þegar
hæfileikar fólks eru ekki nýttir.
Kengdrukknir menn og
konur sem liggja á hleri
Eftir Gunnar
Guðmundsson
frá Heiðarbrún
» Þessi „dans“ á
alþingi var „stiginn“
í þeim eina tilgangi
að reyna að koma höggi
á Miðflokkinn og þá
sérstaklega formann
flokksins, Sigmund
Davíð.
Gunnar Guðmundsson
Höfundur er fræðimaður og
rithöfundur.
Allt um
sjávarútveg